
Esas No: 2017/9735
Karar No: 2019/7456
Karar Tarihi: 19.06.2019
Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2017/9735 Esas 2019/7456 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı ... ... tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili avukat ... geldi. Duruşmalı temyiz eden karşı taraftan gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R
Davacı vekili,davalı ..."ın davacının eski eşi olduğunu, davalı ..."ın ... ilinde emlakçılık yaptığını, davalı ..."ın da o dönemde Murat ile birlikte ortak çalıştıklarını, davacının Almanya"da yaşayan kardeşinin evinin satıldığını ve davalılara borç verildiğini, karşılığında davalılardan 25.03.2011 tarihli,30.06.2011 vade tarihli 77.000,00 TL bedelli senet aldıklarını, bu senedin bedelinin ödenmediğini belirterek, 77.000,00 TL"nin vade tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ...; davaya cevap vermemiş, duruşmada alınan beyanında davayı kabul ettiğini bildirmiştir. Diğer davalı, davaya herhangi bir cevap vermemiştir.
Mahkemece, 77.000,00 TL"nin vade tarihi olan 30.06.2011 tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı-borçlu ..."tan ve kefil sıfatıyla diğer davalı ... ..."ten alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı ... ... tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davasıdır. Dava yazılı yargılama usulüne tabi olup, yazılı yargılama usulü dört aşamadan oluşmaktadır. Bu aşamalar dilekçeler teatisi, ön inceleme, tahkikat ve sözlü yargılama-hüküm şeklindedir. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 137.maddesinde ön incelemenin kapsamı düzenlenmiş olup, buna göre dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılır. Mahkeme ön incelemede; dava şartlarını ve ilk itirazları inceler, uyuşmazlık konularını tam olarak belirler, hazırlık işlemleri ile tarafların delillerini sunmaları ve delillerin toplanması için gereken işlemleri yapar, tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği davalarda onları sulhe veya arabuluculuğa teşvik eder ve bu hususları tutanağa geçirir denmekte, 140/5.maddede ise; "Ön inceleme duruşmasında,taraflara dilekçelerinde gösterdikleri, ancak henüz sunmadıkları belgeleri mahkemeye sunmaları veya başka yerden getirtilecek belgelerin getirtilebilmesi amacıyla gereken açıklamayı yapmaları için iki haftalık kesin süre verilir. Bu hususların verilen kesin süre içinde tam olarak yerine getirilmemesi hâlinde, o delile dayanmaktan vazgeçilmiş sayılmasına karar verilir." denilmektedir. Ön inceleme aşaması tamamlandıktan sonra tahkikat aşamasına geçilir ve 147/1.maddesi gereği taraflar, tahkikat için duruşmaya davet edilir. Tahkikat aşamasında tarafların iddia ve savunmalarıyla, toplanan delilleri incelendikten sonra, 184.madde gereği hakim duruşmada hazır bulunan taraflara tahkikatın tümü hakkında açıklama yapmaları için söz verir ve bu açıklamalardan sonra tahkikatı gerektiren bir husus kalmadığını görürse, tahkikatın bittiğini taraflara tefhim eder. Bundan sonraki aşama ise sözlü yargılama ve hüküm aşamasıdır. Mahkeme, tahkikatın bitiminden sonra, sözlü yargılama ve hüküm için tayin olacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki tarafı davet eder. Taraflara çıkartılacak olan davetiyede, belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilir ve sözlü yargılamada mahkeme, taraflara son sözlerini sorar ve hükmünü verir. Böylece yazılı yargılama usulünde uygulanması gereken dört aşama sona erer. Somut olayda, mahkemece dilekçeler teatisinin tamamlanmasından sonra taraflar ön inceleme duruşmasına davet edilmiş, ön inceleme duruşmasında tahkikat aşamasına geçilmiştir. Her ne kadar Mahkemece ön inceleme aşaması tamamlanarak tahkikat aşamasına geçilmiş ise de; davalı ... ...’e HMK"nın 147. maddesinin amir hükmüne aykırı bir şekilde duruşmaya davet edilmeksizin yargılamaya devam edilerek hüküm kurulmuştur. Davalıya usulüne uygun bir şekilde 6100 sayılı HMK"nın 147. maddesi uyarınca davalının tahkikat duruşmasına davet edilmesi zorunludur. Bu yasal zorunluluğun gereği yapılıp davalı ... ...’in tahkikat duruşmasına katılması imkânı sağlanmadan davanın esası hakkında hüküm kurulması Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsuru olan hukuki dinlenilme hakkına aykırıdır.
Bu nedenlere göre, mahkemece 6100 sayılı yasa ile öngörülen yargılama aşamalarına uyulmadan, ön inceleme duruşması tamamlanıp tahkikata geçilmesine rağmen davalı ... ...’in tahkikat duruşmasına davet edilmeksizin esasa ilişkin karar verilmek suretiyle davalının hukuki dinlenilme hakkına aykırı davranılması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
2-Bozma nedenine göre davalının sair temyiz nedenlerinin incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentte açıklanan nedenle kararın davalı ... ... yararına BOZULMASINA, 2. bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ...’in sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.