MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili kooperatifin ortağı olan davalının kooperatif işletme alanında 2006 yılında çeltik ekmesine rağmen sulama hizmeti bedelinin ödenmemesi üzerine ....922,00 TL anapara ve ....333,00 TL gecikme faizinin tahsili için başlatılan takibe davalının vaki kısmi itirazının haksız olduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile takibin devamına ve ... inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, takip talebinde çelişkiler bulunduğunu, müvekkilinin iddia edildiği gibi 57 dekarda değil 39 dekarda çeltik ekimi yaptığını, 115 ada ... parsel sayılı taşınmaza müvekkilinin çeltik ekmediğini ve kooperatif genel kurulunca belirlenen borcu ödediğini savunarak, davanın reddi istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen kararın davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin ....09.2011 tarih ve 1173 E, 511 K sayılı ilamıyla, davalı tarafından dosyaya ibraz edilen, davalının 39 dekar alanda çeltik ektiği ve ... isimli şahsın sulama parasının da davalı tarafından ödeneceği belirtilen yazı üzerinde durularak, davalının gerçekte ne kadar alanda çeltik ekimi yaptığı, davacının bu alanın ne kadarına su verdiğinin kuşkuya yer vermeyecek şekilde saptanması için, kooperatifin anasözleşmesi ve genel kurul tutanakları getirtilerek, kooperatifin fiili uygulamasına göre sulama yapılan yerlerin hangi esaslara göre belirlenerek aidat alındığı, davacı kooperatifçe sağlanan su ile sulandığını iddia ettiği 57 dekar yerin gerçekte sulanıp sulanmadığı, kooperatifin o tarihlerde bu miktar suyu sağlamasının mümkün olup olmadığı hususları ile ilgili aynı bilirkişi veya konusunda uzman farklı bilirkişi kurulundan ek rapor alınmak suretiyle karar verilmesi gerektiği belirtilerek bozulması üzerine, mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda farklı bilirkişiden ek rapor aldırıldığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile 784,... TL asıl alacağa yapılan itirazın iptaline karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
...) 5219 Sayılı Kanun ile yapılan değişiklik sonucu HUMK"nın 427. maddesinde öngörülen kesinlik sınırı, 5236 sayılı Kanun"un .... maddesiyle HUMK’na eklenen Ek-Madde ...’te öngörülen yeniden değerleme oranı da dikkate alındığında bozma öncesi ilk karar tarihi olan 2009 yılı için ....400,00 TL, son karar tarihi 2013 yılı için ....820,00 TL"dir.
Dava dilekçesinde, ....922,00 TL asıl alacak ve ....333,00 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam ....255,00 TL alacağa yapılan itirazın iptali istenilmiş, mahkemece, 784,... TL asıl alacağa yapılan itirazın iptali karar verilmiştir. Davalı aleyhine hüküm altına alınan miktar ilk karar tarihinde de kesinlik sınırı kapsamında kaldığından 5236 sayılı Kanun"un .... maddesi ile eklenen Ek-Madde ..."ün ikinci pragrafının somut olayda uygulama yeri bulunmamaktadır. Davalı aleyhine kabul edilen kısım, yukarıda anılan madde hükmüne göre temyiz sınırının altında kaldığı cihetle kesin niteliktedir.
Kesin olan kararların temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün ve 1989/... Esas, 1990/... Karar sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca ... tarafından da karar verilebileceğinden, davalı vekilinin temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerekmiştir.
...) Davacı vekilinin temyiz istemine gelince;
Mahkemece, bozma ilamına uyulmuş ise de, bozma ilamı doğrultusunda yeterli inceleme ve araştırma yapılmamıştır.
Dosya kapsamında bulunan ve bozma ilamında da üzerinde durulması istenen davalı tarafından ibraz edilen bir sayfalık fotokopi yazı örneğinde; 114 ada ... parsel"in ....000 m² olduğu ve bu alanın ....000 m²"sinin kumluk olup, ....000 m²"sinin işlendiği, 115 ada ... parselin ....226 m² ve 126 ada ... parselin de ....228 m² olduğu, 115 ada ... parsel için ""Yavuz"un yerinin parası da alınacak"" ibarelerinin yazılı olduğu, yine .... işletme giderinin cezası ile birlikte ....118,00 TL olduğu ve alındığı, .... işletme giderinin ....261,00 TL ve faizinin de 756,00 TL olduğu, ....222,00 TL"sinin ödendiği ve .... avans ödemesinden 895,00 TL kaldığı yazılıdır. Davalı tarafından dosyaya ibraz edilen tahsilat makbuzlarındaki miktarların da, bu belgede yazılı ödeme miktarları ile aynı olduğu görülmüştür.
Davalı tarafından yukarıda açıklanan yazı örneğine dayanılarak, ısrarla sadece ....226 m² olan 115 ada ... parselin kendisi tarafından ekilmediği, bu alan dışında müvekkilinin 39,000 m² alan ektiği savunulduğuna göre, davalının ...,000 m² "si ekilen 114 ada ... parsel ile ....228 m² olan 126 ada ... parsele ilişkin herhangi bir itirazının bulunmadığı, bu parselleri ektiğini kabul ettiği anlaşılmıştır.
Mahkemece, davalının savunmaları dikkate alınmadan, bozma ilamında belirtildiği halde davalı tarafından sunulan yukarıda açıklanan yazı örneği, tahsilat makbuzları ve kooperatif genel kurul kararları ile defter, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme yapılmadan, zirai bilirkişi aracılığıyla ihtilaf konusu olmayan parseller de dahil edilerek yapılan keşif sonrası taşınmazların yüzölçümleri doğrultusunda davalının sulama borcu belirlenmiştir.
Bu durumda mahkemece, davalı kooperatifin defter, kayıt ve belgeleri ile genel kurul tutanaklarının öncelikle kooperatiften istenilmesi, ibraz edilmezse kooperatifin adresinde defter ve kayıtların incelenmesi için keşif yapılması, buna rağmen inceleme yapılamaz ya da defter ve belgelere ulaşılamaz ise genel kurul kararları, bilanço ve gelir gider cetvelleri ile yönetim ve denetim kurulu raporları, ilgili Ticaret Sicil Memurluğu"ndan temin edilemezse anasözleşmenin 69. maddesi gereğince İlgili Bakanlık İl Müdürlüğün"den celp edilerek, kooperatif konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla inceleme yapılarak, taraflar arasında ihtilaflı 115 ada ... parselin 2006 yılında kim tarafından ekildiği ve kooperatifçe sulama
yapılan yerlerin hangi esaslara göre belirlenerek aidat alındığı hususlarında rapor alınıp, 115 ada ... parsel sayılı taşınmaza davalı tarafından 2006 yılında çeltik ekilip ekilmediği hususunda taraf delilleri de değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olamıştır.
Öte yandan, bilirkişi tarafından davalının ....500,00 TL ödeme yaptığı belirtilmiş ise de, bu konudaki tespitin neye göre yapıldığı da açıklanmadığından, bu konuda bilirkişiden denetime elverişli bir ek rapor alınmaması da doğru olmamıştır.
Diğer yandan, davacı kooperatifin unvanı anasözleşmeye göre “... Köyü S.S Üretim Pazarlama ve Tüketim Kooperatifi” ise de, gerekçeli karar başlığında “S.S ... Tarımsal Kooperatifi" yazılarak hüküm kurulması HMK"nın 297/...-b bendine de aykırı olmuştur.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz isteminin mahkeme hükmünün kesin olması nedeniyle REDDİNE, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde temyiz edenlere iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere ....06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.