5. Hukuk Dairesi 2020/11655 E. , 2021/1064 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
İpoteğin kaldırılması (fekki) istemine ilişkin olarak açılan davada ... 1.Asliye Ticaret ile ... 6. Asliye Hukuk( Ticaret mahkemesi sıfatıyla ) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R-
Dava, ipoteğin kaldırılması (fekki) istemine ilişkindir.
... 1.Asliye Ticaret Mahkemesince; davaya konu taşınmaz üzerine, davacı ... ... Ltd. Şti."nin borcunun teminatı olmak üzere ipotek tesis edildiği, ... İcra Müdürlüğü"nün 2017/45461 E sayılı takibi ile de ipoteğin paraya çevrilmesi yolyla 21/12/2017 tarihinde icra takibi başlatıldığı, eldeki ipoteğin kaldırılması davasının ise takipten sonra 21/09/2018 tarihinde açıldığı, her ne kadar davacılar açıkça menfi tespit talebinde bulunmamış iseler de İİK"nın 150. maddesi"nin İİK"nın 72. maddesine atıf yapması nedeniyle eldeki uyuşmazlığın çözümünde İİK"nın 72. maddesinin kıyasen uygulanması gerektiği, nitekim bu hususun Yargıtay 19. Hukuk Dairesi"nin 2011/10626 E 2011/10786 K sayılı ilamında da vurgulandığı, bu bakımdan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinin yetkisinin kesin olmadığı, davalının yerleşim yerinin İstanbul olduğu, takibin de ... İcra Dairesinde başlatıldığı ve ayrıca davacı şirket ile davalı arasında yapılan yetki sözleşmesi de dikkate alındığında uyuşmazlığın çözümünde ... Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
... 6. Asliye Hukuk(Ticaret mahkemesi sıfatıyla) Mahkemesince; İİK 72/son maddesi ve İİK 150 maddelerin incelenmesinden bu tip davalarda var olması gereken ilk hususun mevcut bir takibin olması gerektiği, yetkisizlik kararında belirtilen Yargıtay 19. H.D."nin kararlarında da icra takibine vurgu yapıldığı ancak dosyanın incelenmesinde ise davanın yapılan takipten bağımsız olarak ipoteğin irdelenmesi talebinin öncellendiği açıktır.Yani açılan davanın temelinde menfi tespitten ziyade yani açılan davadaki talebin borçlu olunmadığının tespitinden ziyade ipotek senedindeki ipotek borçlusu olan davacı ... ... ÜRÜNLERİ .... LTD. ŞTİ."nin imzasının bulunmadığı yani mevcut halde ipoteğin hiç yer almadığı ve bu doğrultuda ipoteğin borçtan bağımsız olarak doğrudan doğruya kaldırılması talebini içerdiği anlaşılmaktadır. Davalı yanca her ne kadar cevap dilekçesinde yapılan akaryakıt bayilik sözleşmesi ve bu sözleşme maddeleri uyarınca davanın aralarındaki ticari ilişkinden mütevellit bir dava olduğu savunması yapılmış ise de davacının açmış olduğu dava açık bir şekilde salt ipoteğin fekki olup yine davacının da dava dilekçesinde belirtiği gibi ipotek sözleşmesi ile alacak sözleşmesinin bir birinden ayrı sözleşmeler olması ve yine salt kastın ipotek senedindeki imzanın değerlendirilmesi olması gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Somut olayda, davacı taşınmaz üzerindeki ipoteğin kaldırılmasını talep etmektedir. Taşınmazın aynına ilişkin davaların taşınmazın tapu siciline kayıtlı bulunduğu yer mahkemesinde açılması gerektiği 6100 sayılı HMK"nın 12/1. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davaların, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılması hakkındaki bu yetki kuralı kamu düzenine ilişkin ve kesin olduğu için, bu konuda yetki sözleşmesi yapılamaz ve yetki sözleşmesi ile başka yetkili mahkeme kararlaştırılamaz.
Bu durumda uyuşmazlığın taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi olan ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp, sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK"nun 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 08/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.