MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi iken üyelikten istifa ettiğini, müvekkilin alacağına karşılık davalı kooperatiften çek ve bono aldığını ve kooperatifi ibra ettiğini ancak davalı kooperatifin ........2000, ........2000, ....01.2001, ....02.2001 ve ....03.2001 tarihli toplam ....038,00 TL bedelli bonoları ödemediğini, başlattığı takibin de zamanaşımı nedeniyle iptal olduğunu ileri sürerek, ....038,00 TL"nin senetlerdeki vade tarihlerinden itibaren reeskont faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, dava konusu alacağın zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; 07.09.2000 tarihli ibranameden dava konusu bonoların davalı kooperatif tarafından verildiğinin anlaşıldığı, ancak davalının bonoların ödendiğine dair herhangi bir delil ibraz etmediği gerekçesiyle, davanın kabulü ile ....038,00 TL"nin (500,00 TL ye ........2000 tarihinden, 500,00 TL"ye ........2011 tarihinden, 500,00 TL"ye ....01.2000 tarihinden 538,00 TL"ye ....02.2001 tarihinden, ....000,00 TL"ye ....03.2001 tarihinden itibaren) reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
...)Dava, çıkma payı alacağına mahsuben alınan bonolara dayalı alacağın tahsili istemine ilişkindir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... ve kooperatif anasözleşmesinin .... maddesi hükümlerine göre, ayrılan ortağın hakları, ortaklıktan çıktığı veya çıkarıldığı yılın bilançosu çerçevesinde iade edilir. Hakların geri ödenmesi ise, bu bilançonun kesinleşmesinden, başka bir anlatımla bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay içinde yapılabilir. Dolayısıyla alacak, bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay sonra muaccel hale gelir. Ancak kooperatifin giderlerini karşılamak için alınan paralar iade edilmeyeceğinden, ayrıldığı yılın bilançosuna göre genel giderlerden üyeye düşen pay alacağından mahsup edilir. Kanunun aynı maddesine göre de çıkan veya çıkarılan ortaklar ile mirasçılarının alacak ve hakları bunları isteyebilecekleri günden başlayarak, yani muaccel hale geldiği tarihten itibaren beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.
Yine, Kooperatifler Kanunu’nun .../.... maddesi uyarınca, kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, anasözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile, genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Ancak böyle bir karar alınsa dahi öncelikle mahkemece, davacının istediği alacağın davalı kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürüp düşürmeyeceğinin bilirkişi aracılığıyla tespit ettirilmesi gerektiği gibi, bu karar davalı kooperatife sadece yapacağı geri ödemeleri üç yıla kadar erteleme hakkı verir ise de, alacağın muacceliyet tarihini etkilemez ve değiştirmez. Bu sürenin sonunda davacı ortak, yine aynı Kanun maddesi ile anasözleşmenin .../.... maddesi uyarınca, yaptığı ödemelerin iadesini, ayrıldığı yılın bilançosunun ertesi yıl genel kurulda kesinleşmesinden itibaren bir ay geçtikten sonraki tarihten itibaren faiziyle birlikte geri isteyebilir.
Ancak somut olayda, davalı kooperatifçe kooperatif üyeliğinden istifa eden davacı ortağa çıkma payı alacağına karşılık senet ve çekler verilerek ödemede bulunulmuş olmakla, artık davacı alacağının muacceliyet tarihinin tespiti için 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun .../.... ve anasözleşmenin .... maddesi hükümlerindeki koşulların ve sürelerin aranmasına gerek bulunmamaktadır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"ndan kaynaklanan davalar, bu Kanun"un 99/.... maddesi uyarınca basit yargılama usulüne tabi olup, davalı tarafından ilk duruşma tarihinden önce verilen cevap dilekçesinde hem alacağın, hem de bonoların zamanaşımına uğradığı savunulduğu halde, mahkemece bu konuda, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../.... maddesi ile BK"nın 132. ve 133. maddelerindeki zamanaşımını kesen ve durduran haller de gözönünde bulundurularak olumlu ve olumsuz bir karar verilmesi gerektiğinin gözetilmemesi doğru olmamıştır.
...) Bozma nedenine göre, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, ....06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.