15. Hukuk Dairesi 2019/446 E. , 2019/4611 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup, davacı idare avans teminat mektubunun süresinin davalı tarafından uzatılmaması nedeni ile sözleşmenin feshedildiğini, bu nedenle ödenen avansın iadesini talep etmiş, davalı ise edimini yerine getirdiğini, osmos cihazının denizaltına sığmaması nedeni ile demonte işlemi yapılıp denizaltının içine monte edilmesinin istendiğini ve bedel ödenmediğini belirterek davanın reddinin gerektiğini savunmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara ve mahkemece uyulan bozma kararı gereğince inceleme yapılarak hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Tarafların diğer temyiz itirazlarına gelince;
Dairemizin 29.03.2017 günlü 2016/4191 Esas, 2017/1408 Karar sayılı kabul bozma ilamında “6100 sayılı HMK"nın 266 ve devamı maddelerine uygun olarak seçilecek konusunda uzman teknik bilirkişiler marifeti ile sözleşme konusu işin yapıldığı denizaltı ve cihaz üzerinde keşif de yapılarak .... Denizaltısında bulunan cihazın sözleşmeye göre bedelinin belirlenip bulunan bedelin talep edilen avans miktarından mahsubu ile sonucuna göre karar verilmesi olmalıdır.” gerektiği belirtilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak bilirkişi heyetinden alınan 15.02.2018 tarihli raporda; “cihazların teknik şartnameye uygun olduğu, 9 adet cihazın kullanılmadan bekletildiği, dava konusu 1 adet Ters ... Cihaz bedelinin sözleşme tarihi olan 22.03.2010 tarihi itibari ile yaklaşık 24.900,00 TL olduğu” belirtilmiş, itirazlar üzerine alınan 30.04.2018 tarihli ek raporda ise; “dava konusu Ters ... Cihazlarından 1 adedinin TCG ... Denizaltısına montajı yapılmış olup teknik şartnameye uygun olduğu, diğer 9 adet Ters Osmoz cihazının
montajı yapılmamış olup ... Tersane Komutanlığı"nın deposunda bulunduğu, diğer cihazların teknik şartnameye uygun olup olmadığı hususunda test yapma imkânı bulunmadığından net bir sonuca ulaşılamadığı, ilgili tutarın sehven maddi hata yapılarak kök raporda %50 oranında dikkate alındığını, 1 adet Ters ... Cihaz bedelinin sözleşme tarihi olan 22.03.2010 tarihi itibariyle 49.800,00 TL olduğu” bildirilmiştir. Mahkemece bozmaya uyularak bilirkişi heyetinden alınan rapor ve ek rapor arasında 1 adet ... Cihazı bedeli yönünden %50 oranında çelişki olduğu gibi ek raporda yapılan sehven %50 oranında değerlendirme yapıldığı açıklaması ve bozma ilamında açıkça sözleşmeye göre bedelinin belirlenmesi gerektiği bildirilmesine rağmen sözleşme tarihi itibari ile hesaplama yapılması da Yargıtay denetimine elverişli olmadığı gibi bozma ilamına da uygun değildir. Bununla birlikte ... Tersane Komutanlığı"nın deposunda bulunan 9 adet monte edilmemiş cihazın da davacıya iade edilmesine dair karar verilmemesi de hatalı olmuştur.
Bu haliyle bozmadan sonra hükme esas alınan rapor ve ek rapor arasında çelişki bulunduğundan, 6100 sayılı HMK’nın 281/3 maddesi uyarınca raporlar arasındaki çelişkinin giderilmesi ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılması açısından dosyanın yeniden oluşturulacak teknik bilirkişi heyetine tevdi edilmesi yerine çelişki giderilmeden ve bozma ilamına aykırı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
O halde mahkemece yapılması gereken iş, 6100 sayılı HMK’nın 281/3 maddesi uyarınca önceki bilirkişilerden farklı ve konusunda uzman olan teknik bilirkişi heyeti oluşturularak bozma ilamı gereğince sözleşme konusu işin yapıldığı denizaltı ve cihaz üzerinde keşif de yapılarak ... Denizaltısında bulunan cihazın sözleşmeye göre bedeli konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp değerlendirilerek, saptanacak bedelin talep edilen avans miktarından mahsubu ile kalan avansın davacıya iadesi ile birlikte davalıya ait ... Tersane Komutanlığı"nın deposunda bulunan 9 adet monte edilmemiş cihazın da davacıya iade edilmesine karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ve yanlış değerlendirme sonucu yazılı şeklide hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulü ile hükmün taraflar yararına BOZULMASINA, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 176,60 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan harcın temyiz eden davacıya iadesine,
karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 14.11.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.