MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki menfi tespit ve istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin üyesi olduğu davalı kooperatifin 200 adet konut yapma amacıyla kurulduğunu, Belediyenin inşaat yoğunluğunu düşürmesi nedeniyle 180 adet konut ve ... adet işyeri yapılabildiğini, ....05.1999 tarihli genel kurulda müvekkilinin murisi ve eşinin işyerine razı olması üzerine ortaklıktan çıkartıldığını, 2006 yılına kadar işyeri ortaklığı nedeniyle genel kurullara çağrılmadıkları gibi aidat ta talep edilmediğini, 2006 yılında değişen kooperatif yöneticilerinin talebi olmaksızın davacıyı üye kaydettikleri gibi faiziyle birlikte işlemiş aidatların istenildiğini ileri sürerek, 878,00 TL aidat alacağı yönünden müvekkilinin borçlu olmadığının tespiti ile davalı kooperatife ödedikleri ....755,00 TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, ... bölümü, zamanaşımı ve hak düşürücü süreye ilişkin savunmada bulunarak ....06.2006 tarihinde ortaklığa giriş beyannamesi veren davacının aynı tarihte verilen yönetim kurulu kararı ile ortaklığa kabul edildiğini ve halen kooperatif üyesi olduğunu, genel kurullarda damadı tarafından temsil edilen davacının genel kurul kararları aleyhine iptal davası da açmadığını, işlemiş aidat borçları için yaptıkları ... .... ... Müdürlüğü"nün 2006/11069 Esas sayılı ... takibine itiraz etmeyerek borcunu da elden ödediğini, işyerinin tapusunun da davacıya devredildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacının ....06.2006 tarihinde davalı kooperatif ortaklığına giriş için beyanname verdiği ve aynı tarihte de ortaklığa kabul edildiği, 2006 ila 2010 tarihleri arasında yapılan genel kurul toplantılarına çağrıldığı, 2009 ve 2010 yıllarında yapılan genel kurullara kendisini temsilen damadını gönderdiği ve 2010 yılı hariç diğer aidat borçlarını da ödediği, kooperatife sadece 988,40 TL aidat borcu olduğu, ....05.1999 tarihli genel kurul kararının ihraç mahiyetinde olmadığı gerekçesiyle, üyeliği devam eden davacının davasının reddine karar verilmiştir.
Kararı,davacı vekili temyiz etmiştir.
...)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
...)Dava, peşin ödemeli ortaklık iddiasına dayalı menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesi hükmü uyarınca, ortaklar hak ve yükümlülüklerde eşit konumdadırlar. Yönetim Kurulu bu ilkenin dışına çıkmak istediği takdirde, bu hususu, genel kurul gündemine alarak, genel kurulun tartışmasına açıkça sunması gerekmekte veya genel kurulun yapılan uygulamayı açıkça ya da zımnen benimsemesi icap etmektedir. Bu nedenle, sabit ve peşin aidat ödemek suretiyle ortaklığa alınmadaki bu usule uyulmamışsa, böyle bir ortağın (devam eden inşaatların finansmanına katılımı için) üyelik aidat yükümlülüğü devam eder. Açıklanan usule uyulmuşsa, ortaklığa alınmadaki bu farklılık, ortaklığa alındıktan sonra üyelik aidatı istenmesini mümkün kılmaz ise de kooperatifin amacına ulaşıncaya kadar yapılan genel yönetim ve altyapı giderlerinden ortağın sorumluluğu devam eder. Genel kurulca açık yetki verilmedikçe ya da benimsenmedikçe 1163 sayılı Kanun"un .... maddesine aykırı şekilde yönetim kurulunun diğer ortaklardan farklı statüde ortaklığa kabul kararı vermesine veya akçalı konularda bir ortağı farklı statüde konumlandırmasına geçerli hukuki sonuç bağlanamaz. Davacıdan inşaat finansmanı için uzunca bir süre aidat istenilmemişse ya da bilançolarda, hesap cetvellerinde, faaliyet raporlarında, genel kurullarda ve üye kayıt defterlerinde bu yönde bir borç kaydı yer almamışsa, davacının peşin bedelli ortak olduğunun kooperatifçe zımnen benimsendiği ve sadece genel yönetim ve altyapı giderlerinden sorumlu olduğu sonucuna varılması gerekir.
Dosya kapsamından, somut olayda ....05.1999 tarihinde yapılan olağanüstü genel kurul toplantısında ... adet işyerinin boş olarak ....000,00 TL"den az olmamak üzere satılması için yönetim kuruluna yetki verildiği, davacının 02.01.2001 tarihli yönetim kurulu kararı ile 38 numaralı dükkan için kooperatife ortak olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, peşin bedelli ortaklık yönünden genel kurul kararı alınmamış olduğu ve ödeme belgelerinin sunulmadığı gerekçesiyle davacının borçtan sorumlu olduğu görüşü bildirilmiş olup, yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda davacının açıkça ya da zımnen davalı kooperatifte peşin ödemeli ortak olup olmadığı hususunda herhangi bir araştırma ve inceleme yapılmamıştır.
Bu durumda mahkemece, davalı kooperatifin defter, kayıt ve belgeleri ile kur"a ve tahsis belgelerinin öncelikle kooperatiften istenilmesi, ibraz edilmezse kooperatifin adresinde defter ve kayıtların incelenmesi için keşif yapılması, buna rağmen inceleme yapılamaz ya da defter ve belgelere ulaşılamaz ise ....05.1999 tarihinden sonrasına ilişkin tüm genel kurul kararları, bilanço ve gelir gider cetvelleri ile yönetim ve denetim kurulu raporları, ilgili Ticaret Sicil Memurluğu"ndan ya da anasözleşmenin 41. maddesi gereğince Çevre ve Şehircilik ... İl Müdürlüğü"nden celp edilerek, kooperatif konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla inceleme yapılarak, davacının açıkça ya da zımnen peşin ödemeli ortak olup olmadığı, peşin ödemeli ortak mı, normal statülü ortak mı olduğu, istenen borcun inşaat finansmanı ya da genel gider kalemlerinden hangisine ilişkin olduğu, davacının varsa sorumlu olduğu borç miktarı ile istirdada hak kazandığı alacağı ilgili ek rapor alındıktan sonra tarafların iddia, savunma ve delilleri birlikte değerlendirilerek oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar vermek gerekirken, eksik araştırmaya dayalı olarak yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, ....06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.