MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki elatmanın önlenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-

Davacı vekili, taraflar arasında imzalanan ....02.2004 ve ........2004 tarihli daire ve dükkan karşılığı ... sözleşmeleri gereği, dükkan ve dairenin toplam değeri olan 68.000,00 TL"den ....000,00 TL"sinin nakden ödenmesi, kalan ....000,00 TL"lik kısım için ise davacı kooperatife kapı ve doğrama işi yapılmasının kararlaştırıldığını, ancak üyelik edimlerini yerine getirmediği için üyelikten ihraç edilen ve sözleşmesi feshedilen davacının daire ve dükkanı tahliye etmediğini ileri sürerek, B Blok ... nolu dükkan ile B Blok ... numaralı daireye vaki elatmanın önlenmesini ve tahliyesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkilinin davaya konu daire ve dükkanda paydaş olarak mülkiyet hakkı bulunduğunu, bu nedenle fuzuli işgal nedeniyle dava açılamayacağını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, dosya kapsamı ve tapu kayıtlarına göre; davaya konu B Blok ... numaralı dükkan ile ... numaralı dairenin .../... payının davalı adına tapuda kayıtlı olduğu, ayni hak sahibi olan davalı aleyhine elatmanın önlenmesi davası açılamayacağı ve davanın ispatlanamadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, elatmanın önlenmesi ve tahliye istemlerine ilişkindir.
Mahkemece yapılan inceleme ve araştırma yeterli değildir. Mahkemece öncelikle, davacı kooperatif ile dava dışı arsa sahipleri arasında yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği, işbu davaya konu B blok ... nolu dükkan ile B Blok ... numaralı dairenin yüklenici kooperatife isabet edip etmediği araştırılmalı, dava dışı arsa sahiplerine isabet ettiğinin ya da bir başka üyeye tahsisli olduğunun tespiti halinde ise bu kişi ya da kişilerin hukuku da etkileneceğinden arsa sahiplerine ya da tahsis edilen diğer üyeye karşı da dava açılması için davacıya süre verilmesi, dava açılması halinde her iki davanın işbu dava ile birleştirilerek görülüp tarafların iddia, savunma ve toplanacak delilleri çerçevesinde oluşacak uygun bir karar verilmesi gerekmektedir. Zira, anılan kişi ya da kişilerin taraf olmadığı bir davada verilen kararın ona karşı infaz edilmesi olanağı bulunmamaktadır. Davada taraf olmayanın durumu tartışılarak onun leh veya aleyhinde bir karar verilemez.
Öte yandan, Dairemizin ....09.2012 tarih ve 3802 Esas-4975 Karar sayılı geri çevirme kararında davalının üyelikten ihraç kararı aleyhine iptal davasının açılıp açılmadığının taraflardan sorulması istenmiş ise de, bu hususta sadece davacı kooperatif vekilinin yazılı beyanı alınmış olup, davacı kooperatif vekili tarafından sunulan ....05.2012 havale tarihli dilekçede davalı hakkındaki üyelikten ihraç kararının ....06.2009 tarihinde davalıya tebliğine rağmen, ihraç kararının iptali davası açılmadığının açıklandığı anlaşılmıştır. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../son maddesinde; "Haklarındaki çıkarma kararı kesinleşmeyen ortakların yerine yeni ortak alınamaz. Bu kişilerin ortaklık hak ve yükümlülükleri, çıkarılma kararı kesinleşinceye kadar devam eder" hümüne yer verilmiştir. Üyelikten ihraç kararı aleyhine iptal davası açan kooperatifin üyesi, ihraç kararı kesinleşinceye kadar hak ve yükümlülükleri devam edeceğinden, dava sonunda verilecek kararın kesinleşmesine kadar kendisine tahsis edilen bölüm/bölümleri kullanmaya devam edebilir. Bir üyeye üyelik nedeniyle adına tahsis ve tescil edilen bağımsız bölümünden tahliyesi için, tahsis ve tecil nedeni olan üyeliğin sona ermiş olması gerekir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../..., .... ve davalı kooperatif anasözleşmenin .../..., .... maddelerinde "Ortak çıkarma kararının tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde iptal davası açabilir. Tebliğ edilen karar yönetim kurulunca verilmiş ise ortak üç aylık süre içinde genel kurula da itiraz edebilir. Bu itiraz, ilk toplanacak genel kurula sunulmak üzere, yönetim kuruluna noter aracılığı ile tebliğ ettirilecek bir yazı ile yapılır. Genel kurula itiraz edildiği takdirde yönetim kurulunun çıkarma kararı aleyhine itiraz davası açılamaz. İtiraz üzerine genel kurulca verilecek karara karşı itiraz davası hakkı saklıdır. Üç aylık süre içinde genel kurula veya mahkemeye başvurmak suretiyle itiraz edilmeyen çıkarılma kararları kesinleşir" hükmüne yer verilmiştir. Bir üyenin yönetimin ihraç kararına itirazı ihraç iptali davasından önce yönetimce genel kurula intikal ettirilmiş ve üye aleyhine davadan önce karar verilmiş ise, davanın yönetim kurulu kararına karşı açılmadığı, genel kurulca verilen karara karşı süresinde itiraz davası olarak açıldığı kabul edilerek, bundan sonra davanın esasına girilmesi; genel kurulca itirazın kabulüne karar verilmesi halinde, ortaklık devam ettiğinden davanın reddine karar verilmesi; şayet yargılama aşamasında bu itiraz genel kurula intikal ettirilmiş ise, genel kurul kararı sonucu beklenilerek bu karar ortak aleyhine çıktığı takdirde davaya genel kurul kararının iptali olarak devam edilmesi; genel kurulca itirazın kabulüne karar verilmesi halinde davanın konusunun kalmayacağının düşünülmesi; itiraz genel kurula davadan önce ya da sonra intikal ettirilmemiş ve intikal ettirilmeyecekse, üyeliğin askıda ve devam ettiği, yönetim kurulunun ihraç kararına karşı dava açılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi gerekir. Genel kurul, üyenin ihraç kararına yaptığı itirazı üzerine esasen yetkisinde olan itirazı görüşerek karar bağlaması halinde, artık itirazın geç yapıldığına bakılmaksızın, davanın ihracı onaylayan genel kurul kararının tebliğinden itibaren üç ay içerisinde açılıp açılmadığı belirlenmelidir.
Somut olayda, mahkemece davalının yukarıda sözü edilen kanun ve anasözleşme hükümlerine uygun olarak genel kurula itirazının olup olmadığı, varsa itiraza ilişkin ihtarnamenin kooperatife tebliğ edilip edilmediği ve genel kurulca itirazla ilgili görüşme yapılıp yapılmadığı araştırılarak, görüşme yapılmamış veya yapılıp ta karar alınmamış ise ihraç kararı askıda kalmaya devam ettiğinden, üyelik sıfatının devam ettiği gözetilmeli, ihraç kararı genel kurulda onaylanmış ise, kararın tebliğinden itibaren üç ay içinde dava açılıp .../...
açılmadığı, açılmış ise davanın sonucu üzerinde durularak, ihraç kararının kesinleşip kesinleşmediği, diğer anlatımla davacının üyelik sıfatının devam edip etmediği, araştırılıp, ihraç kararının iptali davası açılmış ise sonuçlanmasının ve kesinleşmesinin beklenmesi gerekir.
Mahkemece yapılacak araştırma sonucunda, davaya konu daire ve dükkanın yüklenici kooperatife isabet eden bölümlerden olduğunun tespit edilmesi halinde ise, dosyada bulunan ....02.2004 ve ........2004 tarihli ... karşılığı daire ve dükkan anlaşması ile 08.06.2007 tarihli kooperatif üyelik hakkı devir sözleşmelerine göre B Blok ... numaralı daireyle ilgili üyeliğin davalıya devri sözkonusu ise de B Blok ... nolu dükkanın davalıya tahsis edilip edilmediği, davalının hangi hakka dayalı olarak dükkanı kullandığı anlaşılamamaktadır. Konut yapı kooperatifleri aidat ödeme yükümlüğünü yerine getiren ortaklarına kullanılabilir durumdaki bir daire tahsisle yükümlüdür. Kooperatif anasözleşmesinin 62. maddesi uyarınca, konutlar maliyet bedelleri kesinleştikten sonra ortaklar veya temsilcilerinin katılımıyla noter önünde çekilecek kur"a ile dağıtılır. Konutların anasözleşmenin 59/.... maddesine göre ortaklara dağıtılması halinde kur’aya başvurulmaz. Bu durumda, bir konutun ortağa tahsis edildiğinden söz edilebilmesi için ya kur’a sonucu konutun tahsis edilmiş olması veya konutların genel kurulca belirlenecek esaslar dahilinde ortaklara dağıtılmış olması ve genel kurulun bu dağıtımı açık veya zımni olarak onaylaması gerekir. Anlatılan ilkeler dışında, yönetim kurulu genel kurulun kararı veya onayı olmaksızın bir konutu belli bir ortağa tahsisine karar veremez. Tahsis ortağa şahsi hak sağlar. Kooperatifçe bir dairenin geçerli bir tahsis işlemiyle bir ortağa tahsisi halinde, tahsis edilen ortağın rızası olmaksızın, ortaklığı devam ettiği sürece konutun başka bir ortağa tahsisi mümkün değildir. Kooperatif tarafından taşınmazın ortağa tahsisi, mülkiyeti geçiren bir işlem olmayıp, kooperatifle olan iç ilişkide bir hak bahşeden ve koşulları oluştuğunda kooperatife karşı tapu iptal ve tescil talebinde bulunma hakkı yanında ortağa, tahsis hakkına karşı yapılan haksız saldırılarda üçüncü kişilere karşı müdahalenin men"i ve ecri misil davası açmaya izin veren bir haktır. Daire satımında üyelik, kendiliğinden alıcıya satım ile birlikte geçmez. Satıcının üye olması ve üyeliğinin alıcı tarafından ayrıca devir alınması gerekmektedir.Üyelik ayrıca devredilmedikçe satıcının üyeliği kooperatif nezdinde devam eder. Satıcının üye olması, alıcının bu üyeliği ayrıca devir alması, devir alanın kooperatif üyelik koşullarını taşıması halinde kooperatifin bu kişiyi 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../.... ve anasözleşmenin .../.... maddesi uyarınca ortaklığa kabul etmesi zorunludur. Mahkemece, davalı kooperatifin defter, kayıt ve belgeleri, kur"a ve tahsis belgeleri, davalı hakkındaki ihraç kararı ile kararın tebliğine ilişkin tebliğ belgelerinin öncelikle kooperatiften istenilmesi, ibraz edilmezse kooperatifin adresinde defter ve kayıtların incelenmesi için keşif yapılması, buna rağmen inceleme yapılamaz ya da defter ve belgelere ulaşılamaz ise Ticaret Sicil Memurluğundan, mümkün olmazsa kooperatif anasözleşmesinin 41. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünden, kooperatifin bilançosu, gelir gider cetvelleri, yönetim ve denetim raporları, genel kurul tutanakları, ortaklık cetvelleri, kur"a ve tahsis belgeleri celbedilip kooperatif konusunda uzman bilirkişi aracılığı ile inceleme yapılarak, B Blok ... No"lu dükkanın davalıya üyeliğe bağlı olarak tahsis edilip edilmediği, varsa tahsisin hangi nedene dayandığı, davalının kullanımınınsatın alma ya da önceye dayalı üyelik gibi bir üstün hakka dayanıp dayanmadığı dükkanın başka bir üyeye tahsis edilip edilmediği, davalının ihraç kararı aleyhine
genel kurula itiraz edip etmediği ya da dava açıp açmadığı, yani sonuç olarak ihraç kararının kesinleşip kesinleşmediği, hususlarında açıklamalı, gerekçeli ve denetime elverişli bilirkişi raporu alındıktan sonra yukarıdaki açıklamalar da gözönünde bulundurularak oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye ve kooperatif hukuku ilkelerine uygun düşmeyen gerekçeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.