10. Hukuk Dairesi 2017/2726 E. , 2017/5551 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanunun Geçici 7/1. maddesi atfı ile 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesi olup, anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan ... hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Eldeki dosyada, davacı 01.02.1990 tarihi ile 31.12.1995 tarihleri arasında davalı... Otomotiv İnşaat Taahüt San. Tic. Ltd. Şti. işyerinde davalı Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespiti istemi ile açtığı davada mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup, karar eksik araştırma ve inceleme nedeniyle isabetsizdir:
Davacının Kurum kayıtlarında davalı işyerinde işe giriş tarihi olan 01.02.1990 ile işten çıkış tarihi olan 31.07.1991 tarihleri arasındaki çalışmalara ilişkin mahkeme tespiti yerinde ise de 31.07.1991 tarihinden sonraya ilişkin çalışmaların tespiti eksik araştırmaya dayandığından, mahkemece yapılacak iş, davalı işverenin cevap dilekçesinde ileri sürdüğü; 31.07.1991 tarihinden sonra körfez krizi nedeniyle şirket bünyesinde çalışan işçilerin tüm hakları verilerek iş akitlerine son verildiği, bu nedenle iş yerinde çalışma olmadığı iddiası ile, davacı tanıklarının ifadelerinde belirttikleri gibi iş yerinde işe 6 ay süre ile ara verilip verilmediği hususu araştırılmalı; Davacı tanıklarının çoğunluğu davacının kriz nedeniyle verilen aradan sonra tekrar çalışmadığını söylemesine rağmen davanın kabulüne karar verildiği gözetilerek, kriz nedeniyle işyerinde çalışılmayan süre olup olmadığı, işyerinin kriz döneminde kısmen çalışıp çalışmadığı, kısmen çalışma varsa, hangi bölümlerde çalışmaya devam edildiği, davacının yaptığı işin tespiti ile işi gereği kriz döneminde de çalışmasının mümkün olup olmadığı, kısmen çalışılan bölümde olup olmadığı, işyerinin tamamında ne zaman yeniden çalışmaya başlanıldığı konularında dönemsel sigorta primleri bordrosuyla veya aylık prim ve hizmet belgesiyle bildirimleri yapılan sigortalılardan dinlenenler dışındakilerden resen belirlenecekler tanık sıfatıyla dinlenilmeli, aynı çevrede faaliyet yürüten ve davacının çalışmasını bilebilecek durumda olan tarafsız nitelikte başka işverenler ve bordrolu çalışanlar yöntemince saptanarak tanık sıfatıyla dinlenilmeli, hak düşürücü süre de bu araştırmaya göre değerlendirilerek, sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan... Otomotiv İnşaat Taahhüt San. Tic. Ltd. Şti."ne iadesine, 06.07.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
M.A.
