MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki genel kurul kararının iptali, tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın dava şartı yokluğu nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacılar vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkillerinin davalı kooperatifin üyeleri olduğunu, yönetim kurulunun müvekkillerini ve bir kısım üyeyi genel kurul toplantısına çağırmadığını, genel kurulun toplantı yeter sayısına aykırı olarak temsil edilme usulüne de uyulmadan yapıldığını, 4322 ve 4352 parsel sayılı taşınmazların satışının gündemde olmamasına rağmen bu toplantı sonunda satışının yapıldığını ileri sürerek, davalı kooperatifin ....05.2007 tarihli genel kurul toplantısının mutlak butlanla sakat olması nedeniyle geçersizliğin tespiti ile tapu kayıtlarında en son malik olan davalı ... adına olan tapu kaydının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, davanın bir aylık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, müvekkilinin iptali istenen genel kuruldan sonra yapılan 05.06.2010 tarihinde yapılan genel kurula istinaden taşınmazı aldığını savunarak,davanın reddini istemiştir.
Davalı kooperatif , davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamına göre; iptali istenilen satışın 2007 yılında yapılan genel kurul kararına istinaden yapılmadığı,satışın 05.06.2010 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında yönetim kuruluna verilen satış yetkisine istinaden ........2010 tarihinde davalı ..."a yapıldığı, bu nedenle 2007 yılı genel kurul kararı için açılan bu davanın sonuçsuz kaldığı,ayrıca Kooperatifler Kanunu"nun 53/... maddesindeki bir aylık hak düşürücü sürenin de dolduğu, davacının dava açmakta hukuki yararı kalmadığı gerekçesiyle, davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Kararı ,davacılar vekili temyiz etmiştir.
...-Dava,....05.2007 genel kurul toplantısının mutlak butlanla sakat olması sebebiyle geçersizliğinin tespiti ile tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 45/.... maddesi, "Genel kurul sözleşmede gösterilen şekil ve surette toplantıya çağrılır. Toplantı nisabı sözleşmede gösterilir. Ancak yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantısında ortakların en az .../... ünün şahsen veya temsilen hazır bulunmaları şarttır." hükmünü; aynı Kanun"un 51/.... maddesi ise "Kanun veya anasözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça, genel kurul kararlarında ve seçimlerde oyların yarıda bir fazlasına itibar olunur" hükmünü; anasözleşmenin 33. maddesinin .... fıkrası, "Genel
kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuları görüşebilmesi için, kooperatife kayıtlı ortaklardan genel kurula katılma hakkına sahip olanların en az .../..."ünün şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması gerekir.İlk toplantıda nisap temin edilmediği takdirde ikinci toplantıda nisap aranmaz." hükmünü; .... fıkrada ise "Genel kurulda kararlar, ortaklar cetvelinde imzası bulunanların yarıdan fazlasının oyu ile alınır." hükmünü içermektedir. Anılan hükümler emredici nitelikte olup, bu hükümlere aykırılık teşkil eden genel kurul kararları, BK"nın ... ve .... maddeleri hükümlerine göre mutlak butlanla batıldır. Yok hükmünde olan kararlar, baştan beri hüküm ifade etmezler ve bunların yok hükmünde olduğunun tespiti için açılacak davalarda genel kurulda muhalefette bulunmuş olma şartı aranmayacağı gibi, bir aylık hak düşürücü süre içinde açılmış olmaları da dinlenmeleri yönünden zorunlu değildir. Sonradan icazetle dahi geçerli hale gelmezler. Yokluk halinde, hukuki işlem bir veya daha fazla unsurunun yokluğu nedeniyle şeklen dahi olsa mevcudiyet (varlık) kazanamamaktadır. Hukuken yok olan bir işleme hiçbir hukuki sonuç bağlanabilmesi mümkün değildir. İptali kabil kararlar ise, daha çok ortakların menfaatlerini koruyan düzenlemelere aykırılık teşkil eden, emredici kurallar dışında, yorumlayıcı ve şekle ilişkin kuralların ihlal edildiği kararlardır. İptali gereken kararlar, baştan itibaren geçersiz olmadıklarından, iptal edilinceye kadar geçerli bir kararın hüküm ve sonuçlarını doğururlar. Genel kurul toplantısına çağrılması gereken ortakların çağrılmaması toplantı ve karar nisabını etkiliyorsa bu durum, kararın mutlak butlan ile malûl sayılmasını gerektirir. Bu nitelikteki kararların yokluğunun tespiti davası açabilmek için kararlara muhalif olmak gerekmediği gibi, açılacak dava da herhangi bir süreye tabi değildir.
Mahkemece, dava genel kurul kararlarının yokluğunun tespiti istemiyle açılmasına rağmen yukarıda açıklanan yasa hükümleri doğrultusunda herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmamıştır.
Mahkemece dava konusu toplantının ikinci toplantı olduğu nazara alınarak ilk toplantıya ilişkin hazirun cetveli, çağrı belgeleri öncelikle davalı kooperatiften, temin edilememesi halinde ilgili Ticaret Sicil Memurluğu"ndan, mümkün olmaz ise anasözleşmenin 41. maddesi uyarınca Bakanlık İl Müdürlüğü"nden celbedilerek, kooperatif konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla çağrılması gereken ortakların çağrılıp çağrılmadığı, bu durumun karar nisabını etkileyip etkilemediği ve anasözleşmenin .../....maddesindeki çağrı usulüne uyulup uyulmadığı üzerinde de durularak rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 53. maddesi uyarınca, genel kurulda alınan kararların, geçersiz olması (yokluk) hali, oyunu kullanmasına haksız yere izin verilmemesi, çağrılmama, çağrının usulsüzlüğü, gündemin gereği gibi ilan veya tebliğ edilmemesi veya toplantıya ve karara yetkili olmayan kimselerin iştirak etmesi iddiaları dışında yasa, anasözleşme ve afaki iyiniyet kurallarına aykırılık halleri ileri sürülerek iptalleri isteminde bulunabilmek için, toplantıya katılan üyenin red oyu vermesi ve karara muhalif kalarak keyfiyeti zapta geçirmesi ve davanın bu iddiaların tümü bakımından toplantıyı izleyen bir ayın içinde açılması gerekmektedir.
Kooperatiflerde genel kurul toplantısına çağrının usulsüz yapılması veya yapılmaması halinin müeyyidesinin bu toplantıda alınan kararların yokluğu mu, yoksa iptal edilebilirliği mi olduğu hususu Türk ve yabancı doktrinde tartışmalı olup, çoğunluk düşüncesi, hukuki işlemlere güvenlik getirme amacı da dikkate alınarak bu nevi sakatlıkların müeyyidesinin iptal edilebilirlik olduğu yönündedir.
Dairemizin yerleşik uygulamasına göre, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 45/.... ve anasözleşmenin .... maddesi emredici nitelikte ise de, aynı Yasanın 53. maddesinde çağrıda usulsüzlük halinin genel kurula bu nedenle katılamayan ortaklara bu toplantıda alınan kararların iptali davası açma hakkı verildiğine göre, kanun koyucunun çağrıda usulsüzlük halinde bunun müeyyidesini yokluk olarak kabul etmediği anlaşılmaktadır.
Çağrının usulsüzlüğünü iddia eden taraf, genel kurul toplantısında alınan kararların yasaya, anasözleşmeye veya iyiniyet kurallarına aykırılık iddialarından birine ya da hepsine dayanması ve iddiasını ispat etmesi zorunludur. Çağrıdaki usulsüzlük, alınan kararların salt bu nedenle iptali ya da yokluğu sonucunu doğurmamaktadır.
Anılan Yasa"nın 46/.... madde hükmüne göre, gündemde olmayan konular, kooperatife ortak olanların en az .../..."unun gündem maddelerinin görüşülmesine geçilmeden önce yazılı teklifte bulunması ve genel kurula katılanların yarıdan bir fazlasının kabulü ile gündeme alınabilir.
Mahkemece genel kurul toplantısına çağrılması gereken ortakların çağrılmamasının karar nisabının etkilemediği, davacıların çağrılmasında usulsüzlük bulunduğu ve/veya gündemde olmayan konunun görüşüldüğü sonucuna varılması halinde bu haller yokluğu değil, iptali gerektiren hallerden olup, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 53. maddesine göre, çağrılmayan ortağa genel kurulda alınan kararlara red oyu vermesi ve muhalif kalıp, keyfiyeti tutanağa geçirtme koşulları aranmaksızın iptal davası açma hakkı bahşeder. Ancak, iptal davasının yukarıda anılan hüküm gereğince toplantıyı kovalayan bir aylık hak düşürücü süre içerisinde açılması ve bu davada da iptali istenen kararın aynı madde hükmüne göre yasaya, anasözleşmeye veya iyiniyet kurallarına aykırı olduğunun iddia edilip, kanıtlanmış olması gerekir. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 53.maddesine göre iptal davasının toplantıyı kovalayan bir aylık hak düşürücü süre içerisinde açılması gerektiğinden, kararların iptal nedenleri üzerinde durulması gerekmeden iptali kabil nitelikte bu kararlar ile ilgili hak düşürücü süre içinde dava açılmaması nedeniyle davanın süre yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, bu yönler üzerinde durulmaması doğru görülmemiştir.
...-Kabule göre; mahkemece yukarıda açıklandığı şekilde dava konusu genel kurul kararlarının yokluğu ile ilgili herhangi bir araştırma yapılmadan iptali kabil nitelikte olduğu kabul edilmiş olup öncelikle davanın bir aylık hak düşürücü süre içinde açılmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken, ayrıca kararların esası incelenerek satışına karar verilen taşınmazlarla ilgili dayanak genel kurulun başka bir genel kurul olduğu gerekçesine de dayanılması isabetsiz olmuştur.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 05.06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.