MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi iken üyelikten ayrıldığını, üyelikten ayrıldığı tarihe kadar yaklaşık ....300,00 TL para yatırdığını, ödemelerin iadesi konusunda ... .... Noterliği"nin ........2010 tarih 53522 yevmiye numaralı ihtarnamesini keşide ettiğini, ihtara rağmen ödeme yapılmadığını ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile ....300,00 TL alacağın ödeme yapıldığı tarihten itibaren işleyecek faizi ile davalıdan tahsilini, davalı kooperatif adına kayıtlı gayrimenkuller ile banka hesaplarına tedbir konulmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, müvekkili kooperatifin ....01.2012 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında 2009 yılı olağanüstü genel kurul toplantısında üyelikten ayrılanlara geri ödemelerinin 36 ayı aşmamak suretiyle yapılması kararının güncellenmesi ve 2010 yılı için de geçerli olmasına karar verildiğini, bu nedenle ayrılan üyelere ödemelerinin 36 ay içinde yapılmasının kararlaştırıldığını, kooperatifin 1000 üyeli olduğunu 2009 yılından bu yana sürekli üye kaybına uğradığını, şu anki üye sayısının 250 civarında olduğunu, arsa sahipleri ile inşaatların süresinde yapılmaması nedeniyle aralarında davalar ve ... işlemleri olduğunu, kira tazminatı ödeme zorunda kalındığını, üye çıkışlarının kooperatife zarar verdiğini, davacı alacağının muaccel olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davacı çıkma isteğini noter ihtarı ile usulüne uygun olarak kooperatife bildirdiğinden 2010 yılında istifanın gerçekleştiği, anasözleşmenin .... maddesine göre çıkma payının istifa edilen yılın bilanço tarihinden bir ay sonra muaccel olacağı, 2010 yılı bilançosunun ....01.2011 tarihinde yapılan genel kurulda görüşüldüğü, bu genel kurulda .... madde ile ayrılan üyelere yapılacak ödemelerin 36 ayı aşmamak üzere geciktirilmesi kararı alındığı, kooperatifin üye sayısının yaklaşık %75"ini kaybettiği, ....319.370,00 TL borcu olduğu, tapu kayıtlarında pek çok haciz bulunduğu, çıkan üyelere geri ödeme borcu nedeniyle inşaatlara yeteri kadar kaynak aktaramadığı, mevcut şartlar altında davalı kooperatifin yapacağı iade ve ödemelerin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşüreceği, ödemelerin geciktirilmesi kararının yerinde olduğu, davacının çıkma payını erteleme süresinin dolmasından sonra istemesi gerekirken henüz ... yıllık erteleme süresi dolmadan ....07.2012 tarihinde dava açtığı, dava tarihinde henüz alacağın muaccel olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, çıkma payı alacağının tahsili istemine ilişkindir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesinde ortağın anasözleşmeye uygun olarak yapacağı isteğe rağmen kooperatifin istifayı kabulden kaçınması halinde ortağın çıkma dileğini noter aracılığı ile kooperatife bildirmesi halinde çıkmanın gerçekleşeceği düzenlenmiş olup, davalı kooperatif anasözleşmesinin .... maddesinde de bu hükme paralel bir düzenleme yer almıştır.
Ortağın istifa bildirimi yenilik doğurucu nitelikte olup, kooperatife ulaştığı anda sonuç doğurur. Yukarıda anılan .... maddenin yazılış biçimi ortağın istifasının kooperatifçe kabulünü gerekli kıldığı izlenimi yaratmakla beraber noter aracılığı ile yapılan bildirime özel önem verilmek suretiyle, noter aracılığı ile yapılan bildirimin kabulünün gerekli bulunmadığı vurgulanmıştır. Somut olayda, davacının noter aracalığıyla gönderdiği ........2010 tarih ve 53522 yevmiye nolu istifa dilekçesi 05.01.2011 tarihinde davalı kooperatife ulaşmıştır.Bu nedenle davacının istifa tarihi 05.01.2011 olmasına rağmen mahkemece ihtarname tarihi olan ........2010 olarak kabulü isabetsizdir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun .../.... ve anasözleşmenin .../.... madde hükümlerine göre devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacakları, ayrıldığı yılın bilançosunun ertesi yıl genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay sonra muaccel olur. Davacıya iade edilmesi gereken meblağ ödediği aidatların toplamı kadar olmayıp, yapılan toplam ödemeden ayrıldığı yıl sonu bilançosunda yer alan genel giderlerden davacıya isabet eden kısımların düşülmesinden sonra bakiyesine hükmedilmesi gerekir. Bu yasal düzenlemeye uyulmaması diğer ortaklar aleyhine sonuç doğurduğu gibi, çıkma payı hesaplamasında genel giderlerin dikkate alınmaması davacı açısından nedensiz zenginleşmeye yol açacağı kuşkusuzdur. Kooperatif, bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay içinde ödeme yapmadığı takdirde sürenin sonunda kendiliğinden temerrüde düşer. Aynı Kanun"un .../.... maddesi uyarınca kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşüreceği gerekçesiyle ödemelerin ... yılı aşmamak üzere geciktirilmesine ilişkin anılan aynı genel kurulda karar alınması ve mahkemece, ödemenin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikte olduğunun bilirkişi raporu ile yargılama sırasında saptanması halinde, erteleme kararındaki süre geçmeden önce açılan dava, alacağın muaccel olmasından önce (erken) açıldığı gerekçesiyle reddedilmelidir.
Davacının istifa tarihine göre 2011 yılı bilançosunun görüşüldüğü ....01.2012 tarihli genel kurulun .... maddesinde " 2009 yılı olağanüstü genel kurulda üyelikten ayrılanlara geri ödemelerin 36 ayı aşmamak sureti ile yapılması kararı alınmıştır.Bu kararın güncellenmesine ve 2010 yılında da geçerli olduğunun kabulüne..." karar verilmiş olup, kararda "güncelleme" ifadesi kullanıldığından 2011 yılında istifa eden ortakları da kapsadığının kabulü gerekir ise de, kararın atıf yaptığı 2009 yılı olağanüstü genel kurul toplantısının .... maddesi ile "Kooperatiften çıkan ve ihraç edilen ortaklara yapılacak geri ödemelerin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek durumlarda 36 ayı aşmamak suretiyle yapılması" kabul edilmiştir. Gerek 2011 yılına ait olağan genel kurul toplantısında gerekse 2009 yılı olağanüstü genel kurul toplantısında alınan kararlarda ödemelerin geciktirilmesine karar verilmiş olmayıp, ödemelerin 36 ayı aşmamak üzere yapılması kabul edilip, benimsendiğinden, bu kararların Kooperatifler Kanunu"nun .../.... maddesine uygun bir erteleme kararı olduğundan söz edilemez.
Bu durumda, mahkemece usulüne uygun erteleme kararı bulunmadığından, davanın alacağın muaccel olduğu tarihten sonra ....07.2012 tarihinde açıldığı gözetilerek, uyuşmazlığın esası incelenip anılan 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../.... ve anasözleşmenin .../.... maddeleri hükümleri uyarınca tespiti gereken çıkma payı alacağı ile ilgili bilirkişi raporu alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeye dayalı yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.