23. Hukuk Dairesi 2013/3647 E. , 2013/3733 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :... Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki sıra cetveline şikayetin yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı şikayetin reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde şikayetçi vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Şikayetçi vekili, borçlu ..."ın henüz emeklilik başvurusu söz konusu değil iken, alacaklı ... tarafından emekli ikramiyesi üzerine haciz konulmasının ve Isparta .... ... Müdürlüğü"nün 2011/2715 Esas sayılı dosyasında sıra cetvelinin hazırlanması sırasında doğmamış bir alacak için yazılan müzekkerenin dikkate alınarak, 2011/2715 sayılı dosya alacağının paylaşımda .... sırada alacak olarak gösterilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, borçlunun şikayet olunan lehine sürelerden feragat etmesinin nedeninin anlaşılamadığını, şikayet olunanın haczinin ....07.2011 kabul edildiğini ve ....08.2012 tarihine kadar hiçbir işlem yapılmadığından haczin düştüğünü ileri sürerek, sıra cetvelinin iptaline karar verilmesini talep ve şikayet etmiştir.
Şikayet olunan ..., şikayetin reddini istemiştir.
Şikayet olunan ... duruşmada alınan beyanında, iki tarafa da borcunun olduğunu, bir diyeceği olmadığını beyan etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; borçlunun emekli ikramiyesinin ancak emeklilik hakkı kazandıktan sonra haczedilebileceği, Isparta .... ... Müdürlüğü"nün 2011/2715 Esas sayılı takip dosyasında ....07.2011 tarihli yazı ile ....07.2011 tarihinde ileride doğacak olan emekli ikramiyesine haciz konulduğu, ... .... ... Müdürlüğü"nün 2011/2844 Esas sayılı takip dosyasında ise 08.06.2012 tarihli yazı ile ....06.2012 tarihinde ileride doğacak olan emekli ikramiyesine haciz konulduğu, alacaklı tarafından talep edilerek yapılan haciz işlemlerine karşı ileride doğacak olan emekli ikramiyesinin haczedilemeyeceği hususunda şikayet yolu ile herhangi bir dava açılmadığı gibi, haciz talebinin iletildiği kurumun da bu işlemlere karşı herhangi bir itirazda bulunulmadığı, her iki dosyada doğmamış emekli ikramiyesinin haczine ilişkin işlem yapıldığı, emekli ikramiyesinin haczedilmesi için borçlunun emeklilik hakkının elde etmiş olması ve tüm şartların gerçekleşmiş olması gerektiği, bu şartların gerçekleştiği tarihin, ... yazısından anlaşıldığı üzere Ağustos 2012 olduğu, her iki dosyada borçlu emeklilik hakkını kazanmadan önce haciz talebi kabul edilerek bu hacizler gerçekleştirildiği, ........2011 tarihli ... yazısında belirtildiği üzere bu hacizlerden ... .... ... Müdürlüğü"nün 2011/2715
Esas sayılı takip dosyasında yapılan haciz tarihinin daha önce olduğu, eş deyişle, emeklilik hakkı doğmadan önce yapılan haciz işlemlerinin, şikayet hakkına başvurulmadığı için geçerli kabul edilmesi ve önceki tarihte konulan haczin ilk haciz sayılması gerektiği, alacak ve para hacizlerinde menkul hükümlerine göre haciz işlemi yapılacak olup, bu paranın satılarak paraya çevrilmesi söz konusu olamayacağından İİK 106 ve 110. maddelerinin uygulanması düşünülemeyeceği, Yasada para alacağı üzerine konulan haczin varlığını ne kadar süre ile koruyabileceği yönünde herhangi bir açıklık bulunmadığı, ancak ... içtihatları ile bu süre menkul mallar için öngörülen ... yıllık sürenin para alacakları yönünden de geçerli olacağı şeklinde kabul edildiği, her iki ... dosyasında henüz doğmamış olan emekli ikramiyesi üzerine haciz konulmuş olup, paranın istenebilirlik şartı olan emeklilik olgusu gerçekleşmediğinden haciz tarihinden itibaren ... yıllık paraya çevirme süresinin burada uygulanmasının düşünülemeyecceği, emekli ikramiyesinin istenilebilirliği ancak borçlunun bu şartları taşıyarak emekli ikramiyesine hak kazandığı tarihte oluşacağı, bu durumda Isparta .... ... Müdürlüğü"nün 2011/2715 Esas sayılı takip dosyasında konulan haciz üzerinden ... yıllık süre geçtiği için haczin düştüğünün kabul edilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle şikayetin reddine karar verilmiştir.
Kararı, şikayetçi vekili temyiz etmiştir.
Borçlunun üçüncü kişilerdeki mal, alacak ve diğer haklarının haczi İİK’nun 89. maddesi çerçevesinde mümkün kılınmıştır. Bu hükümle, üçüncü kişiye haciz ihbarnamesi tebliğ edilmek suretiyle söz konusu mal, alacak ve hakların haczine imkân tanınmış, tebliğ edilen haciz ihbarnamelerine üçüncü kişinin itiraz yolu açık tutulmuştur. Kendisine birinci haciz ihbarnamesi gönderilen kimsenin, bu haciz ihbarnamesine itiraz etmemesi halinde, mal yedinde ve borç zimmetinde sayılır. Üçüncü kişinin ihbarnameye süresi içinde itiraz etmesi halinde, usulüne uygun bir haczin varlığından bahsedilemez. Elinde borçluya verilmesi gereken bir mal ya da para bulunan üçüncü kişinin, gerçeğe aykırı itirazı halinde dahi hacizden söz edilemez ve alacaklının hakları ancak aynı yasanın 89/... ve 120/.... maddeleri çerçevesinde korunabilir. İİK’nun 89 uncu maddesi, kural olarak, borçlu ile üçüncü kişi arasındaki bir hukuki ilişkiden kaynaklanacak (müstakbel) alacaklar için de uygulanabilir. Haciz ihbarnameleri ile borçlunun borçlusu konumundaki üçüncü kişinin elinde o anda bulunan mal, alacak ve diğer hakların haczedilmesi mümkün olduğu gibi, borcun tamamen ödenmesine kadar geçecek sürede (aylık kira bedeli, yüklenici lehine tahakkuk eden hakedişler ve somut olaydaki gibi emekli ikramiyesi alacağı vb. gibi) üçüncü kişi nezdinde oluşacak alacakların da haczine olanak tanınmıştır. Anılan yasa hükümlerinin uygulanmasından vazgeçilerek, bir diğer ifade ile haciz ihbarnamesi göndermek yerine müzekkere ile alacak üzerine haciz konulması aynı yasanın 88. maddesinde düzenlenen menkul haczi hükümlerine tabidir. Haciz müzekkeresi ile ancak mevcut bir mal, hak ya da alacak üzerine haciz konulabilir; öte yandan bu yöntemde üçüncü kişinin itirazına ilişkin bir düzenleme de bulunmamaktadır. Borçluya ait nakit parayla karşılaşan ... memuru, ... ve İflâs Kanunu"nun 88. maddesi hükmü çerçevesinde bu parayı haczedebilir. Üçüncü kişinin elindeki bir paranın İİK’nun 89. maddesine göre değil de, taşınır hacizlerine ilişkin 88. maddesine göre haczedilmesinde, tıpkı taşınırlarda olduğu gibi, paranın somut olarak üçüncü kişi elinde mevcut olması gerekir. Henüz mevcut olmayan bir paranın taşınır hükümlerine göre haczine yasal olanak bulunmamaktadır.
Bu bakımdan üçüncü şahıstaki para alacağının da anılan 110. madde hükmüne kıyasen hacizden itibaren bir yıllık süre içerisinde ... dosyasına celbinin istenmesi gerekir. Aksi halde haciz düşer (Satış talebi, para hacizlerinde dosya celbinin istenmesi suretiyle yapılır.) Öte yandan İİK"nın 142. maddesinde, çetvel suretinin tebliğinden yedi gün içinde her alacaklının takibin ... edildiği mahal makhemesinde alakadarlar aleyhine dava etmek suretiyle cetvel münderecatına itiraz edebileceği düzenlenmiş olup, bu madda hükmü ile sıra cetveline itiraz hakkı takip alacaklılara tanınmış ise de her alacaklı bu hakkı haiz değildir. YHGK"nın 05.03.2008 tarih ve ...-161 Esas, 213 K. sayılı ilamında da açıklandığı üzere, sıra cetveline itiraz eden alacaklının ... takibinin ve buna bağlı olarak geçerli bir haciz işleminin bulunması gerekir. Sıra cetveline yönelik itirazda bulunma yetkisi, bu itiraz üzerine düzenlenecek yeni sıra cetveline girme hakkı bulunan alacaklılara tanınmıştır. Bir diğer ifade ile bedeli paylaşıma konu mal üzerinde haczi ya da rehni bulunmayan alacaklının, sıra cetvelinin iptalini istemekte de hukuki yararı yoktur. Sıra cetveli bedeli paylaşıma konu mal üzerinde, satış tarihi itibariyle haczi bulunan alacaklılar dikkate alınarak düzenlenir. Aksi halde satış bedelinden pay ayrılamayacağından, adı geçenlerin sıra cetvelinin iptalini istemekte hukuki yararı bulunmamaktadır.
Somut olayda mahkemece de isabetli olarak tesbit edildiği gibi, borçlunun emekli ikramiyesine Ağustos 2012 tarihinde hak kazandığı halde, gerek şikayetçinin alacaklı olduğu 2011/2944 Esas sayılı dosyada, gerekse şikayet olunanın alacaklı olduğu 2011/2715 Esas sayılı dosyada borçlu emekli ikramiyesine henüz hak kazanmadan İİK"nın 88. maddesi anlamında müzekkere ile ileride doğacak emekli ikramiyesine haciz konulmuştur. Haciz tezkerelerinin gönderildiği tarihte,taşınır hükümlerine göre haczedilebilecek bir paranın henüz mevcut olmadığı ve olmayan bir para üzerine taşınır mallara ilişkin İİK"nın 88. maddesi çerçevesinde haciz konulamayacağı gözetilmelidir. Şikayetçinin haczi yasaya uygun bir haciz olmadığından sıra cetvelinde yer alması mümkün olmayan şikayetçinin şikayetinin, hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle HMK"nın 114/d ve 115/.... maddesi uyarınca usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle esastan reddi doğru olmamış ise de sonucu itibariyle doğru olan kararın HUMK"nın 438/son maddesi hükmü uyarınca gerekçesi değiştirilmek suretiyle onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, şikayetçi vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddiyle ... Mahkemesi kararının İİK’nın 366. maddesi uyarınca ve HUMK"nın 438/son maddesi uyarınca gerekçesi değiştirilmek suretiyle ONANMASINA, alınması gereken harç peşin yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.