23. Hukuk Dairesi 2013/2996 E. , 2013/3729 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki üyelik kaydının silinmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı, annesine davalı kooperatifin üyesi iken çekilen kur"a sonucu ... nolu bağımsız bölümün isabet ettiğini, kendisine de annesinin hediye olarak bu daireyi devrettiğini, üyelik isteği olmadığı halde davalının, kendisini kooperatif üyesi olarak kaydettiğini ileri sürerek, kooperatif üyelik kaydının silinmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, cevap vermemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; ... nolu bağımsız bölümün, devralınmak suretiyle davacı adına ....09.2009 tarihinde tescil edildiği, ....01.2010 tarihli genel kurulda imzasının olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, kooperatife ortak olmadığının tespiti ile ortaklık kaydının silinmesi istemlerine ilişkindir.
Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda dosyadaki belgeler ile ....01.2010, ....07.2011 tarihli olağanüstü genel kurul tutanakları incelenerek, davacının ....01.2010 tarihli genel kurula katıldığı, ....07.2011 tarihli genel kurula katılmadığı belirtilmiş, davacının davalı kooperatifin üyesi olduğu görüşü bildirilmiştir.
Hukuki uyuşmazlığın çözümü için mahkemece, öncelikle tarafların ileri sürdüğü ve savunduğu hususlar çerçevesinde maddi olayın denetime de elverişli olacak şekilde aydınlatılması ve bundan sonra hukukun somut olaya uygulanması gerekmektedir. Davacı, davalı kooperatife kaydın silinmesi talebiyle yaptığı başvuruda taşınmazı müteahhitten aldığını, duruşmada ise ... nolu bağımsız bölümün kura"da annesine isabet ettiğini, annesinden hediye olarak kendisine devredildiğini ve en son temyiz dilekçesinde arsa sahiplerinden aldığını ve genel kurullara annesini temsilen katıldığını beyan etmiştir. Mahkemece, davacıdan çelişkili beyanları nedeniyle açıklama alınmış değildir. Kooperatif ortaklığı, kooperatif yetkili organlarının açık bir kabulü ile gerçekleşebileceği gibi bu hususta açıkça alınmış bir karar olmasa da, kooperatifin kişi ile bu sıfatla yazışmalar yapması, onu genel kurullara çağırması, belirli miktarda ödeme kabul etmesi veya konut tahsisi ve teslim etmesi ve tadilata izin vermesi şeklinde zımnen de gerçekleşebilir. Daire satımında üyelik, kendiliğinden alıcıya satım ile birlikte geçmez. Satıcının üye olması ve üyeliğinin alıcı
tarafından ayrıca devir alınması gerekmektedir. Üyelik ayrıca devredilmedikçe satıcının üyeliği kooperatif nezdinde devam .... Satıcının üye olması, alıcının bu üyeliği ayrıca devir alması, devir alanın kooperatif üyelik koşullarını taşıması halinde kooperatifin bu kişiyi 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../.... maddesi uyarınca ortaklığa kabul etmesi zorunludur. Üyelik devir sözleşmesi yapıldığı tarih itibariyle sözleşmenin yanları arasında geçerli sonuç doğurmasına karşın, kooperatif bakımından ise 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .../.... ve anasözleşmenin .../.... ve .... maddeleri hükümleri gereği, devrin kooperatife bildirilmesi ve devir alanın ortaklık şartlarını taşıması durumunda yönetimin devir alanı üyeliğe kabulü kararı verdiği tarihte hüküm ifade .... Konut yapı kooperatifleri aidat ödeme yükümlüğünü yerine getiren ortaklarına kullanılabilir durumdaki bir daire tahsisle yükümlüdür. Kooperatif anasözleşmesinin 62. maddesi uyarınca, konutlar maliyet bedelleri kesinleştikten sonra ortaklar veya temsilcilerinin katılımıyla noter önünde çekilecek kur"a ile dağıtılır. Konutların anasözleşmenin 59/.... maddesine göre ortaklara dağıtılması halinde kur’aya başvurulmaz. Bu durumda, bir konutun ortağa tahsis edildiğinden söz edilebilmesi için ya kur’a sonucu konutun tahsis edilmiş olması veya konutların genel kurulca belirlenecek esaslar dahilinde ortaklara dağıtılmış olması ve genel kurulun bu dağıtımı açık veya zımni olarak onaylaması gerekir. Anlatılan ilkeler dışında, yönetim kurulu genel kurulun kararı veya onayı olmaksızın bir konutu belli bir ortağa tahsisine karar veremez. Tahsis ortağa şahsi hak sağlar. Kooperatifçe bir dairenin geçerli bir tahsis işlemiyle bir ortağa tahsisi halinde, tahsis edilen ortağın rızası olmaksızın, ortaklığı devam ettiği sürece konutun başka bir ortağa tahsisi mümkün değildir. Kooperatif tarafından taşınmazın ortağa tahsisi, mülkiyeti geçiren bir işlem olmayıp, kooperatifle olan iç ilişkide bir hak bahşeden ve koşulları oluştuğunda kooperatife karşı tapu iptal ve tescil talebinde bulunma hakkı yanında ortağa, tahsis hakkına karşı yapılan haksız saldırılarda üçüncü kişilere karşı müdahalenin men"i ve ecri misil davası açmaya izin veren bir haktır. HMK"nın 266/.... maddesi "Mahkeme, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hâllerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir" hükmünü içermektedir. HMK"nın 281 ve 282. madde hükümlerinde de hakimin bilirkişi raporunu diğer delillerle birlikte serbestçe takdir edeceği, ancak bilirkişi raporunu yeter derecede kanaat verici bulmazsa bilirkişiden ek rapor ya da sözlü açıklama isteyebileceği gibi, başka bir bilirkişiden rapor alabileceği öngörülmüştür.
Bilirkişi raporunun hüküm kurmaya elverişli olmadığı ve eksik incelemeye dayandığı anlaşıldığından mahkemece, işin çözümünde teknik veya özel bilginin gerekliliği sonucuna varılmış ve bilirkişiden rapor alınması gerekli görülmüş olmasına göre kooperatif konusunda uzman bir bilirkişi veya bilirkişi heyetinden, belirtilen bilgiler ışığında, öncelikle davalı kooperatiften, temin edilemezse ilgili Ticaret Sicili Memurluğu"ndan veya anasözleşmesinin 41. maddesi gereğince Çevre ve Şehircilik ... İl Müdürlüğü"nden kooperatifin genel kurul tutanakları, hazirun cetvelleri, defterleri, hesap cetvelleri, bilançosu getirtilerek, ... nolu daireye isabet eden üyeliğin davacı öncesinde kime tahsis edildiği, davacının annesine kura"da isabet edip etmediği, isabet etmiş ise, bu daireye ilişkin üyeliğin annesinden davacıya devir edilip edilmediği, taşınmazın tapu kaydı getirtilip, tescil sebebi üzerinde durularak, sadece taşınmazın devrinin yapılıp yapılmadığı, davacının yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde açıkça veya zımnen üye olup olmadığı, davacının kendi adına aidat ödemesinin bulunup bulunmadığı, kendi adına genel kurullara katılıp katılmadığı, davacının annesi ...
adına genel kurullara katıldığını beyan etmesi nedeniyle annesinin kooperatif ortağı olup olmadığı ve halen bu ortaklığının devam edip etmediği, diğer anlatımla bu daireye ilişkin kooperatif ortaklığının tüm aşamaları hakkında açıklamalı, gerekçeli ve denetime elverişli bilirkişi raporu alınıp oluşacak uygun sonuca göre hüküm kurulması gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.06.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.