MAHKEMESİ :... Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki sıra cetveline şikayetin yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl şikayetin kabulüne, birleşen şikayetin reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl dosyada şikayet olunan-birleşen dosyada şikayetçi ... vekili ve asıl dosyada şikayet olunan ... vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Şikayetçi vekili asıl dosyada, müvekkilinin borçlu ... hakkında kambiyo senetlerine mahsus yolla takip başlattığını ve ihtiyati haciz kararı uyarınca ........2011 tarihinde borçlunun ... Başkanlığı nezdinde doğmuş, doğacak hak ve alacakları üzerine 32.982,00 TL için haciz ihbarnamesi ile haciz konulduğunu, haciz ihbarnamesinin ........2011 tarihinde ... kayıtlarına işlendiğini, takibin kesinleşmesi üzerine kesinleşen kısım olan 218.018,00 TL için 31.....2011 tarihli haciz müzekkeresi ile borçlunun ... Başkanlığı nezdindeki hak ve alacaklarına haciz konulduğunu, bu haciz müzekkeresinin ise 31.....2011 tarihinde kurum kayıtlarına işlendiğini, borçlu hakkında diğer şikayetçi ... tarafından da ........2011 tarihinde haciz başlatıldığını, borçlunun ... Başkanlığı nezdinde doğmuş ve doğacak hak ve alacakları üzerine 31.....2011 tarihli haciz müzekkeresi ve İİK"nın 89/.... maddesi uyarınca gönderilen aynı tarihli haciz ihbarnamesi ile haciz konulduğunu, davalının haciz müzekkeresi ve haciz ihbarnamesinin 31.....2011 tarihinde kurum kayıtlarına işlendiğini, düzenlenen sıra cetvelinde hacizlerin salt aynı tarihli olduğu gerekçesiyle paranın garameten paylaştırılmasına karar verilmesinin doğru olmadığını, evrak kayıt numaralarının incelenmesinden müvekkilinin haczinin daha önce olduğununun anlaşıldığını ileri sürerek, sıra cetvelinin iptali ile dosyaya gelen paranın müvekkiline ödenmesini talep etmiştir.
Asıl dosyada şikayet olunan ..., borçlunun ... Başkanlığı"ndan olan alacakları üzerine ........2011 tarihinde İİK"nın 89/.... maddesi uyarınca gönderilen haciz ihbarnamesi ile haciz koydurduğunu, ihbarnamenin ..."ya 31.....2011 tarihinde ulaştığını, şikayetçinin ise borçlu hakkında ihtiyati haciz başlattığını, takibin ........2011 tarihinde kesinleşmesi üzerine 31.....2011 tarihinde haciz müzekkeresi ile haciz koydurduğunu, fiilen şikayetçinin haczinin kendi haczinin önüne geçmesinin mümkün olmadığını, her nasılsa şikayetçinin haciz numarasının kendisinin numarasından önce gözüktüğünü, haczinin ........2011 tarihli haciz ihbarnamesi ile gerçekleştiğinden hangi numaranın önde olduğunun önemi olmadığını savunarak, şikayetin reddini istemiştir.
Asıl dosyada şikayet olunan ... vekili, şikayetin reddini istemiştir.
Birleşen dosyada şikayetçi, borçlu hakkında yaptığı takibin ........2011 tarihinde kesinleşmesi üzerine borçlunun ..."dan olan alacakları üzerine haciz konulması için 89/... haciz ihbarnamesi gönderdiğini, bu şekilde borçlunun ..."daki alacağına haciz koydurduğunu ancak, tebligatın ..."ya 31.....2011 tarihinde ulaştığını, ayrıca yine haciz müzekkeresini alarak saat 09.00 itibariyle haciz işlemi yaptığını, şikayet olunanın borçlu hakkında ihtiyati haciz başlattığını, takibin ........2011 tarihinde kesinleşmesi üzerine 31.....2011 tarihinde haciz müzekkeresi ile haciz koydurduğunu, her nasılsa aynı tarihte şikayet olunanın haciz numarasının kendisinin numarasından önce gözüktüğünü, ........2011 tarihinde haciz işlemi gerçekleştiğinden hangi numaranın önce olduğunun tartışılmasının hukuken mümkün olmadığını ileri sürerek, sıra cetvelinde birinci sırada olduğunun tespiti ile haczedilen paranın tarafına ödenmesini talep etmiştir.
Şikayet olunan vekili, şikayetin reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; derece kararı düzenlenirken haciz tarihlerinin esas alınması gerektiği, aynı gün haciz yapılmış ve haczin yapıldığı saat belli değil ise yevmiye numaralarına bakılmaksızın satış bedelinden alacaklıların garameten yararlanacakları, asıl dosyanın şikayetçi ve birleşen dosyanın şikayetçisinin kendi hacizlerinin daha önce olduğunu ileri sürdüğü, bilirkişiye tevdi edilerek bilirkişiden rapor alındığı, bilirkişi raporu ve ..."nın ....06.2012 havale tarihli müzekkere cevabına göre ... ....... Müdürlüğü"nden gönderilen haciz yazısının ........2011 tarihinde kuruma intikal ettiğinin anlaşıldığı gerekçesiyle asıl davanın kabulü ile ....01.2012 tarihli sıra cetvelinin iptaline, dosyada yer alan ....03.2012 havale tarihli bilirkişi raporunun c bendi ile ..."nın ....06.2012 tarihli yazı cevapları dikkate alınarak yeniden ... müdürlüğünce sıra cetveli yapılmasına, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, asıl dosyada şikayet olunan-birleşen dosyada şikayetçi ... vekili ve asıl dosyada şikayet olunan ... vekili temyiz etmiştir.
...-Asıl dosyada şikayet olunan ... vekilinin temyiz itirazları yönünden,
Şikayet, sıra cetvelinin iptali istemine ilişkindir. İİK"nın 142/.... hükmüne göre, "cetvel suretinin tebliğinden yedi gün içinde her alacaklı takibin ... edildiği mahal mahkemesinde alakadarlar aleyhine dava etmek suretiyle cetvel münderecatına itiraz edebilir. Aynı maddenin .... fıkrasında ise sıraya dair şikayetlerin ... mahkemesine yapılacağı öngörülmüştür. Anılan hükümde yer alan "alakadarlar" ifadesi, kural olarak borçluyu değil, şikayet eden alacaklıdan sıra itibariyle önce olan alacaklıları ifade eder. Şikayet, kural olarak şikayet edene göre sıra cetvelinde öncelikli olan ya da aynı derecede hacze iştirak eden alacaklılara yöneltilmelidir.Bu nedenle sıra cetveline itirazda borçluya husumet yöneltilemez. Mahkemece borçlu ... aleyhine bir hüküm de kurulmamıştır. Bu durumda pasif husumeti bulunmayan borçlunun temyiz isteminin hukuki yarar yokluğundan HUMK"nın 427/.... ve 432/.... maddesi uyarınca reddine karar vermek gerekmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl dosyada şikayet olunan-birleşen dosyada şikayetçi vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
...-Dava, sıra cetveline şikayet istemine ilişkindir.
Mahkemece, asıl dosyada şikayetçinin haciz yazısının şikayet olunan ..."ın haciz yazısından önce olmak üzere ........2011 tarihinde kuruma intikal ettiği gerekçesiyle asıl dosyadaki şikayetin kabulüne, birleşen dosyadaki şikayetin reddine karar verilmiş ise de mahkece kabul edilen bu tarihin şikayetçinin ihtiyati haczine ilişkin olduğu, şikayetçinin ve şikayet olunanın hacizlerinin aynı tarihte yani 31.....2011 tarihinde ..."ya ulaştığı, bu tarih hususunda taraflar arasında bir ihtilaf bulunmayıp anlaşmazlığın aynı tarihli hacizlerden hangisinin önce olduğundan kaynaklandığı halde mahkemenin haciz tarihi olarak ........2011 tarihini esas alıp şikayetçinin şikayetini kabul etmesi doğru olmamıştır. Mahkeme gerekçesi bu yönüyle hatalı ise de kararda isabetli olarak belirtildiği üzere sıra cetveli düzenlenirken haciz tarihleri esas alınır.Aynı gün haciz yapılmış fakat haczin yapıldığı saat belli değil ise yevmiye numaralarına bakılmaksızın satış bedelinden alacaklılar garameten yaralanırlar. Kural bu olmakla birlikte ... Başkanlığının mahkemeye gönderdiği ....06.2012 havale tarihli yazı cevabında ..."da uygulanan evrak projesinin müdürlük bazında değil, Türkiye genelinde tek numara olarak uygulandığı, müdürlüğe intikal eden belgelerin geliş sırasına göre işleme alındığı, borçlu ..."a ait ... belgelerinin 31.....2011 tarihinde farklı müdürlüklere giriş yapmış numara sırası Türkiye genelinde tek sıra çalıştığı, buna göre şikayetçiye ait dosyanın 20285554 sıra numarası, şikayet olunana ait dosyanın 20294722 sıra numarası aldığı belirtildiğinden asıl dosyada şikayetçinin haczinin şikayet olunanın haczinden önce olduğunun kabul edilmesi sonucu itibariyle doğru olmuştur.
Asıl dosyada şikayetçi, birleşen dosyada şikayet olunan ... Ecza Deposu"nun alacaklı olduğu ... .... ... Müdürlüğü"nün 2010/12249 Esas sayılı dosyasının tetkikinde, alacaklı şikayetçi tarafından takip borçlusu ..."ın .... Başkanlığı ... İl Müdürlüğü"deki alacağı üzerine 32.982,00 TL için ........2011 tarihinde ihtiyati haciz konulduğu, ödeme emrinin aynı gün borçluya tebliğ edildiği, yine şikayetçi alacaklı tarafından bu kez 31.....2011 tarihli müzekkere ile bakiye 218.018,00 TL için borçlunun kurum nezdinde doğmuş ve doğacak tüm hak ve alacaklarına haciz konulmasının istenildiği anlaşılmıştır.Alacaklının takibi kambiyo senedine dayandığından, İİK"nın 168. maddesi uyarınca ... günlük ödeme süresinin geçmesiyle ihtiyati haciz kesin hacze dönüşeceğinden,şikayetçinin 32.982,00 TL için ........2011 tarihli ihtiyati haczi ilk kesin haciz niteliğinde olduğundan derece kararının şikayetçinin ihtiyati haczine ilişkin kısmı doğru olduğundan öncelikle ihtiyaten haczedilen kısmın paylaşıma konu paradan ayrılması gerekir.
Kalan para yönünden ise sıra cetvelinde alacaklıların haciz tarihlerinin aynı olduğu kabul edilerek paranın alacaklılar arasında garameten paylaşımına karar verilmiştir.Ancak asıl dosyada şikayet olunan, birleşen dosyada şikayetçi ..."ın alacaklı olduğu ... .... ... Müdürlüğü"nün 2011/10811 Esas sayılı dosyada 31.....2011 tarihinde konulan haczin İİK"nın 89. maddesi uyarınca haciz ihbarnamesine dayalı olduğu gibi yine aynı tarihli müzekkere ile aynı paraya ikinci kez haciz konulmuştur.
Borçlunun üçüncü kişilerdeki mal, alacak ve diğer haklarının haczi İİK’nın 89. maddesi çerçevesinde mümkün kılınmıştır. Bu hükümle, üçüncü kişiye haciz ihbarnamesi tebliğ edilmek suretiyle söz konusu mal, alacak ve hakların haczine imkân tanınmış, üçüncü kişiye de tebliğ edilen haciz ihbarnamelerine itiraz yolu açık tutulmuştur. Kendisine birinci haciz ihbarnamesi gönderilen kimsenin, bu haciz ihbarnamesine itiraz etmemesi halinde, mal yedinde ve borç zimmetinde sayılır. Üçüncü kişinin ihbarnameye süresi içinde itiraz etmesi .../...
halinde, usulüne uygun bir haczin varlığından bahsedilemez. Elinde borçluya verilmesi gereken bir mal ya da para bulunan üçüncü kişinin, gerçeğe aykırı itirazı halinde dahi hacizden söz edilemez ve alacaklının hakları ancak aynı Yasa"nın 89/.... ve 120/.... maddeleri çerçevesinde korunabilir. Borçlunun üçüncü kişi ile arasındaki bir hukuki ilişkiye dayanan henüz doğmamış olmakla beraber doğması muhtemel alacakları için İİK.nın 89. maddesine göre haciz ihbarnamesi gönderilebilir. Üçüncü kişilerde hak ve alacakların ne şekilde haczedilebileceği ... ve İflâs Kanunu"nun (İİK) 89. maddesinde gösterilmiştir. Bu yola tevessül etmeden, sadece haciz tezkeresi ile konulan haciz aynı Yasa"nın 88. maddesi kapsamında menkul haczi olarak nitelendirilebilir ve ancak mevcut bir hak ve alacak üzerine konulabilir; bir diğer ifade ile üçüncü kişi nezdinde doğacak (beklenen) alacakların tezkere yazılması suretiyle haczi mümkün değildir. Öte yandan bu yöntemde üçüncü kişinin itirazına ilişkin bir düzenleme de bulunmamaktadır. Haciz ihbarnameleri ile borçlunun borçlusu konumundaki üçüncü kişinin elinde o anda bulunan mal, alacak ve diğer hakların haczedilmesi mümkün olduğu gibi, borcun tamamen ödenmesine kadar geçecek sürede (aylık kira bedeli, yüklenici lehine tahakkuk eden hak edişler ve tahakkuk edecek vergi iadesi alacağı vb. gibi) üçüncü kişi nezdinde oluşacak alacakların da haczine olanak tanınmıştır.
Diğer yandan, üçüncü kişi nezdinde bulunan alacak için haciz talebi halinde, haciz tarihi belirlenirken gözetilecek tarih, haciz yazısının yazıldığı tarih değil, üçüncü kişiye ulaşıp, kayda işlendiği tarihtir.
Para ya da alacak hacizlerine ilişkin işlemler, kural olarak İİK"nın 88. maddesi hükmü uyarınca menkul mal haczini düzenleyen hükümlere göre yapılır. Borçluya ait nakit parayla karşılaşan ... memuru, İİK"nın 88. maddesi hükmü çerçevesinde bu parayı haczedebilir. Üçüncü kişinin elindeki bir paranın İİK’nın 89. maddesine göre değil de, taşınır hacizlerine ilişkin 88. maddesine göre haczedilmesinde, tıpkı taşınırlarda olduğu gibi, paranın somut olarak üçüncü kişi elinde mevcut olması gerekir. Henüz mevcut olmayan bir paranın taşınır hükümlerine göre haczine yasal olanak bulunmamaktadır. Bu bakımdan üçüncü şahıstaki para alacağının da anılan 110. madde hükmüne kıyasen hacizden itibaren bir yıllık süre içerisinde ... dosyasına celbinin istenmesi gerekir. Aksi halde haciz düşer (Satış talebi, para hacizlerinde dosya celbinin istenmesi suretiyle yapılır.)
Somut olayda, şikayet olunan ..."ın alacaklı olduğu dosyada takip borçlusunun ... Başkanlığı nezdindeki alacağı üzerine İİK"nın 89. maddesi uyarınca haciz konulduğu halde, şikayetçi ... Ecza Deposu"nun alacaklı olduğu dosyada ise İİK"nın 88. maddesine göre haciz konulmuştur.Şikayet olunana ait ... .... ... Müdürlüğü"nün 2011/10811 Esas sayılı dosyasına ....Başkanlığı ... İl Müdürlüğü tarafından gönderilen 01.....2011 tarihli cevabi yazıda borçlu ..."ın muhasebe servisine intikal etmiş bir alacağının bulunmadığı bildirilmiştir.
Hem şikayetçinin hem de şikayet olunanın haciz yazılarının ulaştığı 31.....2011 tarihi itibariyle borçlunun .... kişi .... Başkanlığı ... İl Müdürlüğü"nde borçlunun mevcut bir alacağı olup olmadığı araştırılarak, bu tarihte paranın mevcut olmaması halinde şikayetçi ... Ecza Deposunun İİK"nun 88. maddesine göre gönderdiği 31.....2011 tarihli haciz müzekkeresi tarihinde henüz haczi mümkün bir para bulunmaması halinde bu tarihte haciz konulduğundan söz edilemeyecektir.
Bu durumda mahkemece, ... İl Müdürlüğü ile yazışma yapılarak 31.....2011 tarihi itibariyle borçlunun ilgili kurumdan alacağı olup olmadığı, ne zaman muhasebe servisine intikal ettiği sorularak, yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl dosyada şikayet olunan ... vekilinin, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl dosyada şikayet olunan-birleşen dosyada şikayetçi ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl dosyada şikayet olunan-birleşen dosyada şikayetçi ... vekilinin diğer temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, ... yararına BOZULMASINA, asıl dosyada şikayet olunan-birleşen dosyada şikayetçiden peşin alınan harcın istek halinde iadesine, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden asıl dosyada şikayet olunandan alınmasına, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.