23. Hukuk Dairesi 2013/2196 E. , 2013/3535 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki yargılamanın iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı yargılamanın iadesi talebinin reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde yargılamanın iadesini talep eden-davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Yargılamanın iadesini talep eden-davalı vekili, mahkemenin 2008/180 E, 2010/86 K. sayılı dosyasında verilen kararın yargılaması sırasında, karşı tarafın hükme etki edecek biçimde tebligat ve deliller konusunda hileye başvurduklarını, müvekkilinin tebligat adresini bildikleri halde bunu gizlediklerini, tebligatın müvekkili şirketin ticaret sicilindeki adresine yapıldığını, ayrıca davaya konu inşaatın temel kazısı esnasında meydana gelen kayma ile ilgili düzenlenen tutanakta kendi imzaları olmasına rağmen kazıya başlanmadığı şeklinde iddiada bulunduklarını, kira parasını almalarına rağmen bunu bildirmediklerini ve benzeri beyanlarla gerçeğin ortaya çıkmasını hile ile gizlediklerini, bu şekilde haklı olan müvekkilinin mahkeme ilamı ile haksız duruma düşürüldüğünü ileri sürerek, mahkemenin 2008/180 E, 2010/86 K sayılı kararının ortadan kaldırılmasını, karşı tarafın isteminin reddine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Aleyhine yargılamanın iadesi talep edilenler vekili, karşı tarafça ileri sürülen hususların doğru olmadığını, yargılamanın iadesi şartlarının bulunmadığını, esasa ilişkin beyanların gerçeği yansıtmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, yargılamanın iadesi talebinde bulunanın ticari şirket olduğu, Ticaret Sicil Memurluğu"nda kayıtlı bulunan adresine duruşma gününün tebliğ edildiği ve bu şekilde geçerli bir tebligat olduğu, yargılamanın iadesi talebi yönünden yasada öngörülen şekilde başkaca iddianın bulunmadığı, yargılamanın iadesi için yasada öngörülen koşulların gerçekleşmediği, verilen kararın mahiyeti itibariyle ayrıca evvelce verilen hükümle ilgili diğer itirazların dinlenmediği gerekçesiyle, yargılamanın iadesi talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, yargılamanın iadesini talep eden-davalı vekili temyiz etmiştir.
...-Dava, yargılamanın iadesi istemine ilişkindir.
1086 sayılı HUMK"nın 445. maddesinde kesin olarak verilen veya temyiz sonrasında kesinleşmiş olan kararlar hakkında iadei muhakeme talep olunabileceği açıkça belirtilmiştir. Dosya kapsamından yargılamanın iadesi istenilen ... .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/180 Esas, 2010/86 Karar sayılı dosyasında davalı olan ..... Temizlik Tesisat İnşaat Gıda Turizm Mühendislik Mimarlık Elektrik Makine San. ve Tic. A.Ş."nin ....01.2010 .../...
tarihli genel kurul toplantısında unvanını ... Grup Temizlik Tesisat İnşaat Gıda Turizm Mühendislik Mimarlık Elektrik Makine Sanayi ve Ticaret AŞ. ve ... .... Cadde 73. Sokak No: .../... .../... olan adresini, .... Sokak .... işhanı No: .../... .../... olarak değiştirdiği, bu değişikliğin ....02.2010 tarihli Ticaret Sicil Gazetesinde ilan edildiği anlaşılmaktadır. Yargılamanın iadesi istenilen dosyada kararın verildiği ....03.2010 tarihinde önce davalı şirketin unvanı ve adresi değiştiği halde, önceki unvanı ve adresine Tebligat Kanunu"nun 35. maddesine göre gerekçeli karar tebliğ edilmiş olup, bu tebligat usulsüzdür.Ülkemizin de tarafı olduğu ve Anayasa"nın 90. maddesi gereği iç hukukun bir parçası olan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi"nin ...., 1982 Anayasası"nın 36. maddesinde adil yargılanma hakkına yer verilmiştir. 6100 sayılı HMK"nın .... maddesinde ise adil yargılanma hakkının en önemli unsuru olarak hukuki dinlenilme hakkı düzenlenmiş, bu hakkın, yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını, mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini, kararların somut, açık olarak gerekçelendirilmesini içerdiği öngörülmüştür. Bu düzenlemeler gereğince hükmün, ilgililerine ve özellikle aleyhine hüküm kurulan taraflara tebliği zorunlu olup, aksi halde kararın kesinleştiğinin ve kesin hüküm oluştuğunun kabulü mümkün değildir.
Bu haliyle, somut olayda, ... .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/180 Esas, 2010/86 Karar sayılı ilamı kesinleşmediğinden ve kesinleşme şerhi usulsüz olduğundan mahkemece, yargılamanın yenilenmesini isteyen şirkete ... .... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/180 Esas, 2010/86 Karar sayılı ilamının Tebligat Kanunu ve Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yeni adresine tebliği ile temyiz süresinin beklenmesi, anılan kararın temyiz edilmesi halinde bu başvurunun sonucu beklenip, Yargıtayca hükmün anılan şirket yönünden onanarak kesinleştiğinin tespiti halinde şimdiki gibi yargılamanın iadesi isteminin esasına girilmesi; hükmün bozulması halinde ise yargılamanın iadesi talebinin, kesinleşmiş bir karar bulunmadığından reddine karar verilmesi gerekirken, bu yön üzerinde durulmadan hüküm kurulması doğru olmamıştır.
...-Yargılamanın iadesi, 492 sayılı Harçlar Kanunu"nun .... maddesinde açıkça düzenlendiği üzere bağımsız bir dava olup, ayrı bir esasa kaydedilerek, dava değeri üzerinden nispi olarak peşin karar ve ilam harcı alınmalıdır. Karar ve ilam harcı, maktu ve nispi olmak üzere iki çeşittir. (492 Sayılı Kanun m....,...). Bu anlamda davanın maktu veya nispi harca tabi olup olmaması, kural olarak dava konusunun para ile değerlendirilebilir olup olmamasına göre değişmektedir. Nispi harç, konusu belli bir değerle (para veya yara ile değerlendirilebilen bir şey) ilgili davalarda, hüküm altına alınan değer üzerinden tarifedeki belli nisbete göre alınan harçtır ( ... Sayılı Tarife, madde III/...-a). Maktu harç ise, konusu belli bir değerle tespit edilemeyen davalarda ve davanın reddine ilişkin kararlardan alınan harçtır (... Sayılı Tarife, madde III/...-a). Somut olayda, davacının arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshinde haklı olduğunun tespitine, ....000,00 TL menfi zararın davalıdan tahsiline dair verilen kararın yargılamasının iadesi istenmiş olup, işbu dava açılırken karar ve ilam harcı, nispi yerine maktu alındığı gibi, başvuru harcı da alınmamıştır. Nitekim, Harçlar Kanunu’nun 32. maddesi gereğince eksik harç tamamlanmadan müteakip işlemler yapılamayacağından mahkemece, anılan harçların ikmali için aynı Kanun"un .... maddesi uyarınca davacı vekiline süre verilerek, re"sen eksik harç tamamlatılıp, bundan sonra yargılamaya devam edilmesi gerekirken, bu hususun gözardı edilmesi de bozmayı gerektirmiştir.
...-Bozma nedenine göre, yargılamanın iadesini isteyen-davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, yargılamanın iadesini talep eden-davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, yargılamanın iadesini talep eden-davalı yararına, (...) numaralı bentte açıklanan nedenle re"sen BOZULMASINA, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.