23. Hukuk Dairesi 2013/1365 E. , 2013/3471 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı İflas İdaresi vekilince duruşmalı, davacı vekilince duruşmasız olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili Av.... gelmiş diğer taraflardan gelen olmadığından onların yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, davalı kooperatifin müvekkilini üyelikten ihraç ettiğini, ancak ihraç kararının müvekkili tarafından açılan davada iptaline karar verilmesine rağmen müvekkiline bağımsız bölüm tahsis edilmediğini ileri sürerek, müvekkiline bağımsız bölüm tahsisine, mümkün olmadığı takdirde müvekkiline isabet edecek bölümün belirlenecek değerinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif vekili, davacının kooperatif üyeliğinin devam ettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; “davacıya arsa sahibinin haklarına halef olarak satması nedeniyle arsa sahipleri davacı aleyhine sebepsiz zenginleştikleri” gerekçesiyle davanın kabulüne, ....886,96 TL"nın 08.....2005 dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Karar, müflis kooperatif iflas idaresi vekili ile davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı müflis kooperatif iflas idaresi vekilinin temyiz itirazları yerinde değildir.
...-Davacının temyizi açısından yapılan incelemede;
Dava, üyesi bulunduğu kooperatifteki payına düşen hisse karşılığının bağımsız bölüm olarak adına tescili, mümkün olmaması halinde bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Davacı hakkında verilen ihraç kararının iptali ile üyeliğe döndüğü hususunda taraflar arasında uyuşmazlık yoktur. İhtilaf, davacıya tahsis edilebilecek bağımsız bölüm bulunup bulunmadığı noktasındadır. Mahkemece, bilirkişiden rapor alınmış ve bu rapor hükme esas
alınmış ise de, alınan rapor dosya kapsamına uygun düşmemektedir. Zira, bilirkişi kooperatif, kayıt ve belgeleri üzerinde inceleme yapıp rapor tanzim etmiş ise de, raporun içeriğinden davacı ile aynı şartları taşıyan diğer üyelere, Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesi uyarınca nasıl bir uygulama yapıldığı açıklığa kavuşturulmamıştır. Bu durumda mahkemece, kooperatif konusunda uzman bir bilirkişi heyeti seçilerek, kooperatifin tüm defter, kayıt, belge, yönetim kurulu ve genel kurul kararları varsa banka kayıtları, kur"a tespit tutanakları getirtilerek ve üzerlerinde inceleme yapılarak, davacının ne kadar aidat ödediği, borcu bulunup bulunmadığı, aynı şartları taşıyan diğer ortaklara nasıl bir uygulama yapıldığı, şayet benzer şartları taşıyan ortaklara bağımsız bölüm tahsis edilmiş ise davacıya tahsis edilebilecek bağımsız bölüm bulunup bulunmadığı, bulunmuyorsa;
...-Önce, ortaklara tahsis edilen konut veya işyerinin dava tarihi itibariyle rayiç değeri saptanmalıdır.
...-Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin, ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (toptan eşya fiyat endeksi artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak, güncel değeri bulunmalıdır.
...-Bundan sonra, yukarıda ... numaralı bentte bulunan değerden ... numaralı bentte bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
...-Bunu takiben, davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri ... numaralı bentteki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.
...-Bu hesaplamalardan sonra normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda ... numaralı bentte bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı, yine yukarıda ... numaralı bentte bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının ... numaralı bentte eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği, orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak, ... numaralı bentte bulunan miktar, ... numaralı bentte bulunan değerle çarpıldıktan sonra, bulunan miktarın ... numaralı bentte bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktara, ... numaralı bentte bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar, davacı ortağın kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar miktarı olarak belirlenerek, bu bedele hükmedilmesi hususlarında, açıklamalı, gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp, oluşacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı ve yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ : Yukarıda (...) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı müflis kooperatif vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine, (...) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde davacıya iadesine, aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davalı müflis kooperatiften alınmasına, 990,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalı kooperatiften alınarak davacıya ödenmesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.