9. Hukuk Dairesi 2013/15590 E. , 2015/11290 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile vergi iadesi, resmi tatil ücreti, eksik ödenen maaş, sosyal yardım, ek ders ücreti, egzersiz ders ve fazla mesai ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, iş akdinin haksız ve bildirimsiz olarak işveren tarafından feshedildiği iddiasıyla kıdem ve ihbar tazminatları, fazla çalışma, resmi tatil, vergi iadesi, ücret, sosyal yardım, egzersiz ders ve ek ders ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, davacının belirli süreli iş akdi ile çalıştığını, başka bir işyeri ile görüşme yaptığını, iş akdine aykırı tutum ve davranışları nedeni ile haklı olarak iş akdini feshettiklerini, genel tatillerde çalışmadığını, fazla çalışma yapmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara ve bilirkişi raporuna dayanılarak davacının iş akdinin süresinin sona ermesi nedeniyle feshedildiği, işverenin iş akdini haklı nedenle feshettiğini ispatlayamadığından kıdem tazminatına hak kazandığı ancak davacının 625 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Hakkındaki Kanuna tabi olarak çalışması nedeniyle ihbar tazminatına hak kazanamayacağı gerekçesiyle, kıdem tazminatı, ücret, ek ders, sosyal yardım ve fazla çalışma talepleri kısmen hüküm altına almış, diğer taleplerin ise reddine karar vermiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf avukatları temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Mahkemece, özel okulda öğretmenlik yapan davacının, iş akdinin süresinin sona ermesi nedeniyle işveren tarafından feshedildiğinden davacının kıdem tazminatına hak kazandığına, 625 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Hakkındaki Kanuna tabi olması nedeniyle ihbar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Eğitim ve öğretimin süreklilik arzetmesi, 4857 sayılı İş Kanunu"nun 11. Maddesinde belirli süreli iş sözleşmesinin gerek ilk kurulmasında ve gerekse yenilenmesinde esaslı unsur aranması karşısında 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu"na göre çalışan yöneticiler ile öğretmenlerin, kısaca eğitim personelinin sözleşmelerinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Zira bir eğitim personeli bu kapsamda eğitim faaliyeti devam ettiği sürece çalıştırılmakta ve emekli olsa da iş sözleşmesi devam etmektedir. Bu çalışma 10 yılı aşan bir süreyi de kapsamaktadır.
Gerçekten eğitim personeli ile ilgili yazılı sözleşme yapılması hükmü değerlendirildiğinde bu sözleşmenin belirli süreli olmaktan çok asgari süreli iş sözleşmesi olarak değerlendirilmesi gerekir. Zira Kanunun 9. maddesine göre "Kurumlarda çalışan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler ile özel öğretim kurumunu temsil eden kurucu veya kurucu temsilcisi arasında yapılacak iş sözleşmesi, en az bir takvim yılı süreli (Eğitim ve Öğretim yılı) olmak üzere yönetmelikteki esaslara göre yazılı olarak yapılmalıdır". Buradaki en az bir takvim yılı ibaresinden açıkça bir asgari süre öngörüldüğü açıktır. Eğitim ve öğretim devam eden bir faaliyet olduğuna göre asgari süre iki yılda, üç yılda olabilir. O halde eğitim personeli ile yapılan sözleşmenin yasadan kaynaklanan asgari süreli iş sözleşmesi olduğunun kabulü gerekir.
Asgari süreli sözleşmeler, tarafların bildirimli fesih haklarını asgari bir süre için ortadan kaldırdıkları belirsiz süreli sözleşmelerdir. Tarafların öngördükleri asgari sürenin bitimi ile sözleşme kendiliğinden sona ermemekte, sözleşme belirsiz süreli olarak devam etmektedir. Bu özelliği nedeniyle asgari süreli sözleşmeler belirli süreli olarak kabul edilmemektedir. Belirsiz süreli olarak kabul edilmelerinin nedeni tarafların sözleşmenin sona erme zamanını belirlememiş olmalarıdır. Belirsiz süreli kabul edildikleri için asgari süreli sözleşmenin işveren tarafından sona erdirilmesi halinde işçi şartları varsa iş güvencesi hükümlerinden yararlanabilecektir(MOLLAMAHMUTOGLU, H; İş Hukuku, 3.Bası. Ankara. 2008. s.318).
5580 sayılı Yasa kapsamındaki eğitim personeli için en az bir takvim yılı için yazılı sözleşme imzalanmaktadır. Eğitim yılı devam ettiğinde eğitim personeli ile yasadan kaynaklanan yeni bir asgari süreli sözleşme imzalanmaktadır. Eğitim ve öğretim devam ederken, takvim yılı içinde ayrılan öğretmen yerine kalan süre için belirli süreli iş sözleşme yapılması olanağı vardır. Bu bir objektif neden kabul edilebilir. Ancak eğitim ve öğretim başına asgari süreli sözleşme yapıldıktan sonra eğitim ve öğretim devam ettiği için belirli süreli iş sözleşmesi yapılması için esaslı ve yenilenmesi içinde objektif neden olmadığı sürece eğitim personeli il yapılan sözleşmenin asgari süreli olarak kabulü gerekir.
Dosya içeriğine göre davacı öğretmen ile 2000 yılından beri her yıl yasa gereği yapılan sözleşmelerle davacının davalı özel öğretim kurumunda çalıştığı, bu sözleşmelerin asgari süreli olduğu ve ihbar öneli verildiği de ispatlanamadığından davacının ihbar tazminatına hak kazandığı gözetilmeden ihbar tazminatı talebinin reddine karar verilmesi hatalıdır.
3- Davalının zamanaşımı definde bulunduğu dikkate alınarak bilirkişi rapor ve ek raporları değerlendirilerek mahkemece hangi seçeneğin hüküm altına alındığının açıkça belirtilmemesi isabetsizdir.
4- Geniş anlamda ücret kapsamında olan ek ders ve fazla çalışma ücretleri için en yüksek mevduat faizi talep edilmesine rağmen yasal faize hükmedilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20/03/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.