10. Hukuk Dairesi 2008/20668 E. , 2010/4710 K.
"İçtihat Metni".......
Dava, davacının davalıya ait taksi işletmesi işyerinde, 27.02.1989-04.7.2006 tarihleri arasında şöför olarak çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği üzere davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalılardan ... vekilleri tarafından ayrı ayrı temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1- Davalılardan ... vekilinin hükmü temyizi üzerine mahkemece yasal temyiz süresinin geçirilmesi nedeniyle Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 432. maddesi uyarınca temyiz isteminin reddine karar verildiği, bu hükmün anılan davalı tarafından temyiz edilmesi üzerine, isteğin süresinde olduğu, kısa kararın gerekçeyi içermemesi sebebiyle hükmün tefhiminin, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 389. maddesinin yollamada bulunduğu, aynı Kanunun 388. maddesindeki unsurları içerir biçimde yapılmadığı anlaşılmakla, temyiz isteminin reddine ilişkin ek kararın BOZULMASINA,
2-İşin esasına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanunun geçici 7/1. maddesi uyarınca, anılan Kanunun yürürlük tarihine kadar 506, 1479, 2925, 2926, 5434 sayılı Kanunlar ile 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine göre oluşturulan sandıklara tâbi sigortalılık başlangıçları ile hizmet sürelerinin tabi oldukları Kanun hükümlerine göre değerlendirileceği ve genel olarak Kanunların geriye yürümemesi kuralı karşısında, davanın yasal dayanağının 506 sayılı Kanun"un 79. maddesi olduğu kabul edilmelidir.
506 sayılı Yasanın 4. maddesi ile “işveren; ...sigortalıları çalıştıran ... kişiler...” olarak tanımlanmıştır.”Çalıştıran” olgusu, tespiti istenen sürelere ilişkin hizmet aktinin tarafı konumunda olan ve hizmet aktini düzenleyen “işvereni” ifade etmektedir. Davacı, sigortalının taraf olduğu hizmet aktinin, dava dışı bir işveren tarafından düzenlenmiş olması karşısında ise, hizmet tespitine yönelik davanın da; bu işverenlere karşı husumet yöneltilerek açılması gerekir.Kaldı ki,anılan Yasanın 79/10.
.....
maddesine göre, bu tür tespit davalarının sigortalıyı fiilen çalıştıran işverenlere yöneltmesi gerekir. Hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmada, kısacası, davanın sübutu ve verilen kararın infazı açısından, işverenin kim olduğunun bilinmesinde yasal zorunluluk vardır.
Somut olayda, 2003 yılında davacının şöförlüğünü yaptığını iddia ettiği ve kayıtlarda ......adına tescilli görünen takside meydana gelen hırsızlık olayı sebebyle emniyette alınan ifadelerde, ...... araçtan kendisine ait ticari taksi olarak bahsetmesi, aşamada; davacı vekilinin, bu araç dahil pek çok aracın,......e verilen vekaletnamelerle onun tarafından işletildiğinin belirtilmesi ve tanıkların, ... ve başka şahıslara ait 8-10 arabanın, yine, aynı şahıs tarafından işletildiğini beyan etmeleri karşısında, işveren sıfatı yeterince araştırılmalı, davalı dışındaki bir işverenin belirlenmesi durumunda, davacıya usule uygun şekilde hakkında ayrı bir dava açıp işbu dava ile birleştirilmesi için süre verilmeli, çalışmaların nezdinde geçtiği işverenin göstereceği deliller de dahil olmak üzere, çalışma olgusu üzerinde durulmalı, yapılacak araştırmada varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
O hâlde, davacı ve davalılardan ... vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalılardan ..."ye iadesine, 01.04.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.
.......
