Y A R G I T A Y İ L A M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 3. İş Mahkemesi
TARİHİ : 22/07/2014
NUMARASI : 2009/671-2014/338

Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitiyle, 04/07/2008 tarihinden itibaren aylık bağlanmasına karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılardan Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere ve özellikle davalı şirketler tasfiye halinde olmasına rağmen, karar başlığında ünvanlarına “Tasfiye Halinde” ibaresinin yazılmamasının maddi hata olup, mahallinde her zaman düzeltilmesinin mümkün bulunması ve davalı şirketlere tebligatın tasfiye memuru yerine şirket adresine yapılmasının kararın bozulması nedeniyle geri çevirme sebebi yapılmaması karşısında davalı Kurumun aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 05.03.2002 - 20.05.2003 ve Ocak 2005 - 19.08.2005 tarihleri arasında davalı işverenlere ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti ile meslek hastalığı sebebiyle davacının çalışma gücü kayıp oranının tespiti ve maluliyeti sebebiyle meslek hastalığı sigortası kolundan ilk rapor tarihi olan 04.07.2008 tarihinden itibaren aylık bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın davalılar Tekstil San. Ve Tic. Ltd. Şti. Ve Tekstil San. Ve. Tic. A.Ş. ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı yönünden kabulü ile, davacının 1059458 sicil nolu davalı Tekstil San. Ve Ltd. Şti’nin işyerinde; 05.03.2002 - 30.06.2002 tarihleri arasında 117 gün süre ile 7.400.025 TL brüt ücret ile 01.07.2002 -31.12.2002 tarihleri arasında 183 gün süre ile 8.362.500 TL brüt ücret ile, 01.01.2003 - 20.05.2003 tarihleri arasında 119 gün süre ile 10.200.00 TL brüt ücret ile, davalı 1064108 sicil no’lu Kaleli Tekstil San ve Tic. A.Ş işyerinde 01.01.2005-19.08.2005 tarihleri arasında 230 gün süre ile 16,29 TL brüt ücret ile sigortalılığa esas çalışmasının bulunduğunun tespitine, davacıda meslek hastalığının oluştuğu ve maluliyet oranının % 44,2 olduğunun tespiti ile davacıya 04.07.2008 tarihinden itibaren meslek hastalığı yönünden gelir bağlanmasına, davalı K.. K.. yönünden ise davanın husumet yönünden reddine karar verilmiş ise de bu sonuca eksik araştırma ve inceleme ile gidilmiştir.
./..


Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Çalıştırılanlar, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 3. maddesinde belirtilen istisnalardan olmamak kaydıyla, 2. maddede öngörülen koşulların varlığı halinde kendiliğinden sigortalı sayılırlar.
Sigortalılar ile bunların işverenleri hakkında sigorta hak ve yükümlülüklerinin sigortalının işe alındığı tarihten başlayacağına ilişkin norm, sigortalının kayıt altına alınabilmesi ile sonuç doğurur.
Bildirimsiz geçen çalışmaların tespitine ilişkin dava koşulları 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 79/10. maddesinde tanımlanmıştır. Bunlar; 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı sayılma, yönetmelikte tespit edilen belgelerinin Kuruma verilmemiş ya da çalışmaların Kurumca saptanamamış olması ile anılan davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmış olması şeklinde sıralanabilir.
Sigortalı, bildirimsiz kalan çalışmalarının tespitini hak düşürücü sürenin işlemeye başladığı, hizmetin geçtiği yılın sonundan itibaren beş yıl (20.06.1987 tarihinde on yıla çıkarılmıştı. Ancak 01.06.1994 tarihinde tekrar beş yıla indirildi.) içerisinde isteyebilir. Hak düşürücü süre, bildirimsiz kalan çalışmalar yönünden öngörülmüştür.
İşverenin, sigortalılara ilişkin hangi belgeleri Kuruma vermesi gerektiği Kanunun 79/1.maddesinde açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakılmıştır. Atıf yapılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde, işverence Kuruma verilecek belgeler; işe giriş bildirgesi, aylık sigorta primleri bildirgesi, dönem bordrosu vd. şeklinde sıralanmıştır. Bu belgelerden birisinin dahi Kuruma verilmiş olması veya Kurumca, fiilen ya da kayden sigortalı çalışma olgusunun tespiti halinde hak düşürücü süreden söz edilemeyecektir.
Kesintili çalışmanın varlığı halinde ise, kesintinin öncesi ve sonrasında oluşacak her çalışma devresi için dava koşullarının varlığı yukarıda belirtilen olgular dikkate alınarak belirlenecektir.
Somut olayda; Tasfiye Halinde Borkal Tekstil San. Ve Ltd. Şti.’ye ait 1059458 sicil numaralı işyerinin 01.10.1998 - 30.11.2003 tarihleri arasında, Tasfiye Halinde Kaleli Tekstil San. Ve. Tic. A.Ş.’ye ait 1064108 sicil numaralı işyerinin ise 24.03.2003 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun kapsamında olduğu, bu işyerlerinden davacı adına işe giriş bildirgesi verilmediği gibi çalışmalarında bildirilmediği, ihtilaflı dönemde 23.05.2003 – 22.07.2003 tarihleri arasında davacı adına davalı işyerleri ile bağlantısı olup olmadığı dosyadan anlaşılamayan 1057014 sicil numaralı işyerinden çalışmaların bildirildiği, davacının 25.08.2003 - 25.11.2004 tarihleri arasında askerlik yaptığı, davalı işyerlerinden Tasfiye Halinde Borkal Tekstil San. Ve Ltd. Şti.’ye ait 1059458 sicil numaralı işyerinin dönem bordrolarının getirtilmediği, resen tanık seçilmeksizin davacı tanıklarının beyanı ile hüküm kurulduğu görülmüştür.
Yapılacak iş; davalı şirketlerin tasfiye işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığını ilgili ticaret sicil müdürlüğünden sormak, tamamlanmış ise usulüne uygun şekilde ihyası için davacıya süre vermek, tamamlanmamış ise tasfiye memurunun kim olduğunu tespit ederek tebligatları bu kişi ya da kişilere yapmak, ihtilaflı dönemde davacı adına 23.05.2003 – 22.07.2003 tarihleri arasında çalışmaların bildirildiği, 1057014 sicil numaralı işyerine ait sicil dosyasını getirtmek, bu işyeri ile davalı işyerleri arasında irtibat olup olmadığını araştırmak, irtibat yoksa davacının davalı işyerinde geçen çalışmaları yönünden bu tarih aralığında kesinti meydana geleceğinden, 20.05.2003 tarihinden önceki çalışmalar yönünden hak

./..



düşümü süresinin geçip geçmediğini tartışmak, irtibat varsa davacının talep ettiği sürenin tamamı yönünden yoksa hak düşümü süresinin geçmeyeceği 01.01.2005 tarihinden sonraki çalışmalar yönünden araştırma yapmak, bu kapsamda ihtilaflı döneme ilişkin tüm dönem bordrolarını getirtmek ve bu bordrolarda ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, sair yönler incelenmeksizin 17.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.