16. Hukuk Dairesi 2014/12119 E. , 2015/134 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "Davaya konu edilen 1126 ada 7 parsel sayılı taşınmaz hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerekirken adı geçen taşınmaz yönünden hüküm kurulmamasının isabetsiz olduğu, dava konusu 1126 ada 1, 2, 3, 4, 5 ve 8 parsel sayılı taşınmazlar komşu ... ve ...Köylerinin kadastro çalışma alanı ile çevrili olduğu halde adı geçen köylerin kadastrosunun yapılıp yapılmadığının belirlenmediği, davacı ..., davacı-davalı ..."in dayandıkları tapu kayıtlarının taşınmazların başında yapılan keşifte yöntemine uygun şekilde uygulanmadığı, bilirkişi raporlarındaki çelişki giderilmeden hüküm kurulduğu, dava konusu 1126 ada 4 nolu parselin (A) harfi ile gösterilen bölümüne uyduğu kabul edilen 01.12.1998 tarih 3 sayılı tapu kaydının maliki davalı-davacı ... olduğu halde, yanılgıya düşülerek taşınmazın davacı ... ve paydaşları adına tesciline karar verildiği gibi, taşınmazların tespit tutanaklarında bazı bölümlerinin kimsenin kullanımında olmayan devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan dağlık ve taşlık yerlerden olduğu belirtildiği halde; gerekçesiz, denetime elverişli olmayan zirai bilirkişi raporu hükme esas alınarak taşınmazların tamamının özel çayır niteliğinde olduğunun kabul edildiği belirtilerek yeniden keşif yapılmak suretiyle tapu kayıtlarının kapsamlarının belirlenmesi, taşınmazların tamamının ya da bir bölümünün tapu kayıtlarının kapsamı dışında kaldıkları saptandığı takdirde, 1130 ada 15 parsel sayılı taşınmazın tespit gününde zilyetleri yararına 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesi hükmünde öngörülen kısıtlamalar da dikkate alınarak taşınmaz edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi; özellikle adlarına belgesiz zilyetlik yolu ile tescile karar verilen taşınmazlar yönüyle 40/100 dönüm sınırlamasına dikkat edilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 1126 ada 1, 3 ve 5 parsel sayılı taşınmazların ham toprak vasfı ile, 1130 ada 15 parsel sayılı taşınmazın tespitteki vasfı ile davalı ... adına, 1126 ada 2 parsel sayılı taşınmazın belirtilen payları oranında ... mirasçıları adına, 1126 ada 4 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 57.850 metrekare yüzölçümündeki bölümün belirtilen payları oranında ... mirasçıları adına, aynı raporda (B) harfi ile gösterilen kalan bölümün davalı ... adına, 1126 ada 7 parsel sayılı taşınmazın belirtilen payları oranında ... mirasçıları adına, 1126 ada 8 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 9.190 metrekare yüzölçümündeki bölümün belirtilen payları oranında ... mirasçıları adına, aynı raporda (B) harfi ile gösterilen kalan bölümün davalı ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı-davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1) Dosya içeriğine, mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp, sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun olan 1130 ada 15 parsel sayılı taşınmaza yönelik hükmün ONANMASINA,
2) 1126 ada 7 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarına gelince;
Mahkemece, davanın esasına girilerek yazılı olduğu şekilde hüküm verilmiş ise de; dava konusu 1126 ada 7 parsel sayılı taşınmazın tespit maliklerinin adlarına tescil kararı verilen ... mirasçıları ile ..., ..., ..., ..., ... ve ... olduğu, buna rağmen, davacı ... tarafından açılan eldeki davada, dava konusu taşınmazın tespit maliklerinden ..., ..., ..., ..., ... ve ..."ın yargılama sırasında usulüne uygun olarak davaya dahil edilmediği, bir başka deyişle davada taraf koşulunun sağlanmadığı açıktır. Taraf koşulu dava şartlarından olup, mahkemece bu şart yerine getirilmedikçe davanın esasına gerilerek hüküm kurulamaz. Hal böyle olunca; mahkemece 6100 sayılı HMK"nın 124. maddesi uyarınca davacıya davasını tespit malikleri ..., ..., ..., ..., ... ve ..."a yöneltmesi sağlanarak taraf koşulu sağlanmalı, dava dilekçesi ve duruşma günü adı geçenlere tebliğ edildiğinde, davaya karşı savunma ve delilleri sorulup saptanmalı, bundan sonra tarafların tüm delilleri birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu yön göz ardı edilerek, usulünce taraf teşkili sağlanmadan davanın esasına girilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş olması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile 1126 ada 7 parsel sayılı taşınmaza yönelik hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer hususların şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
3) 1126 ada 1, 2, 3, 4, 5 ve 8 parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise;
Mahkemece, bozma ilamına uyulduğu halde bu parseller yönünden bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bilindiği üzere; bozma kararına uyulmuş olmakla, orada belirtilen hususların yerine getirilmesi ve o doğrultuda işlem yapılması zorunlu hale gelir. Anılan bu husus, usuli kazanılmış hakkın bir sonucudur. Ne var ki, mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde, çekişmeli taşınmazlara komşu ...Köyü çalışma alanında bulunan taşınmazların parsel numaraları belirlenerek tutanakları ve varsa dayanakları getirtilmemiş, çekişmeli 2 parsel sayılı taşınmaz, komşu ... Köyü sınırında kalan 179 nolu mera parseline bitişik olduğu ve zirai bilirkişi raporunda çekişmeli 1, 3 ve 5 parsel sayılı taşınmazların mera niteliğinde olduğu belirtilmesine karşın mera parselleri ile çekişmeli taşınmaz arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı belirlenmemiş, davacı-davalı ..."in aktarılan dava dosyasında dayandığı 01.1998 tarih 1 nolu ve 11.01.1982 tarih 6 nolu tapu kayıtları
uygulanmamış, tarafların dayandıkları diğer tapu kayıtlarının kapsamı ise yöntemine uygun şekilde belirlenmemiştir. Hal böyle olunca Mahkemece, dava konusu 1126 ada 1, 2, 3, 4, 5 ve 8 parsel sayılı taşınmazlara komşu ...Köyünde kadastro çalışmaları yapılıp yapılmadığı Kadastro Müdürlüğünden sorulmalı, yapılmış ise dava konusu taşınmazlara komşu taşınmazları birlikte gösterir şekilde birleşik haritası getirtilmeli, komşu taşınmazların ada-parsel numaraları belirlendikten sonra bu taşınmazlara ait tespit tutanakları ile dayanak tapu kayıtları ... Müdürlüğünden, vergi kayıtları İlçe Özel İdare Müdürlüğünden getirtilmeli, daha sonra yöreyi iyi bilen yerel ve uzman fen ve ziraat bilirkişileri, tutanak bilirkişilerinin tümü, taraf tanıkları ile taşınmazlar başında yeniden keşif yapılmalı, tapu kayıtları yerel bilirkişi yardımı, uzman bilirkişi eliyle yerine uygulanmalı, kayıtlarda tarif edilen sınır yerlerinden yerel bilirkişice bilinemeyen sınırlar yönünden tanık bilgisine başvurulmalı, uzman bilirkişiden keşfi denetlemeye imkan verecek şekilde rapor alınmalı, dava konusu taşınmazların davacı ... ile davalı-davacı ..."in dayandıkları tapu kayıtlarının kapsamında kalıp kalmadıkları duraksamasız belirlenmeli, zirai bilirkişiden taşınmazların fotoğraflarını da içerir gerekçeli ve ayrıntılı rapor alınarak taşınmazların niteliği belirlenmeli ve taşınmazlara komşu mera parselleri ile dava konusu taşınmazlar arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı açıklattırılmalı, bu hususta hava fotoğraflarından yararlanılmalı, taşınmazların tamamının ya da bir bölümünün tapu kayıtlarının kapsamı dışında kaldıkları saptandığı takdirde davacı ..."un belgesizden edinebileceği taşınmaz miktarını doldurduğu göz önüne alınarak davacı ... ve paydaşları hakkında zilyetlik araştırması yapılmalı, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna uygun bir karar verilmelidir. Mahkemece böylesine bir araştırma yapılmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; çekişmeli 4 parsel sayılı taşınmaza uyduğu kabul edilen 01.12.1998 tarih 3 nolu tapu kaydı davacı-davalı ..."e ait olduğu ve bu hususta bir iddia bulunmadığı halde tapu kayının davalı ..."a muvazaalı devredildiği kabul edilerek tapu kayıt maliki ... yerine ... mirasçılarına pay verilmesi ve yine çekişmeli 8 parsel sayılı taşınmaza uyduğu kabul edilen 05.12.1983 tarih 2 nolu ve 08.01.1985 tarih 4 nolu tapu kayıtları pay tapusu olup, ... ve müşterekleri adına kayıtlı olduğu halde, pay oranları göz önüne alınmaksızın taşınmazın eşit payla ... mirasçılarına verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile 1126 ada 1, 2, 3, 4, 5 ve 8 parsel sayılı taşınmazlar hakkındaki hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacı-davalıya iadesine, 22.01.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.