Danıştay 10. Daire 2016/7453 Esas 2020/5287 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/7453
Karar No : 2020/5287

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı / …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacının 17/06/2001 ile 08/06/2003 tarihleri arasında yönetim kurulu üyeliğini yürüttüğü ...Spor Kulubü Derneği'nin ecrimisil borcu nedeniyle adına tanzim ve tebliğ edilen ecrimisil alacağına ilişkin 100.000,00 TL tutarlı … tarih ve … ana takip dosya numaralı ödeme emrinin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 6183 sayılı Kanun’un 102. maddesinde, amme alacağının, vadesinin rastladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrayacağının hükme bağlandığı, 103 ile 104 üncü maddelerinde ise, zamanaşımının kesilmesi ile zamanaşımının işlememesi hallerinin düzenlendiği, dava konusu ödeme emri içeriği ecrimisil alacağına dair ihbarnamenin 2006 yılında davacının daha evvel kanuni temsilcisi olduğu derneğe ve ayrıca aynı alacağa dair ödeme emrinin ise 12/01/2007 tarihinde dernek yöneticilerine tebliğ edildiği, dava konusu ödeme emri içeriği ecrimisil alacağı kapsamında dernek yöneticilerine ödeme emrinin tebliğ edildiği tarih olarak belirtilen 12/01/2007 tarihinden sonra, 6183 sayılı Kanun’un 103 ile 104 üncü maddelerinde belirtilen zamanaşımının kesilmesi ile zamanaşımının işlememesi hallerinden birinin vaki olduğuna dair bir bilgi, belge, veri yahut tespit bulunmadığı ve dolayısıyla ödeme emri içeriği borcun zamanaşımına uğrama tarihinin 31/12/2012 olmasına karşın, dava konusu ödeme emrinin 24/02/2014 tarihinde davacıya tebliğ edildiğinin belirlendiği, dava konusu ödeme emri içeriği borcun 31/12/2012 tarihinde zamanaşımına uğraması sebebiyle, 24/02/2014 tarihinde tebliğ edilen ödeme emrine itiraz eden davacının haklı olduğu ve dolayısıyla dava konusu ödeme emrinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, 178 sayılı KHK.nin Ek-14. maddesi gereği vergi dairelerinin yargı mercii önünde dava takibine yetkili olduğu, davanın ... Vergi Dairesi husumetiyle görülmesi gerektiği, 6183 sayılı Kanunun 102. maddesinde tahsil zamanaşımının, 103. maddesinde ise zamanaşımının kesilmesi hallerinin düzenlendiği, ödeme emrinin 12/01/2007 tarihinde derneğe, 2012 yılında ise diğer yönetim kurulu üyelerine tebliğ edildiği, davacıya 24/02/2014 tarihinde tebliğ edilmiş ise de, diğer yönetim kurulu üyelerine 2012 yılında tebligat yapılmış olduğundan davacı yönünden de zamanaşımının sözkonusu olmadığı, davacıya sadece yönetim kurulu üyesi olduğu dönem için ödeme emri gönderildiği, borcun tamamının davacıdan talep edilmediği, idare işleminin hukuka uygun olduğu belirtilerek, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI: Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : Dr. …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, davacının 17/06/2001 ile 08/06/2003 tarihleri arasında yönetim kurulu üyeliğini yürüttüğü ... Spor Kulubü Derneği'nin ecrimisil borcu nedeniyle adına tanzim ve tebliğ edilen ecrimisil alacağına ilişkin 100.000,00 TL tutarlı … tarih ve … ana takip dosya numaralı ödeme emrinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5253 sayılı Dernekler Kanunu'nun 2. maddesinde, "Bu Kanunun uygulanmasında; a) Dernek: Kazanç paylaşma dışında, kanunlarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek veya tüzel kişinin, bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek suretiyle oluşturdukları tüzel kişiliğe sahip kişi topluluklarını... ifade eder." düzenlemesine yer verilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanun'unun 85. maddesinin ilk fıkrasında, "Yönetim Kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır; bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirir." hükmü yer almaktadır.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 54. maddesinde ödeme müddeti içinde ödenmeyen amme alacağının tahsil dairesince cebren tahsil olunacağı; işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 55. maddesinde ise amme alacağını vadesinde ödemeyenlere 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumunun bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde de kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahsın böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığından bahisle 7 gün içinde dava açılabileceği kurala bağlanmıştır.
6183 sayılı Kanun'un "Kanuni Temsilcilerin Sorumluluğu" başlıklı mükerrer 35. maddesinde ise, Tüzel Kişilerle küçüklerin ve kısıtlıların, vakıflar ve cemaatler gibi tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin mal varlığından tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan amme alacakları, kanuni temsilcilerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekkülü idare edenlerin şahsi mal varlıklarından bu kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
(04/06/2008 tarih ve 5766 sayılı Kanun ile eklenen) 5. fıkrası, Amme alacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlarda kanuni temsilci veya teşekkülü idare edenlerin farklı şahıslar olmaları halinde bu şahıslar, amme alacağının ödenmesinden müteselsilen sorumlu tutulur." hükmü yer almaktadır.
06/06/2008 tarih ve 26898 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren mezkur hüküm, 03/04/2015 tarih ve 29315 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 19/03/2015 tarih ve E:2014/144, K:2015/29 sayılı Anayasa Mahkemesi kararı ile iptal edilmiş olup; 06/06/2008-03/04/2015 tarihleri arasında yürürlüktedir.
6183 sayılı Kanunun "Tahsil zamanaşımı" başlığını taşıyan 102. maddesi;
"Amme alacağı, vadesinin rasladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren 5 yıl içinde tahsil edilmezse zamanaşımına uğrar. Para cezalarına ait hususi kanunlarındaki zamanaşımı hükümleri mahfuzdur.
Zamanaşımından sonra mükellefin rızaen yapacağı ödemeler kabul olunur." hükmünü,
Aynı kanunun "Zamanaşımının kesilmesi" başlıklı 103. maddesi;
" Aşağıdaki hallerde tahsil zamanaşımı kesilir:
1. Ödeme,
2. Haciz tatbikı,
3. Cebren tahsil ve takip muameleleri sonucunda yapılan her çeşit tahsilat,
4. Ödeme emri tebliği,
5. Mal bildirimi, mal edinme ve mal artmalarının bildirilmesi,
6. Yukardaki 5 sırada gösterilen muamelelerden her hangi birinin kefile veya yabancı şahıs ve kurumlar mümessillerine tatbikı veya bunlar tarafından yapılması,
7. İhtilaflı amme alacaklarında kaza mercilerince bozma kararı verilmesi,
8. Amme alacağının teminata bağlanması,
9. Kaza mercilerince icranın tehirine karar verilmesi,
10. İki amme idaresi arasında mevcut bir borç için alacaklı amme idaresi tarafından borçlu amme idaresine borcun ödenmesi için yazı ile müracaat edilmesi.
11. (Ek: 25/12/2003-5035/5 md.) Amme alacağının özel kanunlara göre ödenmek üzere müracaatta bulunulması ve/veya ödeme planına bağlanması.
Kesilmenin rasladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren zamanaşımı yeniden işlemeye başlar. Zamanaşımının bir bozma karariyle kesilmesi halinde zamanaşımı başlangıcı yeni vade gününün rasladığı; amme alacağının teminata bağlanması veya icranın kaza mercilerince durdurulması hallerinde zamanaşımı başlangıcı teminatın kalktığı ve durma süresinin sona erdiği tarihin rasladığı; takvim yılını takip eden takvim yılının ilk günüdür." hükmünü amir bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden; İstanbul ili, Kadıköy ilçesi, … Mahallesinde bulunan …pafta, … ada, … parsel sayılı Hazine adına kayıtlı 8.219,34 m² yüzölçüme sahip taşınmazın 7.200 m²’lik kısmının 01/01/1995-31/12/2005 tarihleri arasında bina, bahçe ve futbol sahası yapılmak suretiyle işgalinden dolayı, davacının 2001-2003 tarihleri arasında yönetim kurulu üyeliğini yaptığı ... Spor Kulübü Derneğinden … tarih ve … sayılı ecrimisil ihbarnamesi ile 405.000,00 TL ecrimisil istenildiği; ecrimisil borcunun süresinde ödenmemesi üzerine davacı dernek adına düzenlenen … tarih ve … takip no’lu ödeme emri ile tahsil edilmek istenildiği; bu ödeme emrine karşı ... Spor Kulübü Derneği tarafından açılan davanın … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararı ile süre yönünden reddedildiği ve temyiz edilmeyerek kesinleştiği; 6009 sayılı Kanun ile 2886 sayılı Kanun’a eklenen geçici 3. maddesi uyarınca 5 yılı aşan alacağın davalı idarece terkin edildiği ve alacağın 01/01/2001-31/12/2005 tarihleri arası dönem için 290.000,00 TL olarak belirlendiği; dernek nezdinde yapılan araştırmada derneğin söz konusu borca yetecek malvarlığına sahip olmadığının tespit edildiği; ecrimisil alacağının derneğin mal varlığından tahsil edilememesi üzerine davalı idarece ecrimisil borcunun doğduğu dönemde yönetim kurulu üyeliği yapan kişilerden görev aldıkları süreler dikkate alınarak tahsili için 6183 sayılı Kanun'un mükerrer 35. maddesi uyarınca işlem yapıldığı; davacının dernek yönetim kurulu üyesi olduğu 17/06/2001 ile 08/06/2003 tarihleri arasındaki dönem için sorumlu olduğu tutarın 100.000,00 TL olarak belirlendiği ve alacağın tahsili amacıyla 6183 sayılı Kanun'un mükerrer 35. maddesi uyarınca … tarih ve … ana takip dosya numaralı ödeme emri düzenlenip davacıya 24/02/2014 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
6183 sayılı Kanunun 103/11. maddesinde 'amme alacağının özel kanunlara göre ödenmek üzere müracaatta bulunulması ve/veya ödeme planına bağlanması' tahsil zamanaşımını kesen haller arasında sayılmış olup, davacının 2001-2003 tarihleri arasında yönetim kurulu üyeliğini yapması nedeniyle sorumlu tutulduğu, ... Spor Kulübü Derneği tarafından 25/12/2014 tarihinde başvuruda bulunularak, 6552 sayılı Kanun'un 73. maddesi kapsamında derneğin ecrimisil borcunun yapılandırılması talep edilmiş, borçlunun talebi üzerine dava konusu borç taksitlendirilmiş olduğundan, ödeme emri içeriği amme alacağının yapılandırılmasıyla birlikte yeni bir hukuki durum ortaya çıkmış bulunmaktadır.
Buna göre, yukarıda belirtilen 103. maddedeki "Kesilmenin rasladığı takvim yılını takip eden takvim yılı başından itibaren zamanaşımı yeniden işlemeye başlar." hükmü gereği, olayda zamanaşımı bulunup bulunmadığı ve davacı hakkında zamanaşımının yeniden işlemeye başlayıp başlamadığı gibi hususlar yönünden değerlendirme yapılmak suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, dava konusu ödeme emrinin Kadıköy Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından düzenlendiği ve vergi dairelerinin dava takibine yetkili olduğu dikkate alınarak, davanın Kadıköy Vergi Dairesi Müdürlüğü husumetiyle görülmesi hukuken mümkün bulunmaktadır.
Bu itibarla, eksik incelemeye dayalı İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/11/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.