.....

Davacı vekili, sigortalılık sürelerinin tespitini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ... Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
...-) Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davalı Kurum vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
...-) Dava; ....04.1980 – 31.....1980 döneminde 1479, 01.....1985 – 30.04.1986 tarihleri arasında ve 01.06.1986 gününden itibaren 2926, 01.05.1986 – 31.05.1986 döneminde ise 506 sayılı Kanun kapsamında zorunlu sigortalı olunduğunun tespiti istemlerine ilişkindir. 1985 yılının Ekim ayında düzenlenen giriş bildirgesi üzerine kayıt ve tescili gerçekleştirilerek 01.....1985 tarihinden itibaren zorunlu ... Bağ – Kur sigortalılığı başlatılan davacının, 2008 yılının Mayıs ayında geriye dönük tesis edilen işlemle, anılan sigortalığının, 01.05.1986 gününden itibaren 31 günlük 506 sayılı Kanuna kapsamındaki zorunlu sigortalılığına dayalı olarak, 01.05.1986 – 01.....2007 dönemi yönünden iptal edildiği, ....02.2005 tarihinden itibaren ... Odası üyesi olan ve öncesinde herhangi bir meslek kuruluşu kaydı bulunmayan davacının, adına kayıtlı taşınmazının da olmadığı, ... Bankası’ndan tarımsal amaçlı kredi kullanmadığı, prim ödemelerini ....07.1996 – ........2006 tarihleri arasında gerçekleştirdiği anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanağı olan 2926 sayılı Kanunun ...’nci maddesine göre; kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan diğer ... güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın tarımsal faaliyetlerde bulunanlar ... . sigortalısı sayıldıkları gibi, ...’ncı madde hükmü gereğince; bu kişilerin sigortalılıkları, tarımsal faaliyetlerine son verdikleri tarihte veya diğer ... güvenlik kuruluşları kapsamına tabi bir işte çalışmaya başladıkları tarihten bir gün önce sona ermektedir. Bununla birlikte, ...’inci maddede açıklanan sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği ve kaçınılamayacağı hükmü, ...’uncu maddede yer alan Kurum’un resen tescil yükümü ile
-...-.


birlikte gözetildiğinde, 506 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalılığı başlaması nedeniyle ... Bağ – Kur sigortalılığı sona erdirilen bir kişinin, ... Kurumu Başkanlığı kapsamında kabul edilebilir (makûl) süre uzunluğundaki çalışmasının bitiminde 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının yeniden başlatılması gerekmekte ise de, bunun için tarımsal faaliyette bulunulduğunun kanıtlanması zorunludur. Kanunun ...’üncü maddesinin (b) bendinde; tarımsal faaliyetin, kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde veya kamuya özgü yerlerde kendi adına ve hesabına yapılabileceği belirtilmiş olup, sigortalıların tescil işlemlerinde esas alınması gereken kayıtlar ...’uncu maddede açıklanmıştır. Zorunlu ....sigortalılığının temel koşulu, kendi adına ve hesabına bağımsız gerçekleştirilen tarımsal faaliyet olgusu olduğundan, anılan faaliyetin bulunmadığı/kesintiye uğradığı sürelere yönelik olarak ilgilinin sigortalılığından söz edilemeyeceği de açıktır. Zorunlu sigortalılık niteliğine sahip olunmadığı dönemlere ait prim borçlarının ödenmesi durumunda ise, ödenen primlere karşılık gelen sürenin isteğe bağlı sigortalılık olarak değerlendirilmesi ... güvenlik ilkelerine uygun düşmektedir.

Diğer taraftan; 4956 sayılı Kanunun 56’ncı maddesi ile yürürlükten kaldırılan 2926 sayılı Kanunun 36’ncı ve 4956 sayılı Kanunun 27’nci maddesi ile değişikliği uğrayan 1479 sayılı Kanunun 53’üncü madde hükümlerinde kanun koyucu, Kurumun prim alacaklarının Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkif suretiyle tahsil edilebilmesine olanak tanımıştır. Buna göre; tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlarla ilgili sigorta primlerinin, ilgiliye ödenmesi gereken ürün bedellerinden kesilerek o kişi adına Kurum hesabına yatırılmak suretiyle tahsil edilmesi durumunda, kayıt ve tescil için Kuruma başvuru olmasa dahi belirtilen şekildeki prim ödeme olgusunun, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan kişinin kayıt ve tescil konusundaki iradesini ortaya koyduğunun kanıtı olarak kabulü zorunludur. Kurumun sigorta primlerini tahsil etmesine karşın, sigortalıyı kesinti tarihi itibarıyla resen kayıt ve tescil etmemesi, kanunun kendisine yüklediği bu yükümlülüğe açık bir aykırılık oluşturmaktadır ve kanun ile Kuruma verilen resen tescil görevinin yerine getirilmemesinin olumsuz sonuçlarından sigortalının sorumlu tutulması, 4721 sayılı ... Medeni Kanunun ...’nci maddesinde ifadesini bulan evrensel nitelikteki objektif iyi niyet (dürüstlük) kuralıyla bağdaştırılamaz. Mahkemece yapılan ise, zorunlu olmasına karşın Kurumca tesis edilmeyen tescil ve tespit işlemine ilişkindir. Önemle belirtilmelidir ki, tarımsal faaliyet olgusunun kanıtlanmış olması; tescilli sigortalılar yönünden tescil tarihinden, tescili bulunmayanlar yönünden ilk prim ödemesinin gerçekleştiği tarihi izleyen ay başından, tescil olmamasına karşın tevkifatın bulunduğu durumlarda ise, ilk prim kesintisinin gerçekleştirildiği tarihi izleyen ay başından sonraki sürelere ilişkin olumlu sonuç doğurmaktadır.

-...-.

Bu açıklamalar ışığı altında inceleme konusu dava irdelendiğinde, öncelikle belirtilmelidir ki; davacının, davalı Kurumca ....04.1980 – 31.....1980 döneminde 1479 sayılı Kanun kapsamında, 01.....1985 – 30.04.1986 tarihleri arasında ve 01.....2007 gününden itibaren 2926 sayılı Kanuna tabi zorunlu sigortalı kabul edildiği, ayrıca 01.05.1986 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun kapsamında 31 günlük primi ödenmiş zorunlu sigortalılığının bulunduğu belirgin olmakla, taraflar arasında çekişme dışı olan anılan dönemlere ilişkin istemlerin hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddedilmesi gerekmektedir. Uyuşmazlık, 01.06.1986 – 01.....2007 dönemine ilişkin olup; yargılama aşamasında davacının kendi adına ve hesabına bağımsız tarımsal faaliyetini sürdürdüğünü kanıtlayan bilgi ve belgeler sunulamadığı, bu konuda soyut tanık anlatımları ile muhtar ve ilçe jandarma komutanlığı görevlileri tarafından düzenlenen tutanak ve belge içeriklerinin de yararına delil olarak kabul edilemeyeceği belirgin bulunmakla, nitekim ... Hukuk Genel Kurulu’nun 25.02.2009 gün ve 2009/...-39 Esas, 2009/92 Karar sayılı ilâmında da aynı görüş benimsenmiştir. Bu bakımdan; ürün teslimine dayalı teslim ve/veya tevkifat yapılıp yapılmadığı saptanmalı, zorunlu sigortalılık niteliğinin söz konusu olmadığı dönemlerde gerçekleşen iradi prim ödemelerine karşılık gelen süre, isteğe bağlı sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeli ve gerektiğinde bu konudaki hesaplama için uzman bilirkişiden rapor alınmalı, özellikle ....02.2005 günü başlayan meslek kuruluş kaydı ve ....05.2005 tarihinde gerçekleştirilen prim ödemesi de dikkate alınarak yapılacak irdelemeyle elde edilecek sonuca göre karar verilmelidir.

Açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu istemin aynen kabulü yönünde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.

S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 25.02.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.



....