23. Hukuk Dairesi 2013/2488 E. , 2013/3045 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kooperatifin feshi, tasfiye memuru atanması davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın aktif husumet yokluğundan reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, davalı kooperatif yönetim kurulu başkanı ve kooperatif ortaklarının verdiği dilekçe ile kooperatifin üç yıl üst üste genel kurul toplantısı yapmadığını ve kooperatifin hiç bir faaliyet göstermediğini bildirdiklerini, ilgili müdürlükçe yapılan inceleme neticesinde kooperatifin 2008 yılından bu yana genel kurul toplantısı yapmadığının, bu nedenle kanuni organlarını teşekkül ettiremediğinin belirtildiğini ileri sürerek, kooperatifin feshi ve mahkemece tasfiye memuru atanmasını talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, iddia ve dosya kapsamına göre; davacının 1163 sayılı Yasa"nın 81. maddesine dayanarak değil, TTK"nın anonim şirketlere yaptığı atfa istinaden işbu davayı açtığı, dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı TTK"nın 530. maddesinde, dava açma yetkisinin Gümrük ve Ticaret Bakanlığına verilmiş olup yeni TTK"ya göre davacı Bakanlığın bu sebeple tasfiye davası açma ehliyeti bulunmadığı gerekçesiyle, davanın aktif dava ehliyeti bulunmadığından usulden reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, kooperatifin feshi ve tasfiye memuru atanması istemine ilişkindir.
1163 Sayılı Kanunu"nun 81. maddesinde kooperatiflerin dağılma sebepleri düzenlenmiş olup, anılan maddeye 3476 sayılı Kanun ile eklenen .... bent uyarınca kooperatifin üç yıl olağan genel kurulunu yapamaması halinde kooperatife genel kurul yapabilmesi için uygun bir süre verilmesine gerek olmaksızın kooperatif kendiliğinden dağılmış sayılacaktır. Anılan bendin düzenleniş şekline göre, bu bende dayalı olarak ilgili Bakanlık tarafından dava açılması gerekmemektedir. Aynı maddenin .... bendinde ise, kooperatifin amacına ulaşma imkânının bulunmadığının ilgili Bakanlıkça tesbiti halinde mahkemeden alacağı kararla dağılacağı hükmü düzenlenmiştir.
04.06.1958 Gün ve .../... sayılı İBK"da da belirlendiği gibi, HUMK"nın 74,75 ve 76. maddeleri gereğince hakim, tarafların ileri sürdükleri maddi vakıalar ve bunlara bağlı netice-i taleplerle bağlı ve fakat hukuki tavsiflerle bağlı olmayıp, kanunları re"sen uygulamakla ve neticeye vardırmakla yükümlüdür. HMK"nın .../..., ..., .... madde hükümlerinde de aynı yönde düzenleme getirilmiştir. Somut olayda davacı tarafça davalı kooperatifin faaliyette bulunmadığı, kanuni organlarını teşekkül ettirmediği iddia edilmiştir. Mahkemece, dava dilekçesinde dayanak yasa maddesi bildirilmese dahi kooperatifin
niteliğine göre Tarımsal amaçlı Kooperatifler yönünden 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun Ek Madde .../... fıkrası uyarınca ilgili Bakanlık Tarım Orman ve Köyişleri ... (...) olduğu, davacı Bakanlığın, aynı Kanun"un 81. maddesinin .... bendine dayanarak, davalı kooperatifin feshi için dava açabileceği, dava dilekçesindeki anlatıma göre bu bent hükmüne de dayanıldığı, dava dilekçesinde 1163 sayılı Kanun"un 81. maddesine açıkça dayanılmış olduğu gözetilerek, uyuşmazlığın esası incelenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, bu Kanun"da düzenleme bulunmadığı takdirde, bu Kanun"un 98. maddesi yollamasıyla uygulanması gündeme gelebilecek olan 6102 sayılı TTK"na göre sonuca gidilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 08.05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
