5. Hukuk Dairesi 2017/36105 E. , 2019/12118 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İlk Derece Mahkemesince (... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 2016/312 Esas–2017/98 Karar) davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekilleri tarafından yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesinin 5. Hukuk Dairesince esastan reddine,hüküm fıkrasının tescile ve ödemeye yönelik bentlerinin düzeltilmesine dair hükmünün, Yargıtayca incelenmesi taraf vekillerince verilen dilekçelerle istenilmiş; davalılar vekili de temyiz dilekçesinde duruşma isteminde bulunmuş olmakla, duruşma için belirlenen 20/06/2019 günü temyiz eden davalılar vekilinin yüzüne karşı; usulüne göre çağrı kağıdı gönderilmesine rağmen gelmediğinden temyiz eden davacı idare vekilinin yokluğunda duruşmaya başlanarak davalılar vekilinin sözlü açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki kağıtlar okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R –
Dava, 4650 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 10. maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karara karşı, taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusunun ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesince HMK"nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine, gerekçeli kararın hüküm fıkrasının tescile ve ödemeye ilişkin bentlerinin HMK"nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca düzeltilmesine ilişkin hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Aşağıda açıklanan gerekçelerle ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine, gerekçeli kararın hüküm fıkrasının tescile ve ödemeye ilişkin bentlerinin HMK"nun 353/1-b-2 maddesi uyarınca düzeltilmesine ilişkin kararı kaldırıldıktan sonra ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/312E.-2017/98K. sayılı kararının incelenmesinde;
Arsa niteliğindeki ... ili, ... ilçesi, ... köyü, ... parsel (eski ... parsel) sayılı taşınmaza 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 11/1-g maddesi uyarınca emsal karşılaştırması yapılarak değer biçilmesi yöntem itibariyle doğrudur. Ancak;
1)Dava konusu taşınmaz ile emsal olarak incelenen taşınmazın Arsa Metrekare Rayiç Bedeli Takdir Komisyonu tarafından belirlenen emlak vergisine esas olan m2 değerleri karşılaştırıldığında; dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmaz aynı değerde olduğu halde, dava konusu taşınmazın emsalden daha değersiz olduğu kabul edilerek vergi değerlerine ters düşecek şekilde değer biçildiğinden rapor inandırıcı bulunmamıştır.
Bu durumda; taraflara, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re"sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibariyle, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibariyle imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğünden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların resen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
2)Dava konusu ... parselin tamamı 6.451,88 m² olup taşınmazın 06.01.2017 havale tarihli fen bilirkişi rapor ve krokisinde (A) ve (C) harfleri ile gösterilen toplam 1.695,47 m2’lik bölümü kamulaştırılmış olup hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda kamulaştırmadan arta kalan 4.756,41 m²’lik kısımda değer kaybı olmayacağı belirtilmiştir. Davalılar vekilince dava konusu taşınmazın kamulaştırmadan önce yola cepheli iken kısmi kamulaştırma sebebiyle inşaa edilen yolun taşınmazdan dolgu ile geçmesi ve oluşan kot farkı nedeniyle yola olan cephesini kaybettiği ve kot farkından dolayı yeni yapılan yoldan da taşınmaza ulaşımın sağlanamadığı ileri sürülerek fotoğraf ibraz edildiği anlaşılmıştır.
Bu nedenle, davalılar vekilinin itirazları doğrultusunda bilirkişi kurulundan davacı idarece yapılan kısmi kamulaştırma nedeniyle dava konusu taşınmazda kot farkı oluşup oluşmadığı, kot farkı var ise bunun ulaşım yönünden sorun oluşturup oluşturmadığı ve bu nedenlerle arta kalan kısımda değer kaybı olup olmayacağı yönünde mahallinde keşif yapılarak bilirkişi kurulundan alınacak rapor sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması,
3)Davalı tarafça ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/4 Değişik İş sayılı tespit dosyasında alınan 15.02.2016 tarihli fen bilirkişi rapor ve krokisinde taşınmazın krokide (A) harfi ile gösterilen 1.698 m2’lik kısmı ile B harfi ile gösterilen 1.547,00 m2’lik bölümü üzerinde meyve ağaçları bulunduğunun tespit edildiği, davacı idare tarafından düzenlenen kıymet takdir raporunda ise taşınmazın kamulaştırılan bölümünde bulunan meyve ağaçları dikkate alınarak taşınmaza değer biçildiği halde, mahkemece hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda gerekçesi açıklanmadan kamulaştırılan bölüm üzerinde bulunan ağaç bedelinin hesaplamaya dahil edilmemesi,
4)Dava konusu taşınmazın ½ hissesi davacı idare adına tapuda kayıtlı olduğundan kamulaştırılan ve bedeline hükmedilen 1.695,47 m2’lik bölümde davalı tapu maliklerinin toplam hissesine (1/2) isabet eden bedelin kamulaştırma bedeli olarak tespitine karar verilmesi gerektiği gözetilmeden, davacı idarenin payını da kapsar şekilde hüküm kurulmak suretiyle infazda tereddüte yol açılması,
5)Dava konusu ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırılan kısmı olan 1.695,47 m2’lik bölümünün tapu kaydının davalıların hissesi oranında iptali ile yol olarak terkini yerine taşınmazın tamamının tapu kaydının davalıların hissesi oranında iptali ile yol olarak terkinine karar verilmesi,
Kabule göre de;
6)6100 sayılı HMK"nun 353/1-b-2 nolu bendinde "Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında duruşma yapılmadan karar verileceği düzenlenmiştir.
Bu itibarla; Bölge Adliye Mahkemesince ilk derece mahkemesinden verilen kararın tescile ve ödemeye ilişkin bölümünde kanunun olaya uygulanmasında hata edildiği gerekçesiyle yapılan düzeltmenin yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle yapılması gerektiği gözetilmeden, yapılan düzeltmenin sadece ilk derece mahkemesi kararına şerh verilmesi ile yetinilmesi,
Doğru olmadığı gibi,
7)7139 sayılı Kanunla değişik Kamulaştırma Kanununun 10/8 fıkrası gereğince, bozma sonrası bankaya hak sahibi adına yatırılacak bedelde artış olması halinde bu kısım için; 7139 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik hükümlerine göre işlem yapılması gerektiğinden,
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/312E.-2017/98K. sayılı kararının açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin temyiz itirazları doğrultusunda HMK’nun 371.maddesi uyarınca BOZULMASINA, HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, davalılardan peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, temyiz eden davalılar yararına yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir olunan 2.037,00-TL. vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, 20/06/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.