
Esas No: 2013/2484
Karar No: 2013/3040
Karar Tarihi: 08.05.2013
Yargıtay 23. Hukuk Dairesi 2013/2484 Esas 2013/3040 Karar Sayılı İlamı
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili,davalının davacı kooperatifin üyesi olduğunu, aidat borcunu ödememesi nedeniyle ....045,00 TL asıl alacak ve 601,59 TL işlemiş faizin tahsili için aleyhinde başlatılan ... takibine haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptali ile %40 ... inkar tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, ....06.2005 tarihli kooperatif genel kurulunda alınan karar gereğince kooperatifin borçlarından düşülmek üzere boş olan iki hissenin 160.000,00 TL bedelle dava dışı ... İnş.Ltd.Şti."ne satılıp üye kaydı yapıldığını, bu iki dairenin daha sonradan ... İnş.Ltd.Şti. tarafından.... ve ..."ya satıldığını, bu iki şahıstan anahtar teslimine kadar herhangi bir ücret alınmayacağı, anahtar tesliminden sonra site yönetimine geçilmesinden sonra aidat alınacağına ilişkin şirket ile kooperatif arasında protokol düzenlendiğini savunarak,davanın reddini ve %40 kötüniyet tazminatının tahsilini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacının, kooperatif ortağı olmayan davalıdan aidat talebinde bulunamayacağı gerekçesiyle,davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı ,davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, aidat alacağının işlemiş faizi ile tahsili için başlatılan ... takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davacı tarafça, davalının kooperatif üyesi olduğu belirtilerek dava açıldığı, davalı tarafın da bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde davacı kooperatifin peşin bedelli üyesi olduğu kabul edildiğine göre; taraflar arasında davalının davacı kooperatif üyesi olduğu uyuşmazlık dışıdır. Uyuşmazlık, üyeliğin statüsünden kaynaklanmaktadır. Buna rağmen mahkemece, bilirkişinin davalının davacı kooperatifin üyesi olmadığı yolundaki görüşüne itibarla davalının kooperatif ortağı olmadığının kabulü doğru olmamıştır.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun .... maddesi hükmü uyarınca, ortaklar hak ve yükümlülüklerinde eşit konumdadırlar.Yönetim kurulu bu ilkenin dışına çıkmak istediği takdirde, bu hususu, genel kurul gündemine alarak, genel kurulun tartışmasına açıkça sunması gerekmekte veya genel kurulun yapılan uygulamayı açıkça veya zımnen benimsemesi icap etmektedir. Bu nedenle, sabit ve peşin aidat ödemek suretiyle ortaklığa alınmadaki bu usule uyulmamışsa, böyle bir ortağın (devam eden inşaatların finansmanına katılım için) üyelik aidat yükümlülüğü devam eder. Açıklanan usule uyulmuşsa, ortaklığa
alımdaki bu farklılık, ortaklığa alındıktan sonra üyelik aidatı istenmesini mümkün kılmaz ise de kooperatifin amacına ulaşıncaya kadar yapılan genel yönetim ve alt yapı giderlerinden ortağın sorumluluğu devam eder. Genel kurulca açık yetki verilmedikçe ya da benimsenmedikçe 1163 sayılı Yasa"nın .... maddesine aykırı şekilde yönetim kurulunun diğer ortaklardan farklı statüde ortaklığa kabul kararı vermesine veya akçalı konularda bir ortağı farklı statüde konumlandırmasına geçerli hukuki sonuç bağlanamaz. Genel kurulca önceden ya da sonradan açıkça alınan bir karar ile davalının peşin bedelli ortak olduğunun benimsenmemiş olması halinde, davalıdan inşaat finansmanı için uzunca bir süre aidat istenilmemişse, bilançolarda, hesap cetvellerinde, faaliyet raporlarında, genel kurullarda ve üye kayıt defterlerinde bu yönde bir borç kaydı yer almamışsa, davalının peşin bedelli ortak olduğunun kooperatifçe zımnen benimsendiği ve sadece genel yönetim ve altyapı giderlerinden sorumlu olduğu sonucuna varılması gerekir.
Bu durumda, mahkemece, davalı kooperatifin defter, kayıt ve belgeleri, genel kurul kararları, bilanço, gelir gider cetvelleri, faaliyet raporlarının önce kooperatiften istenmesi, ibraz edilmezse bilirkişiye mahallinde inceleme yetkisi verilmesi, buna rağmen bu belgelere ulaşılamazsa Ticaret Sicil Memurluğu"ndan, temin edilmezse anasözleşmenin 41. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik ... İl Müdürlüğü"nden anılan belgeler getirtilerek, kooperatif konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla bu belgeler ve gerektiğinde varsa kooperatifin banka hesapları üzerinde de inceleme yaptırılmak suretiyle, yukarıdaki açıklamalar ve ilkeler doğrultusunda, davacının davalı kooperatifçe açıkça ya da zımnen peşin bedelli ortak olarak kabul edilip edilmediği, davacı kooperatif ile dava dışı ... İnş. Ltd. Şti. arasındaki protokol ve dairenin davalı ..."ya satışına ilişkin satış sözleşmesi hükümleri de değerlendirilerek, bu sözleşmenin genel kurulca açıkça ya da zımnen benimsenmesi suretiyle davalının peşin bedelli üye olup olmadığı üzerinde de durularak, takip konusu alacağın, inşaat finansmanı ya da genel gider kalemlerinden hangisine ilişkin olduğu tartışılıp, davalının sorumlu olduğu tutar ile ilgili denetime elverişli ve gerekçeli bir rapor alınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 08.05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.