23. Hukuk Dairesi 2013/2398 E. , 2013/3038 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliğine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, arsa sahibi davalı ....Kooperatifi ile diğer davalı kooperatifin kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapmak için anlaştıklarını, borcu olmayan üyenin dairesinin teslimi için arsa sahibi davalı kooperatife yazı yazılmasına rağmen müvekkilinin tapusunu vermekten imtina ettiğini ileri sürerek, mülkiyeti müvekkiline ayrılan dairenin tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı .... Konut Yapı Kooperatifi vekili, davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı ....atifi temsilcisi, üyelerinden Tülay Tuncelli"nin ... nolu dairenin üyesi olduğunu ve kooperatife hiç bir borcunun bulunmadığını, tüm çabalarına rağmen davacıya tapu devrinin yapılmadığını bildirmiştir.
Mahkemece, Kooperatifler Kanunu"nun 99. maddesine göre Ticaret Mahkemesi"nin görevli olduğu gerekçesiyle, mahkemenin görevsizliğine, görevli mahkemenin .... Ticaret Mahkemesi olduğuna, karar kesinleştiğinde ve yasal sürede başvuru olduğu takdirde dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesine, yasal sürede başvuru olmadığı takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
...-Dava, kooperatif üyeliğine dayalı tapu iptali tescil istemine ilişkindir.
Davalı arsa sahibi ... kooperatifi ile davacı arasında üyelik ilişkisi bulunmadığından; bu dava, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 99. maddesi uyarınca Kooperatif Kanunu"nda düzenlenen hususlardan doğan davalar için geçerli olan basit yargılama usulüne tabi bir dava olmayıp, yazılı yargılama usulüne tabidir. Anılan davalı vekili, ........2011 havale tarihli cevap dilekçesinde ... bölümü itirazında bulunmamış olup,daha sonra ....02.2012 tarihli ikinci celsede ... bölümü itirazını ileri sürmüş olduğuna göre ... bölümü itirazının süresinde olduğundan söz edilemez. ... bölümü ilk itirazı, yazılı yargılama usulünde HMK"nın 117. maddesi uyarınca ancak esasa cevap süresi içinde ileri sürülmek zorundadır ve bir daha dinlenemez. Hakim, bu itirazın süresinde yapılıp yapılmadığını kendiliğinden gözetmekle yükümlüdür. Mahkemece, Asliye Hukuk Mahkemesi ile Asliye Ticaret Mahkemesi arasında görev ilişkisi varmışçasına, görevsizlik kararı verilmiştir.
Oysa, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun .... maddesinin yürürlükte bulunduğu dönemde Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Ticaret Mahkemeleri arasındaki ilişki ... bölümü ilişkisi iken, 6335 sayılı Kanun"un ....maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanun’un ....maddesinde yapılan değişiklikle Asliye Ticaret Mahkemesi ile Asliye Hukuk Mahkemesi ve diğer hukuk mahkemeleri arasında ilişki görev ilişkisi olarak değiştirilmiş ve bu durumda göreve ilişkin usul hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır. Ancak, 6335 sayılı Yasa’nın 38.maddesi uyarınca 6102 sayılı TTK’na eklenen geçici ....madde ile bu kanunun göreve ilişkin hükümlerinin, bu kanunun yürürlüğe girdiği 01.07.2012 tarihinden önce açılan davalarda uygulanmayacağı, bu davaların açıldıkları tarihte yürürlükte bulunan kanun hükümlerine tabi olduğu belirtilmiştir.
Somut olayda, davanın açıldığı ....03.2011 tarihinde yürürlükte olan 6762 sayılı TTK"nın .... maddesi hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. İlke olarak mahkeme gönderme kararı ile o davadan elini çeker. Bu nedenle, gönderme kararı nihai bir karardır. Ancak diğer nihai kararlardan farklı olarak, gönderme kararı verildiği anda kesin kararlardan olup, yalnız başına temyiz edilemez. Nitekim, ....04.1967 tarih ve .../... sayılı ... İçtihadı Birleştirme Kararı’nda “TTK.’nun .../... ncü madde hükmü karşısında, gönderme kararlarının verildikleri anda kesin olup, yalnız başına temyiz edilemeyeceği ve ancak esas hükümle birlikte temyiz olunabileceği, bu kararın niteliğine tamamen yabancı olan ve onunla bağdaşması mümkün olmayan nihai bir hükmün bu karar ile birlikte yanılgı sonucu verilmesi halinde, gönderme kararının nihai hükme ilişkin bu bölümünün yalnız başına temyizinin mümkün olduğu” öngörülmüştür. Kooperatif ile ortağı arasındaki ortaklık ilişkisinden doğan davaların 1163 sayılı Kanun"un 99. maddesinde ticari dava olduğu kabul edilmiş ise de, 99. maddede münhasıran asliye ticaret mahkemelerinin görevli olduğu öngörülmemiştir. Buna göre yukarıda açıklandığı üzere Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Ticaret Mahkemeleri arasındaki ilişki ... bölümü niteliğinde olduğundan ve münhasıran iki tarafın arzularına tabi olmayan işlerden olmadığından, taraflarca bu yönde ve süresinde bir itiraz olmadığı sürece bu husus re"sen dikkate alınamaz ve asliye hukuk mahkemeleri miktar yönünden görevli ise davaya bakmalıdır. ... bölümü itirazında hiç bulunulmamasına ya da süresinde bulunulmamasına rağmen verilen bir gönderme kararı, TTK"nın .../.... maddesine uygun verilmiş gerçek bir gönderme kararı değildir. TTK"nın .../.... maddesine uygun bir gönderme kararına bağlanan sonuçlar, bu madde hükmüne uygun verilmeyen gönderme kararları için geçerli değildir. Diğer anlatımla, böyle bir gönderme karar temyizi kabil olup, gönderme kararlarının kural olarak temyizi kabil olmadığına ilişkin ....04.1967 tarih ve .../... sayılı YİBK uygulanmaz. Doktrin ve ... uygulaması da bu yöndedir. (Prof. Dr. Baki Kuru Hukuk Mahkemeleri Usulü .... Baskı ...-2001 Cilt .... Sh. 705 vd.; ... .... HD.nin ........2004 tarih ve 923 E, 9542 K.; 08.02.2010 tarih ve 2008/10265 E, 2010/1327K; Dairemizin 08.02.2013 tarih ve 2012/6811 E, 2013/669 K)
Bu durumda, dava konusu kararın süresinde yapılan bir ... bölümü itirazına dayanmaması ve görevsizlik kararı olarak verilmesi nedeniyle temyizi kabil olup, anılan davalının ... bölümü itirazı süresinde olmadığına, diğer davalı ... bölümü itirazında bulunmadığına ve miktar itibariyle de mahkeme görevli olduğuna göre uyuşmazlığın esası incelenip taraf delilleri toplanıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
...-Kabule göre; Mahkemece, anılan davalı ile davacı arasında üyelik ilişkisi ve süresinde ... bölümü itirazı varmışçasına değerlendirme yapıldığına göre, ... bölümü itirazının kabulü ile gönderme kararı verilmesi gerekirken, dava tarihi itibariyle henüz uygulama yeri bulunmadığı gözden kaçırılarak, görevsizlik kararı verilmesi de doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 08.05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.