14. Hukuk Dairesi 2019/1691 E. , 2020/2032 K.
"İçtihat Metni"14. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ : Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 19/04/2018 tarihinde verilen dilekçeyle tapu iptali ve tescil edilmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın feragat nedeniyle reddine dair verilen 15/05/2018 tarihli hükmün istinaf yoluyla incelenmesi davalılar tarafından talep edilmiştir. ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine dair verilen kararın davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içeriğindeki tüm kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, önalım hakkı nedeniyle tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece, feragat nedeniyle davanın karar verilmiştir.
Hükme karşı davalılar vekili vekalet ücreti yönünden istinaf isteminde bulunmuştur.
... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda, “Önalıma konu payların iptali istemiyle 19.04.2018 tarihinde açılan davada davalılara dava dilekçesi ve tensip zaptı 14.05.2018 tarihinde tebliğ edilmiş ise de dilekçelerin karşılıklı teatisi aşamasında henüz ön inceleme duruşma günü verilmeden 15.05.2018 tarihli dilekçe ile davacı vekili davadan feragat ettiğini bildirdiğinden mahkemece verilen karar usul ve yasaya uygun olup, davalılar vekilinin istinaf isteminin esastan reddine” karar verilmiştir.
Hükmü davalılar vekili vekalet ücreti yönünden temyiz etmiştir.
HMK’nin 312/1. maddesinde “Feragat veya kabul beyanında bulunan taraf, davada aleyhine hüküm verilmiş gibi yargılama giderlerini ödemeye mahkum edilir.” hükmü düzenlenmiştir. Davalı davayı bir avukat vasıtasıyla takip etmişse; mahkeme, davadan feragat eden davacıyı, davalıya vekalet ücreti ödemeye de mahkum etmelidir. Bu vekalet ücreti Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hükmedilir. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 6. maddesinde ise; davacı, delillerin toplanmasına ilişkin ara kararının gereğinin yerine getirilmesinden önce davadan feragat ederse, tarife hükümleriyle belirlenen ücretin yarısına mahkum edilmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Çekişmeli yargıda kural olarak duruşma yapılması zorunludur. Kanunun gösterdiği istisnalar dışında hakim tarafları dinlemeden veya iddia ve savunmalarını bildirmeleri için kanuna uygun biçimde davet etmeden hükmünü veremez.
Buna göre, hakim iddia ve savunma haklarını kullanabilmeleri için (Anayasa m.36) tarafları duruşmaya çağırmak zorundadır. Fakat taraflar çağrıldıkları duruşmaya gelmek zorunda olmadıkları gibi, zorla da getirtilemezler.
Somut olayda; mahkemece tensip zaptının 24.04.2018 tarihinde tanzim ediliği, davalı taraf adına tebligat çıkarılmasından sonra, davacının 15.05.2018 tarihli feragat beyanı nedeni ile, davalının görüşü alınmadan oturum gününden önce dosya ile davacının feragat beyanı nedeniyle davanın reddine karar verildiği, davalıların ise dava dilekçesini 14.05.2018 tarihinde tebellüğ ederek, davalılar vekilinin de cevap dilekçesini yasal süresi içinde olan 16.05.2018 tarihinde mahkemeye gönderdiği anlaşılmıştır. Davacı şirket tarafından harçlandırılmış 104.000,00TL üzerinden ve karar tarihine göre davalılar lehine, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 6. maddesi gereğince nispi tarifeye göre hesaplanan ücretin yarısı 5,535,00TL vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, bu yönde olumlu yada olumsuz bir karar verilmemesi doğru görülmemiş ise de; bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılması ve 6100 sayılı HMK’nun 370/2. maddesi gereğince ilk derece mahkemesi kararının düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazının kabulü ile ...1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 15.05.2018 tarih ve 2018/234 Esas, 2018/126 sayılı Kararının hüküm fıkrasına yeni bir bent olarak “AAÜT gereği takdir edilen 5.535,00TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalılara verilmesine,” ibaresinin eklenmesine, hükmün düzeltilmiş bu şekli ile ONANMASINA, peşin yatırılan harcın yatırana iadesine, dosyanın İLK DERECE MAHKEMESİNE, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 20.02.2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.