17. Hukuk Dairesi 2015/3097 E. , 2017/5609 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın Davalı ... aleyhine açılan davanın reddine, davalı ... Ltd.Şti. Yönünden, 52.459,00 TL maddi tazminat ile 3.000,00 TL manevi tazminatın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, davalı ... tarafından zorunlu trafik sigorta poliçesi düzenlenmiş olup, olay sırasında dava dışı ... tarafından kullanılan ve trafikte diğer davalı ... Turizm İnş.San. Ve Tic.Ltd.Şti. adına kayıtlı...plaka sayılı aracın neden olduğu kazada davacının meslekte kazanç kaydı oluşturacak şekilde yaralandığını belirtip, fazlası saklı kalmak kaydı ile 52.459,00 TL maddi, 5.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, sorumluluklarının poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, 19/01/2007 tarihinde 25.946,00 TL ödeyip ibraname aldıklarını belirtip davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... Turizm İnş.San. Ve Tic.Ltd.Şti. vekili, talebin zamanaşımına uğradığını, olaya neden olan aracı dava dışı ... Ltd.Şirketi"ne satıp-devir ettiklerini, bu aracın olayın sırasında ... Ltd.Şirketinden kiralanıp kullanıldığının belirlendiğini belirtip davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, davalı ... aleyhine açılan davanın reddine, davalı ... Turizm İnş.San. Ve Tic.Ltd.Şti. yönünden 52.459,00 TL maddi tazminat ile 3.000,00 TL manevi tazminatın 06/02/2006 tarihinden itibaren hesaplanacak değişen oranlı yasal faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya ödenmesine karar verilmiş; hüküm, davalı ... Turizm İnş.San. Ve Tic.Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı ... Turizm İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Müteselsil borç, sözleşme veya kanun gereği birden fazla borçlunun alacaklıya karşı borcun tamamından sorumlu olduğu, diğer bir deyişle alacaklının edayı her müteselsil borçludan talep edebildiği ve edanın tamamen yerine getirilmesine kadar bütün borçlularının sorumluluğunun devam ettiği, borçlulardan birinin borcu ödemesi halinde diğerlerinin de borçtan kurtulduğu borç ilişkisine denir.
TBK 162 ve devamına göre müteselsil borçta alacaklının hakkı birden çok borçluya karşı tek bir alacaktan ibaret olmayıp, borçluların her birine karşı ayrı ayrı yönelen alacaktan ibarettir.
TBK 132 "Borcu doğuran işlem kanunen veya taraflarca belli bir şekle bağlı tutulmuş olsa bile borç, tarafların şekle bağlı olmaksızın yapacakları ibra sözleşmesiyle tamamen veya kısmen ortadan kaldırılabilir." maddesi gereğince ibra, borcu sona erdirmesini sağlayan özel bir sona erme sebebidir.
TBK 166/3 maddesi gereğince müteselsil borçlarda alacaklının borçlularından biri ile ibra sözleşmesi yapması halinde diğer borçluların borcu kural olarak devam eder ancak bazı istisnai hallerde durumun özelliği veya borcun niteliği diğer borçlularında borçtan kurtulmalarını gerektirebilir. Özellikle alacaklının ibra veya süre verme sözleşmesinde bunu açıkça belirtilmesi veya borç senedini iade etmesi ya da bütün borcun tahsil edildiğine dair makbuz vermesi halinde durum böyledir. (Prof. Dr. fikret Eren Borçlar Hukuku Genel Hükümler 8. Baskı sh.1165; Andreas van Tuhr Borçlar Hukuku, sh.310)
O halde ibra sözleşmesinin müteselsil borçlulardan biri ile yapılması halinde ibra edilen miktarın diğer borçlular içinde geçerli olması, bu hususun ibra sözleşmesinden anlaşılmasına bağlıdır.
Somut olayda, davalı aracın trafik sigortacısı olan ... tarafından davadan önce 15/01/2007 tarihinde, davacıya 25.946,00 TL ödenmiş ve ödeme belgesi ibraz edilmiştir. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda ise 90.405,07 TL zarara tespit edilmiş ve sigorta şirketi tarafından yapılan ödeme ve bu ödemenin güncellenmesi için oluşan 12.000,00 TL hesaplanan tazminattan mahsup edildiğinde davacının talep edeceği miktar 52.459,00 TL olarak hesap edilmiş, poliçe miktarı ise olay tarihi itibari ile 57.500,00 TL olduğu anlaşılmaktadır. Yerel mahkemece davacı ile sigorta şirketi tarafından yapılan ibranamenin yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda işletene karşı rücu imkanını ortadan kaldırıp kaldırılmadığı davacının bu zarara katlanmak zorunda olup olmadığı tartışıldıktan sonra bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde mahkemenin karar vermesi doğru görülmemiştir.
3-Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 6098 sayılı TBK’nin 51.maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.
Hakim tazminattan mutlaka indirim yapmak zorunda değilse de, bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir.
Hüküm gerekçesinde bu konuda herhangi bir değerlendirme yapılmamıştır. O halde mahkemece, taşımanın hatır için olup olmadığı, tarafların yakınlığı, varsa hatır için taşımanın kimin arzusu ve ne amaçla yapıldığı gibi olayın özel şartları göz önüne alınarak araştırma ve inceleme yapılması gerektiğinin gözetilmemesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Turizm İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ... Turizm İnş.San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Turizm İnş.San. ve Tic.Ltd.Şti. geri verilmesine 17/05/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.