23. Hukuk Dairesi 2013/3113 E. , 2013/2975 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı tarafından açılan iflasın ertelenmesi talebi üzerine yapılan yargılamada ihtiyati tedbire karşı itirazın reddine ilişkin verilen kararın süresi içinde müdahil Yapı Kredi ... A.Ş. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, madencilik sektöründe faaliyet gösteren müvekkili şirketin, yaşanan ekonomik kriz ve sıkıntılar nedeniyle borca batık duruma düştüğünü ileri sürerek, İİK"nın 179, 179/a ve TTK"nın 324. maddeleri gereğince müvekkili şirketin iflasının bir yıl ertelenmesini ve bu hususta bir karar verilinceye kadar müvekkilinin malvarlığının korunabilmesi için muhafaza ve önlemeye yönelik bir takım ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, dosya kapsamına göre, İİK"nın 206. maddesinin .... sırasında yazılı alacaklara ilişkin olanlar hariç, 6183 sayılı Yasa kapsamındaki takipler dahil, hangi sebebe dayanırsa dayansın, davacı şirket hakkında yapılan ve yapılacak tüm ... takipleri ile ihtiyati haciz, ihtiyati tedbir, takas, mahsup ve temlik uygulamalarının, İİK"nın 89/.... maddesindeki ihbarnamelerin, şirketin malvarlığında bulunan gayrimenkul üretim araçları, kara nakil vasıtaları ve üretim hammaddelerinin .... kişilere devir ve temlikinin ve ayrıca şirketin, borç altına girmesine neden olacak çek keşide etmesinin ve senet düzenlemesinin ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına dair verilen karara müdahil....... ... A.Ş. vekili tarafından yapılan itiraz üzerine, itirazın reddine karar verilmiştir.
Kararı, müdahil ...vekili temyiz etmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, müdahil ... AŞ. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
...-Talep, ihtiyati tedbire itiraza ilişkindir.
İflasın ertelenmesi talebi üzerine, daha erteleme kararını vermeden önce buna ilişkin yargılama sırasında, İİK"nın "erteleme tedbirleri" başlıklı 179/a bendi uyarınca mahkeme, envanter düzenlenmesi ve yönetim kurulunun yerine geçmesi ya da yönetim kurulu kararlarını onaylaması için derhal bir kayyım atar; ayrıca şirketin malvarlığının korunması için gerekli diğer önlemleri alır. Kural olarak, mahkemenin ihtiyati tedbir yoluyla, ... ve iflas takiplerini yargılamanın sonuna kadar durdurabileceği veya aynı süre zarfında yeni takip yapılmasını yasaklayabileceği doktrin tarafından da kabul edilmektedir. Bu bağlamda, doktrinde, buna imkân verilmediği takdirde, bazı hallerde uzun zaman alabilecek yargılama süreci esnasında talep sahibi şirketin mallarının muhafaza altına alınması veya satılması suretiyle iflasın ertelenmesi kurumunun bütün özünden ve faydasından yoksun bırakılmasının imkân dahiline gireceğine; kanun koyucunun alacaklılar arasında eşitliği bozan böyle ağır ve vahim bir sonucu istediğini düşündüren hiçbir gerekçe veya hüküm bulunmadığına işaret edilmektedir. Ne var ki, böyle bir ihtiyati tedbir kararının, iflasın ertelenmesi kararıyla dahi elde edilemeyecek olan hukuki sonuçları borçlu şirkete
bahşedecek nitelikte olmaması gerekir. Dolayısıyla, iflasın ertelenmesi talebinin incelenmesi sırasında geçerli olmak üzere verilen ihtiyati tedbir kararlarının maddi hukuk alanında sonuçlar doğuracak nitelik ve içerikte olmaması gerekir. Zira, doktrinde de belirtildiği üzere, erteleme ile sağlanmak istenen, şirket bakımından her şeyin durması değil, özellikle takiplerin durdurulması suretiyle şirketin rahat bir nefes almasının sağlanmasıdır. Bu çerçevede, iflasın ertelenmesi talebinde bulunmuş olan borçlu şirketin alacaklılarının, alacaklarını tahsil amacıyla uygulayabilecekleri temlik, takas, mahsup, hapis hakkı gibi hukuki işlemlerin durdurulmasına yönelik tedbirler hep sonuçlarını maddi hukuk alanında doğuran veya borçlu şirkete nazaran üçüncü kişi durumunda olanların maddi hukuktan doğan talep ve def"i haklarını etkileyen (kısıtlayan) tedbirlerdir ve bu tedbirlere gerek iflasın ertelenmesi kararı çerçevesinde, gerekse iflasın ertelenmesi talebinden sonra, erteleme yargılaması sırasında ihtiyati tedbir yoluyla karar verilemez. Keza, üçüncü kişilerin haklarını etkileyecek ihtiyati tedbir kararları vermekten de kaçınılmalıdır.
İflas erteleme davalarında davacının ihtiyati tedbir taleplerinin yerinde görülmesi halinde mahkemece malvarlığının muhafazası için gerekli tedbirler alınabilir. Tedbirlere karar verilirken borçlunun menfaati kadar alacaklıların menfaaati de gözetilmeli ve ancak gerekli olan tedbirlere karar verilirken, maddi hukuk alanında sonuçlar doğuran muhafaza tedbirleri verilmemelidir. Ayrıca alacaklıların alacaklarını tahsil amacıyla kullanabilecekleri hukuki işlemlerin durdurulması da mevcut düzenlemeye uygun değildir. (Öztek, Selçuk: İflasın Ertelenmesi Bankacılar Dergisi Sa. 53, 2005, s. 66 )
Somut olayda, maddi hukuka ilişkin haklara etki edebilecek, tensip ara kararının .../A-... no"lu bendinde, "...takas, mahsup ve temlik uygulamalarının ve ayrıca İİK"nın 89/.... maddesindeki ihbarnamelerin tedbiren durdurulmasına” şeklinde verilen tedbir kararları usul ve yasaya aykırı olup, itirazın bu açıklamalar çerçevesinde ele alınması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, müdahil .... ... A.Ş. vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, müdahil....... A.Ş. yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 07.05.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.