23. Hukuk Dairesi 2013/1579 E. , 2013/2760 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki sözleşmenin iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiğini, sözleşmeye göre inşa edilecek ... konuttan beş tanesinin inşaat ruhsatı alındıktan sonra 40 ay içerisinde müvekkiline teslim edilmesi gerektiğini, dokuz adet konut için ....05.1997, ... adet konut için ise ....05.1999 tarihinde inşaat ruhsatı alındığını, daha sonra taraflar arasında 07.02.2002 tarihli adi yazılı şekilde düzenlenmiş ek sözleşme yapılarak teslim süresinin uzatıldığını, sözleşme hükümlerinin geçen süre zarfında ifa edilmemesi nedeniyle davalıya ....07.2003 tarihli ihtarname gönderildiğini, bu ihtarnamede davalıya edimlerini yerine getirmesi için 31...2003 tarihine kadar mehil verildiğini ancak davalının verilen süre içerisinde edimlerini yerine getiremediğini, müvekkilinin tüm iyiniyeti ile sözleşmenin aynen ifasını beklediğini ancak yapım çalışmalarının durması, inşaat halindeki yapıların çürümeye terk edilmesi, kooperatifte gelen üye istifaları ile kooperatifin tasfiyesinin gerekmesi nedeniyle BK"nın 107. maddesi uyarınca davalının içinde bulunduğu durumda süre vermenin etkisiz olacağından müvekkili açısından BK"nın 106. maddesinde belirtilen sözleşmeyi feshetme mecburiyeti doğduğunu ileri sürerek, ... .... Noterliği"nin ....08.1995 tarih ve ... yevmiye nolu düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve eklerinin feshini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, inşaatların bitirilmeme nedeninin üyelerin peş peşe istifa etmesi olduğunu, gelen istifaların fiili durum itibariyle tüzelkişiliğin kaybına yol açtığını, ortak sayısının üçe düştüğünü, organları temsil edecek sayıda ortak kalmadığından kooperatifin tüzelkişiliğinin tartışmalı hale geldiğini, bunun yanında inşaatların yapımı sırasında ruhsat alabilmek için davacıya ait arsanın yanındaki arsanın da alınmak zorunda kalındığını, ruhsat alımı sırasında problem teşkil etmemesi için davacı adına tescil edildiğini, yine sözleşme ile kooperatif tarafından yapılması kararlaştırılan ...daki iki adet dubleks dairenin beş ay içerisinde inşa edilerek davacıya teslim edildiğini, bu hususun da dikkate alınması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; taraflar arasında ....08.1995 tarih 10964 yevmiye nolu düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapıldığı, sözleşmeye göre ... adet konuttan ... adedinin mal sahibine ait olacağı ve konutların inşaat ruhsatı alındıktan sonra 40 ay içinde teslim edileceğinin kararlaştırıldığı, daha sonra taraflar arasında 07.02.2002 tarihli ek sözleşme imzalanarak yapılacak konut sayısının ..."ye düşürüldüğü ve bunun ... adedinin mal sahibine teslim edileceğinin kararlaştırıldığı, ... adet konut için ....05.1997, ... adet konut için ....05.1999 tarihinde inşaat ruhsatı alındığı halde bu süreç içinde konutların tamamlanmadığı ve .../...
teslimin gerçekleştirilmediği, yapılan imalatların ortalamasının %... seviyesinde olduğu, böylece davalının sözleşme ile üzerine düşen yükümlülükleri aradan geçen uzun süreye rağmen yerine getirmediği gerekçesiyle, davanın kabulü ile ... .... Noterliği"nin ....08.1995 tarih ... yevmiye nolu sözleşmenin dava konusu edilen ... İlçesi, ... Mah. 739 ada ... parsel ( yeni 472 ve 473 nolu parseller ) yönünden düzenleme şeklinde gayrimenkul satış vaadi ve daire karşılığı inşaat sözleşmesinin ve eklerinin feshine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
...-Dava, taraflar arasındaki ....08.1995 tarih ve 10964 yevmiye nolu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve eklerinin feshi istemine ilişkindir. Taraflar arasında önce yukarıda tarih ve yevmiye nosu belirtilen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalanmış, akabinde de 07.02.2002 tarihli adi yazılı ek sözleşme yapılmıştır. Dava konusu ....08.1995 tarihli sözleşmeye gereğince davalı yüklenicinin, davacı arsa sahibine ait ... ili, ... ilçesi, ... mevki 739 ada, ... nolu parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde ... adet dubleks villa yapım işini üstlendiği, bunlardan ... adedinin davalıya kalan ... tanesinin davacıya verilmesinin kararlaştırıldığı ve yine ayrıca davacıya ait ... İli, .... İlçesi, ... Köyü, Köyaltı mevkii 136 ada, ... parselde bulunan taşınmaza davalı yüklenici tarafından davacıya ait olmak üzere ... adet dubleks daire yapım işinin yükümlendiği anlaşılmaktadır. Mahkemece, davalının süresinde konutları tamamlamadığı ve davacıya teslim edemediği, yapılan imalatın ortalamasının %... seviyesinde olduğu gerekçesi ile sözleşmenin ... ilçesi 739 ada, ... parsel yönünden feshine karar verilmiştir. Mahkemece yalnızca ..."de bulunan taşınmaz üzerinde keşif yapılmış, bilirkişilerce yalnızca anılan taşınmaz üzerinde bulunan inşaatlarla ilgili inceleme yapılarak inşaat seviyesi belirlenmiş ve yine mahkemece sadece bu parsellerle sınırlı olarak sözleşme ve eklerinin feshine karar verilmiştir. Davalı vekili, bilirkişi raporuna itiraz ederek, ..."ndaki ... adet dairenin davacıya teslim edildiğini, bu iki dairenin de dahil edilmesi suretiyle sözleşmenin bir bütün olarak ele alınıp, inşaat seviyesinin belirlenmesi gerektiğini bildirdiği halde, mahkemece bu itiraz üzerinde durulmamış ve ek rapor alınmamıştır.
Bu haliyle mahkemece yeterli inceleme ve araştırma yapılmadığı gibi bilirkişi raporu da hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Mahkemece ..."nda bulunan dubleks daireler üzerinde de inceleme yapılıp sözleşme kapsamındaki tüm inşaatların ulaştığı seviye ile ilgili bilirkişi kurulundan ek rapor alındıktan sonra ....01.1984 tarih ve .../... sayılı ... İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca somut olayın niteliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda TMK"nın .... maddesi hükmü gözetilmek kaydıyla gerek .... Hukuk Dairesi"nin ve Dairemiz"in gerekse ... Hukuk Genel Kurulu"nun kararlarında inşaatın %90 ve üzeri oranına ulaşması ve ayrıca kalan eksik işlerin de sözleşmede amaçlanan kullanıma engel oluşturmadığının belirlenmesi halinde ileriye etkili fesih koşullarının gerçekleştiğinin gözetilmesi, bu koşulların gerçekleşmemesi halinde sözleşmenin geriye etkili fesih koşullarının oluştuğu sonucuna varılarak istemin kabulüne karar verilmesi gerekirken, davalı vekilinin inşaatın seviyesine ilişkin rapora itirazı üzerinde durulmadan ve gerekçede tartışılmadan yazılı şekilde sözleşmenin kısmen feshine karar verilmesi eksik incelemeye dayalı olup, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ....04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.