23. Hukuk Dairesi 2013/1739 E. , 2013/2719 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit ve birleşen ihraç kararının iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen, birleşen davanın tümden kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl davada davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Asıl davada davacı vekili, müvekkilinin üyesi olduğu davalı kooperatife borcu bulunmadığı halde gönderilen ....05.2010 tarihli ihtarname ile gecikme faizi ile birlikte 41.079,42 TL borcu olduğunun ve ... gün içerisinde ödenmemesi halinde kooperatif üyeliğinden ihraç edileceğinin bildirildiğini ileri sürerek, müvekkilinin davalı kooperatife 41.079,42 TL borcu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davacı vekili, müvekkilinin üyesi olduğu davalı kooperatiften usul ve yasaya aykırı şekilde ihraç edildiğini ileri sürerek, ihraç kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl ve birleşen davada davalı vekili, asıl ve birleşen davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacının davalı kooperatife 34.715,00 TL aidat, ....353,32 TL faiz borcu olmak üzere toplam 41.068,32 TL borcunun bulunduğu gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulü ile davacının davalı kooperatife ...,... TL yönünden borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine, birleşen davada ise, ihraca dayanak ihtarnamelerin gerçek borcu yansıtmaması nedeniyle ihraç kararının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, birleşen davanın kabulü ile ihraç kararının iptaline karar verilmiştir.
Kararı, asıl dava yönünden davacı vekili temyiz etmiştir.
...-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl davada davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
...-Asıl dava, borçlu olmadığının tespiti istemine, birleşen dava ise kooperatif yönetim kurulunun ihraç kararının iptali istemine ilişkindir. Ortaklık hak ve sıfatına bağlı olarak dava açan kişinin, şayet yargılama sırasında bu sıfatı sona erecek olursa artık davayı takip ve sonuçlandırmakta hukuki yararı kalmaz. Zira, bu husus dava koşulu olup, davacının bu sıfatının yargılama sonuna ve hükmün kesinleşmesine kadar devam etmesi zorunludur ve bu yön mahkemece re"sen gözönünde bulundurulmalıdır. Mahkemece her ne kadar iki istem
birlikte incelenerek karar verilmiş ise de, ihraç kararının iptali davası tefrik edilerek, menfi tespit istemi bakımından ihraç iptali davasının sonucunun bekletici mesele yapılması gerekirdi. Zira, ihraç kararının iptali davasının sonucuna göre davacının üyelik durumu belirlenecek ve buna göre menfi tespit davasında aktif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığı tespit edilecektir. Ancak somut olayda, ihraç kararının iptali kararı davalı tarafça temyiz edilmeyerek kesinleşmiş olup, menfi tespit istemi yönünden davacının aktif dava ehliyetine sahip olduğu anlaşıldığından, anılan husus bozma nedeni yapılmamıştır.
Somut olayda, 31.05.2008 tarihli genel kurulun .... maddesinde aidatlar ve uygulanacak temerrüt faizi oranını belirleme yönünde yönetim kuruluna yetki verilmiş ve yönetim kurulunca ....06.2009 tarihli karar ile yıllık %... oranının uygulanmasına karar verildiğinden, davalı kooperatifçe dava konusu maliyet bedeline yıllık %... oranı üzerinden temerrüt faizi belirlenerek ihtarname keşide edilmiş ise de ihtarlara konu maliyet bedeli 07.06.2009 tarihli genel kurulda belirlenmiş olup, ödenmemesi halinde uygulanacak temerrüt faizi oranı kararlaştırılmamış olmakla ve kararlaştırılmış olsaydı dahi davacıya bu alacakla ilgili temerrüt ihtarı gönderilmediğinden davacının yıllık %... oranı üzerinden hesaplanan ....353,32 TL işlemiş temerrüt faizinden sorumlu tutulmaması ve mahkemece, bu miktar yönünden de davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Öte yandan, karar başlığında birleşen davanın taraflarının HMK"nın 297/...-b maddesi uyarınca gösterilmesi gerektiğinin gözetilmemesi de doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin asıl dava yönünden diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.