16. Hukuk Dairesi 2016/14609 E. , 2016/10110 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu Hamurcu Mahallesi çalışma alanında bulunan 161 ada 206 parsel sayılı 18.669,53 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı Hazine, çekişmeli taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu iddiasına dayanarak tapu iptal ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 161 ada 206 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (B) ve (C) harfleri ile gösterilen bölümlerinin tapu kaydının iptali ile Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davanın esasına girilerek yazılı olduğu şekilde hüküm verilmiştir. Tapu maliki ... 09.06.2006 tarihinde 10.000 TL bedelli ipotek sözleşmesi yapmıştır. Ne var ki, mahkemece çekişmeli taşınmaz üzerinde ipotek hakkı bulunan İncesu Tarım Kredi Kooperatifi adına dava dilekçesi ile duruşma günü tebliğ edilmemiş, bu halde taraf koşulu sağlanmaksızın karar verilmiştir. Taraf koşulu dava şartlarından olup, mahkemece bu şart yerine getirilmedikçe davanın esasına girilerek hüküm kurulamaz. O halde, mahkemece davacı tarafa davasını 161 ada 206 parsel sayılı taşınmazda ipotek hakkı bulunan İncesu Tarım Kredi Kooperatifi’ne de yöneltmesi için süre ve imkan tanınarak taraf koşulu sağlanmalı, dava dilekçesi ve duruşma günü adı geçen ipotek sahibine yöntemince tebliğ edilmelidir. Mahkemece taraf teşkili yöntemince sağlanmadan karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi işin esası yönünden de yapılan araştırma yetersizdir. Çekişmeli taşınmaz bölümünün Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olmadığı, zilyetlikle mülk edinme koşullarının davalı yararına oluştuğu kabul edilerek karar verilmiş ise de yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmak için yeterli değildir. Çekişmeli taşınmaza komşu 161 ada 99 sayılı mera parseli bulunduğu halde, yöntemince mera araştırması yapılmamış, uzman ziraat mühendislerinden oluşan 3 kişilik bilirkişi kurulundan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmamıştır. Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için taşınmazın başında yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen ve komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları, ziraat mühendislerinden oluşacak üç kişilik ziraatçı bilirkişi kurulunun ve harita mühendisi fen bilirkişisinin de katılımı ile yeniden keşif yapılmalı; taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden kime, nasıl intikal ettiği, kim tarafından, ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp, ne zaman bitirildiği, zaman içinde sınırlarında mera yönünden genişleme olup olmadığı hususlarında yerel bilirkişi ve tanıklardan maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, ziraatçı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmaz bölümünün öncesinin ne olduğu, toprak yapısı, bitki örtüsü, komşu parsellerle mukayesesi, komşu mera taşınmazı ile arasında doğal ya da yapay kadim bir sınırın bulunup bulunmadığı, mera taşınmazı ile aynı özellikleri taşıyıp taşımadığı ve taşınmazın mera vasfında olup olmadığı hususlarında bilimsel verilerle desteklenmiş ayrıntılı rapor düzenlemeleri istenmeli; harita mühendisi fen bilirkişisinden keşfi izlemeye imkan verir harita düzenlemesi, çekişmeli taşınmazın hava fotoğrafları üzerindeki konumunu işaretleyerek ziraat bilirkişi kurulu ile birlikte hava fotoğraflarında gözüken niteliğini belirlemesi, ayrıca çekişmeli taşınmaz bölümünün özellikle mera taşınmazı ile müşterek sınırlarını gösterir ve farklı açılardan çekilmiş fotoğrafları üzerinde çekişmeli taşınmaz bölümünün sınırlarını işaretlemesi istenmelidir. Bundan sonra, toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte incelenip tartışılarak, sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, davacı Hazine vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, 15.12.2016 gününde oybirliği ile karar verildi.