10. Hukuk Dairesi 2008/17495 E. , 2010/2142 K.
"İçtihat Metni"......
Davacı, 25.08.1992 tarihinde geçirdiği kazanın, işkazası olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalı Kurumun avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davalılardan işverene ait olan işyerinde 25.08.1992 tarihinde işe alınan, 1992/.... döneminde ... gün, .... döneminde ... gün çalışması davalı Kuruma bildirilen davacı, 25.08.1992 tarihinde işkazası geçirdiğini iddia etmesine karşın, ... ..... ve Muayene Kağıdında, "Yakınmasının işkazası (Sol bacakta ..., açık yara, kanama) olduğu, öyküsünün, (kazanın) ....08.1992 saat ...:30 da olduğu ve Hastaneye ...:00 de yattığı" not edilmiş olmasından; davacının çalışmalarının davalı Kuruma bildirildiği dönem ve işkazası geçirdiğini iddia ettiği tarihle, ..... içeriği arasında belirgin çelişki olduğu anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanunun .../A maddesine göre, eldeki davayla ilgili olarak ... kazası;
a-)Sigortalının ... yerinde bulunduğu sırada,
b-)İşveren tarafından yürütülmekte olan ... dolayısıyla,
Hemen veya sonradan sigortalıyı bedence veya ruhça arızaya uğratan olaydır.
Olayın, işkazası olarak kabul edilebilmesi için;
A-)Olaya, maruz kalan kişinin 506 sayılı Kanunun .... maddesi anlamında sigortalı olması,
B-)Olayın, 506 sayılı Kanunun .../A maddesinde sayılı ve sınırlı olarak belirtilen hal ve durumlardan birinde meydana gelmesi koşuldur. Başka bir anlatımla, Olayın, ... kazası sayılabilmesi için iki koşulun birlikte gerçekleşmesi zorunludur.
... Kurumuna çalışmanın bildirilmediği dönemde olduğu iddia edilen kazanın ... kazası olduğunun tespitine ilişkin davalar, aynı zamanda sigortalılığın tespiti istemini de içerir. Bu halde önce, hizmet akdi ve çalışmayı ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıtlar aranmalı, Anayasanın 60. maddesinde tanımlanan ... güvenlik hakkının niteliği gereği, bu tür davalarda hakim, doğrudan soruşturmayı genişleterek sigortalılık koşullarının oluşup oluşmadığını re’sen belirlemelidir. Eğer, sigortalılık şartı varsa, sonrasında, olayın işkazası olup olmadığı irdelenmelidir.
./..
-...-
Açıklanan yasal düzenlemeler çerçevesinde, mahkemece, yapılacak ..., öncelikle; davacının, davalı Kuruma bildirilen çalışma günleri ve kaza geçirdiği tarih kesin olarak belirlenmeli, Kuruma çalışma bildirimi yapılmayan dönemde kaza geçirdiğinin tespiti halinde; hizmet akdiyle çalışmasının gerçekliğinin belirlenebilmesi amacıyla, hizmet akdi ile çalışmayı ortaya koyabilecek inandırıcı ve yeterli kanıt olarak ... yerinde tutulması gerekli dosya, puantaj kayıtları, ücret bordroları, vergi dairesine verilen muhtasar beyannameleriyle, Kurumdaki belge ve kayıtlardan yararlanılmalı, müfettiş raporları olup olmadığı araştırılmalı, daha önce dinlenip de işyerinde çalıştıklarını beyan eden tanıkların kaza tarihinde işyeri dönem bordrolarında yer alıp almadıkları belirlenmeli, dinlenen tanıkların işyeri dönem bordrosunda yer almadıklarının tespit edilmesi halinde; işyerinin dava konusu dönem bordrosundan saptanan çalışanlar ile, gerektiğinde dava konusu dönemdeki komşu ... yeri sahipleri ve bordrolara geçmiş çalışanların da bilgi ve görgülerine başvurularak hizmet akdi ve gerçek çalışma olgusu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı biçimde belirlenmelidir.Bu araştırmada; gerekirse; zabıta aracı kılınmalı, elde edilen bilgilerin tanık anlatımlarında belirtilen olgularla örtüşüp örtüşmediği denetlenmelidir.Kaza tarihinde, davacının hizmet akdiyle çalışmasının gerçek olduğu belirlendiği takdirde; davaya konu kazanın ne şekilde meydana geldiği açıklığa kavuşturularak, 506 sayılı Kanunun .../A maddesinde sayılı ve sınırlı olarak belirtilen hal ve durumlardan birinde meydana gelip gelmediği belirlenmeli ve böylece, hakkında yeterli ve gerekli tüm soruşturma yapılan uyuşmazlık konusu olay, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip, deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm tesisi, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ:Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, ....02.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.
....