MAHKEMESİ : Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki sıra cetveline şikayetin bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı şikayetin kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde şikayetçi vekili ve şikayet olunan müflis şirket iflas idare memuru Levent Savatlı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Şikayetçi Hazine vekili, ... Gümrük Müdürlüğü"nün 323.882,49 TL alacağının iflas idaresince kabul edilerek sıra cetvelinin 3. sırasına kaydına karar verildiğini, alacağın İİK"nın 206 ve 6183 sayılı Yasa"nın 21/2. maddeleri gereğince rüçhanlı olduğunu ileri sürerek, iflas idaresi (sıra cetveli) kararının iptal edilmesine, sıra cetvelinde 167 numarada 3. sırada kayıtlı şikayetçi alacağının, rehinli alacaklardan önce ödenmek üzere rüçhanlı olarak ilk sıraya kaydedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Şikayet olunan iflas idaresi memuru, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, şikayetin kabulüne dair verilen karar Dairemizin 23.01.2012 tarih ve 4596 E, 296 K sayılı ilamıyla, şikayetçinin Katma Değer Vergisi alacaklarının nelerden kaynaklandığı saptanarak karar verilmesi gerektiği, öte yandan şikayet tarihindeki haklılık durumuna göre yargılama gideri ve vekalet ücretine karar vermek gerekirken, hüküm kurulmasına yer olmadığına karar verilmesinin doğru görülmediği, kabule göre de, davanın kabulü ile yetinilmesi gerekirken diğer hak sahiplerinin durumunu etkileyecek şekilde iflas sıra cetvelinin iptaline karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçeleriyle bozulması üzerine, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, Katma Değer Vergisi alacaklarının gümrük vergisinden kaynaklandığı, bu durumda KDV alacağının birinci sıraya kaydedilmesi gerektiği gerekçesiyle, şikayetin kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, şikayetçi vekili ve şikayet olunan müflis şirket iflas idare memuru ... temyiz etmiştir.
1-Şikayet olunan müflis şirket iflas idare memurunun temyiz itirazları yönünden;
Mahkemece, bozma ilamına uyulmuş ise de gerekleri kısmen yerine getirilmemiş, katma değer vergisine ilişkin kalemler ile gümrüğe tabi eşyanın veya satılmışsa satış bedelinin iflas masasında bulunup bulunmadığı üzerinde durulmamıştır.
Gümrük vergisi malın aynından kaynaklanan vergilerden olup, iflas sıra cetveline bütün sıraların üstünde "rüçhanlı sıra" tabir olunan sıraya yazılır ve sadece vergiye konu maldan öncelikle tahsil edilir. Malın ya da bedelinin masada bulunmaması halinde rüçhanlı sıraya yazılmasının bir anlamı yoktur. Özel yasalarda imtiyazlı olduğu belirtilen alacaklar ise rüçhanlı alacak değildir. Mesela 6183 sayılı Kanun"un 21. maddesinde diğer vergi alacaklarına tanınmış imtiyaz bu türdendir.
Gümrük vergi ve resimleri 6183 sayılı Kanun"un 21/2. ve İİK"nın 206/1. madde hükümleri uyarınca rüçhanlı olup, gümrük vergisine tabi eşyanın satışından elde edilen paradan öncelikle ödenir. Bu nedenle gümrük vergilerinden doğan alacağın rüçhanlı olabilmesi için, gümrüğe tabi eşyanın veya bu eşya satılmışsa, satış bedelinin iflas masasında olması şart olup, diğer malların satış bedelinden gümrük vergilerinin ödenmesi mümkün değildir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu"nun 55. maddesinde de hangi hallerde katma değer vergisinin rehinli alacaklara göre öncelikli olduğu belirtilmiştir. Bu maddeye göre mükelleflerin fabrika, imalathane, ticarethane şube, satış mağazası ve depolarında mevcut ilk madde, yarı mamul ve mamul madde stokları, üçüncü şahıslara satılmış veya rehnedilmiş olsa dahi, Katma Değer Vergisi ile zam ve cezalarının teminatı hükmünde olup, bedellerinden ilk önce sözü edilen hazine alacağı tahsil olunur. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu"nun 1.maddesinde verginin konusunu teşkil eden işlemler düzenlenmiş olup, yasanın açık bu düzenlenmesi karşısında KDV alacağının nelerden kaynaklandığı ve bu vergilere ilişkin kalemlerin ya da satılmışsa bedelinin iflas masasında bulunup bulunmadığı saptanmalıdır.
Bu durumda mahkemece, Hazine alacağının dayandığı belgeler, iflas dosyası, müflis şirkete ait diğer kayıtlar ile ilgili diğer belgeler üzerinde, aralarında yeminli mali müşavirin de bulunduğu üç kişilik bilirkişi heyetince inceleme yaptırılarak, gümrüğe tabi eşyanın ya da satılmışsa bedelinin; katma değer vergisine ilişkin değerlerin ya da satılmışsa bedellerinin iflas masasında bulunup bulunmadığının tespiti ile oluşacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, bozma ilamının bu hususları kapsadığı gözden kaçırılarak eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
2) Kabule göre de, şikayetçi vekilinin temyiz itirazlarına gelince,
Şikayetçi tarafça, alacağın rüçhanlı olduğu iddiasıyla şikayette bulunmasına ve mahkemece şikayetçi alacağının 6183 sayılı Yasa"nın 21. maddesindeki koşulları taşıdığının kabul edilmesine rağmen rüçhandan söz edilmeksizin şikayetçi alacağın birinci sıraya alınmasına karar verilmesi de doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, şikayet olunan müflis şirket iflas idare memurunun temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün şikayet olunan yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde şikayet olunana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 18.04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.