20. Hukuk Dairesi 2018/1510 E. , 2019/1641 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava dilekçesinde, davalı site yönetiminin haksız ve kötü niyetli olarak davacı aleyhine icra takibi başlattığını, tebligatın muhtara yapılmış olması nedeniyle müvekkilinin icra takibinden haberdar olmadan ... 10. İcra Müdürlüğünün 2012/6998 Esas sayılı dosyasına konu borcu ödediğini, davalı tarafın müvekkilinin icra takibine konu tüm borcu ödemesine rağmen kendisine, 20/06/2014 tarihinde ihtarname gönderdiğini, davalı tarafça dava dışı mantolama işlemini yapan firmaya gerekli ödemeler yapılmadığı, için site yönetimi hakkında icra takibi başlatıldığını, bu hususta kat maliklerine bilgi verilmeden icra takibine, itiraz edildiğini, davalı tarafın 01/04/2012 tarihli toplantıda ek ödeme adı altında usulsüzce kat maliklerinden para topladığını, ancak ... 7. Asliye Tücaret Mahkemesinin 2012/6471 Esas sayılı dosyasında dava dışı firmaya ek ödeme yapılmadığının anlaşıldığını, davacının ... 10. İcra Müdürlüğünün 2012/6998 Esas sayılı dosyasında borçlu olmadığın tespitine ve kötüniyet tazminatına hükmedilmesi istenilmiştir.
Mahkemece davacı tarafa 29/12/2015 tarihli oturumda eksik olan gider avansının 2 haftalık süre içerisinde tamamlanmasının duruşmada ihtar edildiği, 10/03/2016 tarihli oturumda davacının gider avansını yatırmadığını beyan ettiği, HMK"nın 120. maddesinde "Davacı, yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Avansın yeterli olmadığının dava sırasında anlaşılması hâlinde, mahkemece, bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verilir." amir hükmünde gerekli sürenin davacı vekiline verildiği ancak bu süre zarfında gider avansını yatırmadığı anlaşıldığından davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava menfi tespit istemine ilişkindir.
Dava 6100 sayılı HMK"nın yürürlükte bulunduğu tarihte açılmıştır. 01/10/2012 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK"nın 114/g maddesinde gider avansı dava şartı olarak düzenlenmiştir. HMK"nın 120. maddesinde “Davacı, yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. HMK"nın 324. maddesinde ise delil ikamesi avansı düzenlenmiştir. 03/04/2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Hukuk Muhakemeleri Kanunu Yönetmeliğinin 45/1. maddesi “Davacı, yargılama harçları ile her yıl Bakanlıkça çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Gider avansı, her türlü tebligat ve posta ücretleri, keşif giderleri, bilirkişi ve tanık ücretleri gibi giderler için davacıdan alınan meblağı ifade eder.” düzenlemesini haizdir.
Yönetmeliğin 45/3. maddesi uyarınca gider avansının verilen kesin süre içerisinde yatırılmaması halinde dava, dava şartı yokluğundan reddedilecektir.
HMK"nun "Harç ve Avans Ödemesi" başlıklı 120. maddesinin birinci fıkrası harç ve avansların Bakanlıkça saptanacağı, dava açılırken mahkeme veznesine yatırılacağı, avansın yeterli olmadığının anlaşılması durumunda davacıya iki haftalık kesin süre verileceği düzenlenmiştir.
“Delil ikamesi için avans” başlıklı HMK"nın 324. maddesinin birinci fıkrasında ise; "Taraflardan herbiri ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenen avansı, verilen kesin sürede yatırmak zorundadır. Taraflar birlikte aynı delilin ikamesini talep etmişlerse, gereken gideri yarı yarıya avans olarak öderler." hükmüne yer verildikten sonra ikinci fıkrasında; tarafların bu yükümlülüğü yerine getirmemesinin hukuki sonucu olarak delil ikamesinden vazgeçmiş sayılacağı belirtilmiştir. Yönetmeliğin 45/4. maddesine göre ise delil avansının yatırılmaması halinde, o delilden vazgeçilmiş sayılacaktır.
Yukarıda yazılı düzenlemeler uyarınca, dosya kapsamından, 29/12/2015 tarihli celsede davacıya gider avansı yatırmak üzere iki haftalık süre verildiği ve gider avansı yatırılmadığı anlaşıldığından 10/03/2016 tarihinde verilen kararla davanın usulden reddine hükmedildiği görülmüştür. HMK"nın 120, 324 ve 448. maddeleri ile yönetmeliğin 45. maddesi gözönünde bulundurulduğunda, delillerin toplanması için yazılan müzekkere masraflarına dair giderler HMK"da belirtilen gider avansı mahiyetinde olmayıp, delil avansı niteliğindedir. Bu nedenle davacıya öncelikle delil avansını yatırması için kesin süre verilmeli, yatırılmaması halinde de HMK"nın 324. maddesi uygulanmak suretiyle sonuca gidilmesi gerekmektedir. Mahkemece salt bu nedenle dava şartı yokluğundan davanın reddedilmesi doğru görülmemiş; hükmün, bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 11/03/2019 günü oy birliği ile karar verildi.