16. Hukuk Dairesi 2016/9882 E. , 2016/9584 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "uyuşmazlık konusu taşınmazın 1976 yılında yapılan tapulama çalışmaları sonucunda tespit dışı bırakıldığı bildirilerek, dava tarihine göre 20-25 yıl öncesine ait iki ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının jeodezi ve fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişiler marifetiyle inceletilmesi, sınırları itibariyle dava tarihinden geriye doğru 20 yıl önce zilyet edilip edilmediğinin belirlenmesi için 3 kişilik zirai bilirkişi kurulundan taşınmazın niteliğine yönelik rapor alınması, komşu taşınmazların tespite esas kayıtlarının getirtilerek dava konusu taşınmaz yönünü ne okuduklarının saptanması ve taşınmazın sulu arazi olduğu iddia edildiği göz önüne alınarak zilyetikle edinilebilecek miktar sınırlamasının da göz önüne alınması" gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne 09.12.2013 tarihli fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 94.214,17 metrekare yüzölçümündeki taşınmazın davacı adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı vekili, davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak 4721 sayılı TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddeleri gereğince açılan tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece, davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme şartlarının gerçekleştiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece bozma ilamına uyulduğu halde bozma gerekleri tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozmaya uyulmakla bozma ilamı lehine olan taraf bakımından usulü müktesep hak teşkil eder. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin tam ve eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir. Her ne kadar bozma ilamınına uyularak hava fotoğrafı incelemesi yaptırılmış ve 3 kişilik zirai bilirkişi kurulundan rapor alınmış ise de; hava fotoğrafı incelemesinin jeodezi ve fotogrametri mühendisince yapılmamış olması ve zirai bilirkişi kurul raporunda tahmine dayalı değerlendirilmelerde bulunulması nedeniyle alınan raporlar hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Öte yandan karar tarihinden önce 30.03.2014 tarihinde yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun gereğince çekişmeli taşınmazın bulunduğu Şanlıurfa İli, büyükşehir belediyesine dönüştürülmüş ve büyükşehir belediye sınırları ilin mülki sınırları olarak belirlenmiş, köylerin tüzel kişiliği kaldırılarak mahalleye dönüştürülmüştür. O halde; mahkemece öncelikle yasal hasım niteliğinde bulunan Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi"ni davaya dahil etmesi için davacı tarafa süre verilerek taraf teşkili sağlanmalı, daha sonra; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, daha önce yapılan keşiflerde beyanına başvurulan mahalli bilirkişiler, taraf tanıkları, fen bilirkişisi, üniversitelerin toprak kürsüsünde uzman 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu aracılığı ile yapılacak keşifte; yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın öncesi, niteliği, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyanın ne zaman tamamlandığı, imar-ihyanın tamamlandığı tarihten dava tarihine kadar davacı yararına 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki mevcut ve doğabilecek çelişkiler usulen giderilmeye çalışılmalı, ziraatçı bilirkişi kurulundan değişik kodlardan toprak örnekleri alınıp analizlerinin yapılması istenilerek çekişmeli taşınmaz bölümünün önceki ve şimdiki niteliğini, üzerindeki bitki örtüsünü, imar-ihyanın ne zaman tamamlandığını, ne kadar süredir tarım arazisi olarak kullandığını, önceki zirai bilirkişi raporunda taşınmaz üzerinde bulunan badem ağaçlarının 8-10 yaşında olduğu bildirildiğine göre badem ağaçları dikilmeden önce taşınmaz üzerindeki zilyetliğin sürdürülüş biçimini irdeler, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden çekilecek fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınmalı, fen bilirkişisinden ise keşfi takibe elverişli krokili rapor alınmalı, hava fotoğrafları jeodezi veya fotogrametri uzmanı bilirkişiye tevdi edilerek belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, bu kapsamda çekişme konusu taşınmaz bölümü hava fotoğraflarında gösterilmeli, bu yerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin kısmen veya tamamen ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine yönelik olarak rapor alınmalı, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları bilimsel esaslara göre hazırlanmış bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, bundan sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Belirtilen ilkelere uygun olmayacak şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı ..."na iadesine, 02.12.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.