Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava Türü : Olumlu Yetki Tespitine İtiraz

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı vekili, davalı ..."nın müracaatı üzerine diğer davalı Bakanlıkça davalı Sendika"nın davacıya ait işletmede çalışan 1005 işçiden 415"ini üye kaydettiği ve yasanın aradığı çoğunluğu sağladığı gerekçesi ile bu Sendika lehine 29.04.2014 tarih ve 72693546/103.02/6231 sayılı olumlu yetki tespitinde bulunduğunu, ancak davacıya ait işyerlerinin daha önce 15 numaralı iş koluna girdiğine dair tespit yapılmasına rağmen gönderilen yazıda işyerlerinin 20 numaralı Genel İşler İşkolunda yer aldığının yazılı olduğunu, Bakanlığın bile davacıya ait işyerlerinin girdiği iş kolu konusunda çelişki içinde olduğunu, mahkemece bu çelişkinin giderilerek bunun bekletici mesele yapılması gerektiğini, ayrıca işyerinde ne kadar sendikalı olduğuna dair kendilerine bildirimde bulunulmadığını, Sendikanın bildirimine göre işlem yapıldığını, ayrıca Sendika tarafından bazı işçilerin üyeliğe zorlandığı hatta sendika temsilcilerinin işçiler yerine e-devlet şifrelerini alarak kendilerinin başvurduğu bilgilerinin ulaştığını, bu hususta şikayet hakkını saklı tuttuklarını iddia ederek davalı Sendika lehine yapılan 29.04.2014 tarih ve 72693546/103.02/6231 sayılı olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili, davacının işkoluna yönelik itirazının yerinde olmadığını, yeni bir toplu iş sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespitinin bir sonraki dönem için geçerli olduğunu, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici mesele sayılamayacağını, yetki tespitinin yerinde olduğunu, itirazın süreci sürüncemede bırakmaya yönelik olduğunu beyanla davanın reddini istemiştir.
Davalı Bakanlık vekili, davalı ... tarafından ..... Mahallesi .....Bulvarı ....... Merkezi Kat:.. No: ... ... ..... adresinde faaliyet gösteren ... (Er Müteahhitlik)"e ait işyerlerinde toplu iş sözleşmesi yapmak için 26.03.2014 tarihinde yetki tespiti başvurusunda bulunulması üzerine Bakanlıkça yapılan inceleme sonucunda anılan işverene ait 20 sıra numaralı “Genel İşler” işkolunda faaliyet gösteren işyerlerinde toplam 1005 işçinin çalıştığı, 415 işçinin adı geçen Sendika"ya üye olduğunun tespit edilerek buna ilişkin 29.04.2014 tarihli 6231 sayılı yetki tespiti yazısının taraflara gönderildiğini, bununla birlikte 6356 sayılı yasanın 5. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca "işkolu tespiti talebi ve buna ilişkin açılan davalar yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılamaz" hükmü gereği davacının talebinin reddedilmesi gerektiğini, ayrıca Bakanlıkça davacıya ait işyerlerinin 15 numaralı iş kolunda yer aldığına ilişkin tespit yapılmadığını aksine Bursa"daki işyeri için 20 numaralı Genel İşler iş koluna girdiğine dair tespit yapıldığını ve buna ilişkin 2013/43 sayılı kararın itiraz edilmeden kesinleştiğini savunmuştur.
Mahkemece, “... davacı işverene ait 20 sıra numaralı “Genel İşler” işkolunda faaliyet gösteren işyerleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde işletmede 1000 işçinin çalıştığı, 26/03/2014 başvuru tarihi itibari ile Belediye-İş Sendikasına 413 işçinin üye olduğu, üye sayısının ise isletmede yüzdeliğinin %41,3 olarak hesaplandığından davalı sendikanın adı geçen işletmede çoğunluğu sağladığı, davalı bakanlığın davaya konu yetki tespitine ilişkin kararında usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı anlaşıldığından davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.” gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Olumlu yetki tespitinde dikkate alınan işyerlerinin girdiği işkolu, 15 numaralı “Taşımacılık” işkoluna mı, yoksa 20 numaralı “Genel İşler” işkoluna mı girdiği, buna bağlı olarak işletme düzeyinde yapılan olumlu yetki tespitinin yerinde olup olmadığı konusunda taraflar arasında ihtilaf bulunmaktadır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu"nun sosyal sigorta hükümleri ile getirilen hak ve yükümlülükleri ve sosyal sigorta işlemlerine ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacı ile çıkarılan Kanun"un 107.maddesine istinaden çıkarılan 12/05/2010 tarih, 27579 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan SOSYAL SİGORTA İŞLEMLERİ YÖNETMELİĞİ"nin 28.maddesinde, “ (1) Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince sigortalı çalıştırılan işyerine; Kurumca ‘Mahiyet kodu’, ‘İşkolu kodu’, ‘Ünite kodu’, ‘Sıra numarası’, ‘İl kodu’, ‘İlçe kodu’ ve ‘Kontrol numarası’nı ihtiva eden bir işyeri sicil numarası verilir ve bu numara işverene tebliğ edilir.a) Mahiyet kodu; yapılan işin özel veya kamu sektörüne ait daimi veya geçici olduğunu belirtmeye yönelik olup tek hane rakamdan ibarettir. ‘1’ rakamı kamu sektörüne ait devamlı işyerlerini, ‘2’ rakamı özel sektöre ait devamlı işyerlerini, ‘3’ rakamı kamu sektörüne ait geçici işyerlerini, ‘4’ rakamı özel sektöre ait geçici işyerlerini ifade eder. b) İşkolu kodu; yapılan işin Kısa Vadeli Sigorta Kolları Prim Tarifesine göre hangi iş koluna girdiğini belirtmeye yönelik olup dört hane rakamdan ibarettir. c) Ünite kodu; işyerinin işlem gördüğü üniteyi belirtmeye yönelik olup iki hane rakamdan ibarettir.ç) Sıra numarası; her işyerine ilgili ünite tarafından iller itibarıyla ve sıra takip etmek suretiyle verilen bir numara olup yedi hane rakamdan ibarettir. d) İl kodu; işyerinin hangi ilde olduğunu belirtmeye yönelik olup il trafik kod numarasından ibarettir.e) İlçe kodu; işyerinin hangi ilçede olduğunu belirtmeye yönelik olup iki hane rakamdan ibarettir. f) Kontrol numarası; işyeri sicil numarasının doğru kullanılmasını sağlamaya yönelik olup iki hane rakamdan ibarettir.;
113.maddesinde, “(1) Kurumca, sigortasız çalıştırıldığı veya eksik gün ya da kazanç üzerinden Kuruma bildirildiği tespit edilen sigortalılara ilişkin tahakkuklara yapılacak itirazlar Prim Tahakkuk İtiraz Komisyonunca, Kurumca tahakkuk ettirilen idarî para cezalarına yapılacak itirazlar İdari Para Cezaları İtiraz Komisyonunca, işkolu koduna yapılan itirazlar ise İşkolu Kodu İtiraz Komisyonunca değerlendirilerek, karara bağlanır.(6) İşkolu Kodu İtiraz Komisyonu, ünite amiri veya görevlendireceği yardımcısı ilgili şef, dosya memuru ve varsa sosyal güvenlik kontrol memurundan oluşur. (7) Kurum, işyerinin tespit edilmiş bulunan tehlike sınıf ve derecesini, yaptıracağı incelemelere dayanarak kendiliğinden veya işverenin ya da Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanların isteği üzerine değiştirebilir. Kurumca yapılacak değişikliklere ilişkin kararın takvim yılından en az bir ay önce ilgililere tebliği, ilgililer tarafından değişiklik isteğinin de takvim yılından en az iki ay önce Kuruma bildirilmesi şarttır. Karara bağlanacak değişiklikler, karar veya istekten sonraki takvim yılı başından itibaren yürürlüğe girer. İşverenler ile Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre sigortalı sayılanlar, tehlike sınıf ve derecesi ile prim oranı hakkında Kurumca yapılacak yazılı bildirimi aldıktan sonra bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. Kurum, bu itirazı inceleyerek en geç üç ay içinde karara bağlayarak sonucunu itiraz edene bildirir. İlgililer, Kurumun kararı üzerine, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili mahkemeye başvurabilir. (8) İtiraz komisyonlarınca itirazın reddi hâlinde, işveren veya sigortalının mahkemeye başvurması Kurum işlemlerini durdurmaz. İtiraz süresi geçtikten sonra yeni iddialar ileri sürülemez. Maddi hatalar taraflarca ileri sürülmemiş olsa dahi itiraz komisyonlarınca re"sen dikkate alınır. İtiraz komisyonları, iş durumuna göre, itiraz komisyonu başkanının çağrısı üzerine haftada en az bir defa çalışma saatleri içinde toplanır.     (9) İşveren, sigortalı veya bunların vekilleri, itiraz hakkında itiraz komisyonunca karar verilinceye kadar itirazlarından vazgeçebilirler. Vazgeçme, işverenin üniteye vereceği bir dilekçeyle veya bu husustaki beyanının tutanak ile tespiti suretiyle yapılır. Vazgeçme beyanı açık olmalıdır. Vazgeçme hâlinde, itiraz eden o olaya münhasır olmak üzere itiraz hakkını kaybetmiş sayılır.”
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 5.maddesinde, “(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. Kararın temyiz edilmesi hâlinde Yargıtay uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar. (2) Yeni bir toplu iş sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz. (3) İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu iş sözleşmesini etkilemez.”;
34.maddesinde, (1) Bir toplu iş sözleşmesi aynı işkolunda bir veya birden çok işyerini kapsayabilir. (2) Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir. (3) Grup toplu iş sözleşmesi, tarafların anlaşması üzerine bir işçi sendikası ile bir işveren sendikası arasında, birden çok üye işverene ait aynı işkolunda kurulu işyerleri ve işletmeleri kapsamak üzere yapılır. (4) İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede on beş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtay on beş gün içinde kesin olarak karar verir.” hükümleri yer almaktadır.
Yukarıdaki yasal düzenlemeler ışığında somut olay değerlendirildiğinde;
Davalı Bakanlıkça 29.04.2014 tarih ve 72693546/103.02/6231 sayılı olumlu yetki tespit kararı ile davacıya ait toplam 34 adet işyerinden oluşan işletme için davalı Sendika"nın 26.03.2015 başvuru tarihi itibari ile çalışan 1005 (binbeş) işçiden 415 (dörtyüzonbeş)ini üye kaydettiği ve yasanın aradığı çoğunluğu sağladığı belirtilerek olumlu yetki tespitinde bulunulmuştur. Davalı Bakanlığın bu tespiti yaparken daha önce 6356 sayılı Yasa"nın 5.maddesindeki prosedüre göre yapılıp kesinleşen bir iş kolu tespiti bulunmaması nedeni ile- ......... sicil numaralı işyeri hariç-bir işkolu tespiti bulunmadığından SGK"ya yapılan bildirimlere göre hareket ettiği anlaşılmakta ise de dosya içinde yetki tespitinde dikkate alınan işyerlerine ilişkin SGK dönem bordroları ve ilgili belgeler bulunmadığından kabulün doğru olup olmadığı tam olarak tespit edilememektedir. Bu itibarla olumlu yetki tespitinde işletme kapsamında değerlendirilen işyerlerine ait mahiyet bildirimleri, işyeri tescil bilgileri getirtilmelidir. Ayrıca davacı şirketten de varsa bu işyerlerinde yürütülen işlere ilişkin hizmet alım sözleşmeleri celbedilmelidir. Daha sonra tüm belgeler birlikte bir değerlendirmeye tabi tutularak bu hususta gerekirse konusunda uzman bilirkişiden rapor alınmak sureti ile kayıtlar üzerinden işyerlerinin girdiği işkolları belirlenmeli ve buna göre olumlu yetki tespitinin doğru olup olmadığı konusunda çıkacak sonuca göre karar verilmelidir.
O halde davacı vekilinin bu yöne ilişkin temyiz itirazları kabul edilmeli ve karar bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 26.01.2016 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.