MAHKEMESİ : Fethiye 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 09/01/2013
NUMARASI : 2004/929-2013/6

A.. Ç.. ve müşterekleri ile Hazine aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair Fethiye 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nden verilen 09.01.2013 gün ve 929/6 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR

Davacılar vekili, dava dilekçesinde, sayılı parselin yaklaşık yüz yılı aşkın bir zamandan beri kesintisiz olarak vekil edenlerinin mirasbırakanı Y.. Ç.. ve onun ölümü ile mirasçıları tarafından tasarruf edildiğini, zilyetliğin aralıksız-çekişmesiz malik sıfatıyla zilyet olduğunu, 09.03.1957 tarihli tapulama tutanağında belirtilen açıklamalara göre gerek İlçe Nüfus Müdürlüğü"nde yapılan araştırmada ve gerekse tapu kayıtları üzerinde yapılan incelemede sayılı parselin malik ve mirasçılarının kim olduğu bilinmediğinden kaydına ulaşılamadığını, TMK"nun 713/2. fıkrasının aramış olduğu koşulların gerçekleştiğini, tapu da bulunan kaydın hukuki değerini yitirdiğini, vekil edenleri ile mirasbırakanları yararına kazanma koşullarının gerçekleştiğini açıklayarak sayılı parselin tapu kaydının iptali ile vekil edenleri adına bağımsız yada paylı olarak tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini istemiştir.
S.. Ç.. ve arkadaşları tarafından davalı Y.. oğlu M.. mirasçılarına karşı Fethiye 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nde sayılı parseller ile ilgili olarak açtıkları aynı nitelikli tapu iptali ve tescil davasının anılan mahkemenin 11.12.2007 tarih, 2007/406 Esas, 2007/448 Karar sayılı kararı ile aynı Mahkeme"nin 2004/929 (eldeki dava) esas sayılı dosya ile birleştirilmesine ve yargılamanın 2004/929 Esas sayılı dosya üzerinden yürütülmesine karar verildiği belirlenmiştir.
Davalı gösterilen Y.. oğlu M.. mirasçılarının belirlenemediği gerekçesiyle taraf teşkilinin sağlanamadığı ve kayıt malikine dava dilekçesinin tebliğ edilmediği belirlenmiştir.
Davacılar vekilinin 08.02.2008 havale tarihli dilekçesiyle Hazine"nin davaya dahil edilmesinin istenildiği ve bunun üzerine davanın mahkemece Hazine"ye yöneltildiği saptanmıştır.
Davaya katılması sağlanan Hazine vekili 05.06.2008 tarihli cevap dilekçesinde, dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu devir ve zilyetlik yoluyla iktisap edilemeyeceğini, davacıların taşınmazı adlarına tescil edebilmesi için TMK"nun 713. ve diğer hükümlerinin aradığı koşulların yerine getirilmesi gerektiğini, TMK"nun 715. maddesi kapsamında kalan yerlerden olduğunu açıklayarak davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, "...kayıt malikinin bilinen ve tanınan kişilerden olmadığı gerekçesiyle davanın ve birleşen davanın kabulüne..." karar verilmesi üzerine, hüküm, dahili davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nun 713/2. fıkrasında yer alan maliki tapu kütüğünde kim olduğu anlaşılamayan hukuki sebebine dayalı olarak TMK"nun 713/1 ve 2. fıkraları gereğince açılan mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil davasıdır.
Yerel Mahkemece, davanın TMK"nun 713/2. maddesine dayalı tapu iptali ve tescil davası olduğu biçiminde nitelendirilmiş ise de, aynı maddenin aynı fıkrasında üç ayrı hukuki sebebin yer aldığı ve bu hukuki sebeplerine birbirlerinden bağımsız olduğu aynı hukuki sebebe dayanılabileceği gibi birden fazla hukuki sebebe dayanma olanağının da bulunduğu ancak dava dilekçesinin kapsamı göz önünde bulundurulduğunda davacı vekilinin açıkça nüfus kayıtları ile tapu kütüğü üzerinde yapılan incelemede maliki ve mirasçıların kim olduğunun bilinemediğinden anılan madde gereğince davanın açıldığını bildirmiştir. Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirmeyi yapmak ise Hakim"e aittir (HMK m.25,31,33,30). Dava dilekçesinin kapsamı bu kadar açık olduğuna göre maliki tapu kütüğünde kim olduğu anlaşılamayan hukuki sebebe dayalı olarak iddia ve savunma doğrultusunda gerekli araştırma ve incelemenin yapılması gerekmektedir.
Dava dilekçelerinde Y.. oğlu M.. mirasçıları gösterilmiş ise de kayıt malikinin mirasçılarının belirlenemediği ve Fethiye 1. Sulh Hukuk Mahkemesi"nde açılan kayıt maliki ölü Mustafa Bini Yakup"un veraset belgesinin istenmesi ile ilgili davanın anılan mahkemenin 13.12.2007 tarih, 2006/129 Esas, 2007/902 Karar sayılı kararı ile veraset belgesi ile ilgili isteğin reddine karar verilmiştir.
Tapu iptali ve tescil davalarında dava, kural olarak kayıt malikine, kayıt maliki ölü ise mirasçılarına yöneltilerek açılır. Kayıt maliki dosya arasında bulunan tapu kaydına göre ölü M.. B.. Y.. olup buna ait hasımlı veraset belgesinin alınması için (Hasım Hazine olacak) davacı tarafa süre ve imkan tanınması veraset belgesi dosyaya sunulduğunda varsa davanın mirasçılarına yöneltilmesi, bu şekilde taraf teşkilinin sağlanması, mirasçı bırakmadan ölmüş ise davanın TMK"nun 501. maddesi gözetilerek Hazine huzuru ile yürütülmesi, tüm bunlara karşın veraset belgesinin alınması ve kayıt malikinin var olup olmadığının saptanamaması durumunda Hukuk Genel Kurulu"nun 22.02.2012 tarih ve 2011/8-73 Esas, 2012/85 Karar sayılı ilamının kapsamı gözetilerek 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uyarınca yöntemine uygun bir biçimde dava dilekçesinin ilan yoluyla kayıt malikine tebliğ yoluna gidilmesi ve bu şekilde taraf teşkili sağlandıktan sonra işin esasına girilmesi gerekir.
Mahkemece, tüm bu hususların gözardı edildiği belirlenmiştir. Bu tür davalarda Hazine TMK"nun 501. maddesi uyarınca son mirasçı sıfatıyla davaya katılma olanağı bulunmaktadır. Bu aşamada Hazine"nin taraf durumunu almasında hukuki yararı bulunmaktadır. Ancak, mirasçılarının belirlenmesi halinde Hazine"nin hukuki yararı ortadan kalkmaktadır.
Hukuk Genel Kurulu kararları uyarınca, usule ilişkin bozma halinde esas bakımından herhangi bir bozma nedeni sevk edilmemesi gerekli ise de, konunun tam anlaşılması için zorunlu olarak esasa ilişkin bazı hususlara değinilmekte yarar görülmektedir. Mahkemece, Fethiye Tapulama Mahkemesi"nin 17.12.1973 tarih ve 1958/128 Esas, 1973/29 Karar sayılı dosyasını delil olarak getirtilip dosya arasına konulmakla birlikte bu dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden yararlanılmadığı, ölü M.. B.. Y.."un bilinen kişi olup olmadığı
yönünde herhangi bir değerlendirmenin yapılmadığı görülmektedir. Bundan ayrı davaca tarafın dayandığı hukuki sebep gözetilerek tapulamanın 620 sayılı parseline revizyon gören T.S.. 1288 tarih ve sıra nolu tapu kaydı Fethiye Kadastro Mahkemesi"nin 16.06.1975 tarihinde kesinleşen 1958/128 Esas, 1973/29 Karar sayılı dosyası içerisinde olduğu, bu tapu kaydının edinme sebebinde hakkı karar denilmek suretiyle malikinin M.. B.."in Y..olduğu yazılı bulunduğu halde bu tapu kaydının da mahkemece gözardı edilerek değerlendirilmediği saptanmıştır. .
O halde, Mahkemece gerek görüldüğü takdirde yukarıda açıklanan tapu kaydının yerel Tapu Müdürlüğü"nden, yerel Tapu Müdürlüğü"nce Osmanlıca"dan Türkçeye çevrisi yapılmamış ise bu takdirde T.Sani 1288 tarih, sıra nolu kaydının Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığı"ndan oluştuğu tarihten itibaren tüm geldi ve gittileriyle birlikte getirtilerek dosyaya eklenmesi, tapu kaydının geldi ve gittileriyle yukarıda açıklanan Fethiye Tapulama Mahkemesi"nin kesinleşen dosyası kapsamında bulunan tüm bilgi ve belgeler ile birlikte değerlendirilmesi, kayıt maliki M.. B.. Y.."un tanınan ve bilinen kişilerden olup olmadığının açıklığa kavuşturulması ondan sonra uyuşmazlık hakkında olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerekirken, hukuki sebep tam olarak belirlenmeden TMK"nun 713/2. fıkrasında yazılı her üç hukuki sebebe dayanılarak dava açılmış gibi değerlendirmek suretiyle ve yetersiz gerekçeyle hüküm kurulmuş bulunması usul ve kanuna aykırıdır.
Kayıt malikinin bilinen ve tanınan kişi olması ve mirasçı bırakmadan ölmüş olması halinde TMK"nun 501. maddesinin devreye gireceği gözden uzak tutulmamalıdır.
Dahili davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle hükmün 6100 sayılı HMK. nun geçici 3. maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK. nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK"nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK"nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine 16.06.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.