23. Hukuk Dairesi 2011/2787 E. , 2012/630 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalılar vekillerince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde taraflardan gelen olmadığından incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatife 28.07.1995 tarihinde üye olduğunu ve tüm aidatlarını düzenli olarak ödediğini, davalı kooperatif ile davalı arsa sahiplerinden olan ... arasında 03.02.1995 tarihli "Gayrimenkul satış vaadi ve daire karşılığı inşaat sözleşmesi" imzalandığını, inşaat devam ederken 05.05.2002 tarihinde yapılan kur"a çekimi sonucu müvekkiline C blok 18 no"lu dairenin isabet ettiğini, ancak davalı ..."ın anlaşmaya aykırı davranarak müvekkilinin dairesine isabet eden kat irtifakı hissesini diğer davalı ..."ya devrettiğini, bu sırada diğer kooperatif üyelerinin tapularını aldığını, müvekkilinin davalı kooperatife başvurusuna rağmen sonuç alamadığını ve mağdur duruma düştüğünü ileri sürerek, davalı ... adına olan tapunun iptali ile müvekkili adına tesciline, bunun mümkün olmaması halinde daire bedelinin faizi ile tüm davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, davanın haksız açıldığını, iddiaları kabul etmediklerini, davanın en son malik hakkında açılması gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiş; davalı ..., dava konusu taşınmazı, tapu kaydına güvenerek bedelini ödeyip iyi niyetle satın aldığını ifade ederek davanın reddini talep etmiş; davalı kooperatif vekili ise bu olayda müvekkilinin kusuru olmadığını, davalı arsa sahibi ..."ın sözleşme şartlarına uymadığını belirterek, müvekkili yönünden davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacının davalı kooperatifin üyesi olup, davalı kooperatifle aralarında davalı ..."ın da bulunduğu arsa sahipleri arasında 03.02.1995 tarihli sözleşme imzalandığı, 05.05.2002 tarihinde yapılan kur"a çekimi sonucu davacıya C blok 18 numaralı dairenin isabet ettiği, davacının davalı kooperatife herhangi bir borcunun bulunmadığı, ancak bu daire davalı ... adına tescil ettirilmiş iken, davalı kooperatif yönetiminin talebi doğrultusunda diğer davalı ... adına devrinin yapıldığı, davalı ... adına yapılan kat irtifakının yolsuz tescil olduğu, ancak davalı ..."nın kötü niyetli olarak hareket ettiğinin kanıtlanamadığı gerekçesiyle, davacının tapu iptali ve tescile yönelik olarak açtığı davanın ve davalı ..."ya yönelik tazminat davasının reddine, davacının diğer davalılara yönelik tazminat davasının ise kabulü ile 80.000,00 TL"nin davalı ... ve davalı kooperatiften tahsiline karar verilmiştir.
Karar, davalılar vekillerince ayrı ayrı temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... ve davalı kooperatif vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, tapu iptali tescil, olmadığı takdirde kooperatif ortaklığına dayalı tazminatın tahsili istemine ilişkindir. Somut olayda, davacıya tahsis edilen daire davalı ..."ya devredildiğine ve kooperatifin elinde davacıya verilebilecek başka bir daire de bulunmadığına göre davacıya ödenebilecek tazminatın hesaplanması gerekir. Tazminata ilişkin olarak hükme esas alınan rapor yeterli inceleme ve araştırmayı içermediği gibi, Yargıtay"ın yerleşik içtihatlarına da uygun değildir. Yargıtay"ın yerleşik uygulamalarına göre bu tür hesaplamalarda uygulanacak ilkeler şu şekilde formüle edilmiştir.
a- Önce davacıya tahsis edilen konutun dava tarihi itibari ile rayiç değer saptanmalıdır.
b- Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin ödeme yapılan tarihler itibarı ile toplam ödemeleri dava tarihine kadar (Toptan Eşya Fiyat Endeksi artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak güncel değeri bulunmalıdır.
c- Bundan sonra yukarıda (a) maddesinde bulunan değerden (b) maddesinde bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın, bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
d- Bunu takiben davacı ortağın yaptığı ödentileri (b) maddesindeki ilkelere göre dava tarihine taşınarak ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.
e- Bu hesaplamalardan sonra normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (b) maddesinde bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı yine yukarıda (c) maddesinde bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının (d) maddesinde belirlenen ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği orantı kurallarına göre belirlenmelidir.
Yani sonuç olarak (d) maddesinde bulunan miktar (c) maddesinde bulunan miktarla çarpıldıktan sonra bulunan değerin (b) maddesinde bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktara (d) maddesinde bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar davacı ortağın talep edebileceği zarar miktarını belirleyecektir.
Bu durumda mahkemece, açıklanan ilkeler çerçevesinde bilirkişi kurulundan rapor alınıp, tüm deliller birlikte değerlendirilip uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı hüküm kurulmasında isabet görülmemiştir.
3- Davalı ... vekilinin temyiz itirazına gelince; mahkemece davanın reddine karar verilen ve kendisini vekille temsil ettiren adı geçen davalı yararına nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, yanılgılı şekilde maktu vekalet ücreti takdiri de doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda (1) no"lu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... ve davalı kooperatif vekillerinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) no"lu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... ve davalı kooperatif vekillerinin, (3) no"lu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 02.02.2012 tarihinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.