Danıştay 6. Daire 2019/10710 Esas 2020/11595 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10710
Karar No : 2020/11595

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … İl Özel İdaresi
VEKİLİ : Av. … - Aynı yerde

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E: ..., K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Çanakkale İli, Biga İlçesi, … Köyü, … Deresi Mevkinde, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Çanakkale İl Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararda; inşai faaliyetlerin ruhsatsız yapı niteliğinde olduğu, davalı idarece 17/02/2016 tarihinde yapılan tespit üzerine düzenlenen yapı tatil tutanağında ayrıntılı çizilen kroki ile yapının aykırılıktan etkilenen toplam alanının 3.667 m² olarak belirtildiği ve davalı idare tarafından yapının II. Sınıf/-B grubu yapı sınıfında olduğu, davacının 191.307,39-TL imar para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Yapının 2005 yılında tamamlandığı, 2009 yılında yürürlüğe gire yasa hükmüne istinaden dava konusu para cezasının verilemeyeceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacıya, Çanakkale İli, Biga İlçesi, … Köyü, … Deresi Mevkinde, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. maddesi uyarınca 191.307,39-TL para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Çanakkale İl Encümeni kararı alınmıştır.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede belirtilen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı düzenlenmiş; (a) bendinde; yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için uygulanacak para cezalarının miktarları belirlenerek, bu miktarların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılaracağı kurala bağlanmış; (c) bendinde ise; artırım sebepleri sayılmış, bu arttırım sebepleri uyarınca tespit edilen miktarların (a) bendinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezasının miktarına göre ayrı ayrı hesap edilerek ilave olunacağı, para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alanın dikkate alınacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 42/2. fıkrasının (a) bendinde, temel para cezasının hesaplanmasında, yapı inşaat alanı ile yapı sınıfı ve grubu temel kriterler olarak öngörüldüğünden, temel para cezasının bu kriterlere aykırı olarak hesaplandığının tespit edilmesi halinde, aykırılığı tespit edilen para cezası miktarına anılan fıkranın (c) bendinde öngörülen arttırım oranları uygulanarak belirlenen toplam para cezasının da tamamının iptal edilmesi gerektiği, bununla beraber, temel para cezasının, 3194 sayılı Kanunun 42/2. fıkrasında öngörülen kriterlere uygun olarak hesaplandığı, hukuka uygun olduğu; ancak, anılan fıkranın (c) bendinde öngörülen artırım sebebi veya sebeplerinin uygulanması koşullarının oluşmadığının anlaşılması halinde ise para cezasının hukuka aykırılığı tespit edilen artırım sebebine isabet eden kısım yönünden kısmen iptaline karar verileceği açıktır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; Çanakkale İli, Biga İlçesi, … Köyü, … Deresi Mevkinde, … parsel sayılı taşınmaz üzerinde kullanılır vaziyette tavukhane ve müştemilatları yapıldığının 17/02/2016 günlü yapı tatil tutanağı ile tespit edildiği, bu tespit üzerine … günlü, … sayılı Çanakkale İl Encümeni kararıyla, 3194 sayılı Kanunun 42/2. fıkrasının (a) bendi uyarınca II. Sınıf- B grubu yapı için 3667 m², aykırılıktan etkilenen alan üzerinden temel para cezasının hesaplandığı, anılan Kanunun 42/2. fıkrasının (c) bendinin 8. ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanarak 191.307,39-TL para cezası verilmesine ilişkin encümen kararı alındığı, bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta; dava konusu encümen kararına esas alınan 17/02/2016 günlü yapı tatil tutanağında tavukhane ve müştemilatların ayrıntılı krokisine yer verildiği, krokideki çizimlere göre; tavukhaneler; 14,00 m*12,00m, ve 16,00m*105,00m, müştemilatlar; 6,00m*12,00m ve 4,00m*3,00m, depolar; 15,00m*6,00m, 4.00m*4,00m, 30,00m*7,00m ve 25,00*3,00m ebatlarında olmak üzere toplam yaklaşık olarak 2,323,00 m² alanın aykırılıktan etkilenen alan olarak tespit edildiği, bu miktarın ise para cezasına esas alınan aykırılıktan etkilenen alan miktarı olan 3.667 m² ile örtüşmediği, aykırılıktan etkilenen alanın idarece fazla hesaplandığı anlaşılmıştır.
Bu durumda; davalı idare elemanlarınca düzenlenen yapı tatil tutanağı ile tespit edilen aykırılıktan etkilenen alanın encümen kararında belirtilen aykırılıktan etkilenen alandan daha az olduğu, söz konusu fazlalığın temel cezayı etkileyen nitelikte olduğu dikkate alındığında, belirtilen hususla ilgili olarak bir inceleme yapılmadan verilen davanın reddine ilişkin Mahkeme kararına yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 26/11/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.