Danıştay 13. Daire 2018/1671 Esas 2020/3405 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/1671
Karar No:2020/3405

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: " … " logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 05/04/2015, 12/04/2015 ve 19/04/2015 tarihlerinde yayınlanan " … " adlı belgesel yayınında yer verilen görüntülerin 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 8. maddesinin 1. fıkrasının (ş) bendinde yer alan, "Şiddeti özendirici veya kanıksatıcı olamaz." yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle uyarı yaptırımı uygulanmasına ilişkin Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun (Kurul) 13/07/2016 tarih ve 34 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E: … , K: … sayılı kararda; tüm dosya kapsamının ve belgesele ait görüntülerin incelenmesinden, belgeselde …'de iç savaşa gidilen süreç, iç savaşın meydana getirdiği yıkım, can kayıpları, harabeye dönmüş şehirlerde verilen yaşam mücadelesi, bu yaşam mücadelesinde bu kişilere yapılan yardımların ele alındığı, bunun için de aralarında çatışmaya katılanların, yardım amacıyla oraya gidenlerin, doktorların, savaşta yakınlarını kaybeden çocukların ve yetişkinlerin de bulunduğu pek çok insan ile mülakatlar yapıldığı; belgeselde gerçekleştirilen mülakatlarda ve diğer görüntülerde, iç savaşın yıkıcı etkilerinin aktarılmaya çalışıldığı, iç savaş sonrası hayatta kalanların yaşamlarında ne tür olumsuz etkiler bıraktığı, yetersiz yaşam koşullarının gözler önüne serilmek istendiği, beslenme, eğitim, sağlık, güvenlik gibi en temel ihtiyaçlardan dahi yoksun hayat mücadelesinin aktarıldığı, yapılan silahlı ve bombalı saldırılar sonucu enkaz altında kalan çocuğun hastaneye yetiştirilmesine ve bu tip saldırılarda kolu, bacağı kopmuş çocukların görüntülerine (buzlanarak) yer verilmek suretiyle savaşın çocuklar üzerindeki etkilerinin gösterilmek istendiği, ayrıca zor yaşam koşulları altındaki bu insanlara yardım elini uzatan Türk halkına ve Devletine olan şükran ve minnet duygularına yer verildiği; baba, kardeş, amca, dayı, kuzen gibi kendilerine çok yakın insanları iç savaşta kaybeden çocukların bu kayıplardan olumsuz etkilenmeleri, yaşam mücadelesinde yalnız kalmaları ve kendilerini koruyup kollayacak kimsenin kalmamış olması karşısında bu ölümlere sebep olanlara karşı kin ve nefret duygusu beslemelerinin olağan olduğu ve aynı durumdaki birçok insanda da bu ruh hâlinin ortaya çıkmasının mümkün olduğu, bu tespit ve değerlendirmeler ışığında, … 'de yaşanan iç savaşın ve savaş esnasında tarafların sergilediği acımasız tutumun yol açtığı yıkımın, bunun orada yaşayan bireyler ve bilhassa çocuklar üzerindeki etkilerinin ortaya konulduğu bu belgesel programı ile iç savaşın gerçek yüzününün gösterildiği, anlatılmak istenenin iç savaş ve bunun bireyler üzerinde oluşturduğu etkiler olan bir belgeselde verilen bu görüntülerin ve mülakatta geçen konuşmaların işin niteliğinin gereği olduğu, belgeselin konusu ile uyum gösterdiği ve bir kurgu ürünü olmadığı anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, şiddet bilgisi ve görüntüsüne maruz kalmanın şiddete maruz kalma niteliğinde olduğu, medyada şiddete sık sık yer verilerek duyarsızlaştırma yoluna gidildiği, televizyon programlarında şiddetin yer almasının, şiddetin model alınmasına, bireylerin tetiklenmesine, şiddetin toplum içinde istenilen bir davranış olarak algılanmasına neden olabileceği, dava konusu Kurul kararının hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, söz konusu belgesel ile iç savaş ve bunun bireyler üzerinde oluşturduğu etkilerin gösterildiği, belgeselde yer alan görüntülerin, mülakatlarda geçen konuşmaların işin niteliğinin gereği olduğu, bir kurgu ürünü olmadığından şiddeti özendirici ve kanıksatıcı olarak değerlendirilemeyeceği, dava konusu Kurul kararının hukuka aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E: … , K: … sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 26/11/2020 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.