BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2019/255 Esas 2020/1043 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
13. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/255 Esas
KARAR NO: 2020/1043 Karar
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 17. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ (DENİZCİLİK VE İHTİSAS MAHKEMESİ SIFATIYLA)
NUMARASI: 2015/494 Esas - 2018/370 Karar
TARİH: 04/10/2018
DAVA:İtirazın İptali
KARAR TARİHİ: 08/10/2020
İlk derece Mahkemesinde yapılan inceleme sonucunda verilen karara karşı istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla dava dosyası incelendi:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMASININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesi ile, davacıya ...numaralı nakliyat emtia sigorta poliçesi ve ... numaralı sigorta abonman poliçesi ile sigortalı, dava dışı şirketin Almanya'ya 19.03.2014 tarih ve ... numaralı fatura ile ihraç ettiği malların nakliye işinin davalı tarafından üstlenildiğini, 3 adet 40'lık konteyner ile taşımaya alınan yükün ... adlı gemi ile denizden Gebze-Trieste taşımasını takiben tır ile Almanya'ya taşındığını, 17.04.2014 tarihli tahliye sırasında bir adet 40'lık konteyner (... numaralı) içeriği yüke mazot kokusu sindiğinin anlaşıldığını, dava dışı ekspertiz firmasınca yapılan ekspertiz incelemesinde konteynerin Tam Dolu-full Contaıner Load şeklinde yüklü ve istifli olduğunun, boşaltmanın durdurularak inceleme için alıcının çağrı yaptığının, konteynerde 3.935 koli içeriğin taşıması sırasında konteyner içinde kara lekeler oluştuğunun, bunun mazot kaynaklı olduğunun tespit edildiği, koku yayan yabancı maddenin konteyner ahşap tabanında yaygın tespit edildiği, havalandırma ile kokunun giderilemediği, malın ticarete konu edilemez durumda olduğu, sigorta poliçesi kapsamında zararın 21.133,08 Euro olarak hesaplandığını, ekspertiz raporu doğrultusunda hasarın sigorta kapsamında olduğunun belirlendiğini, 21.133,08 Euro zarar için davacının %10 bedel artışı ile 23.246,39 Euro tazminat ödemesinde bulunduğunu, 24.02.2015 ödeme tarihi itibarı ile sigortalısına halef olan davacının davalıya karşı ödemesinde yer alan %10 bedeli düşerek 65.180,55 TL tazminatı rücuen talep ve dava ettiğini belirtmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesi ile, davalının İsviçre merkezli ... firmasının Türkiye acentesi olduğunu, TTK m.105 gereği davalıya ancak izafeten dava ikame edilebileceğini, konişmentoda yetkili mahkeme ve uygulanacak hukuk seçimi yer aldığını, yetkili mahkemelerin Londra Mahkemeleri, uygulanacak hukukun İngiliz Hukuku olduğunu, TTK m.1185 gereği davalıya süresinde yapılmış bir ihbar bulunmadığını, iddia edilen hasarın taşımanın hangi aşamasında meydana geldiğinin belli olmadığını, konteynerlerin sağlam olduğunu, konteyner içeriği malların ne şekilde ve ne sebeple hasarlandığının tam anlaşılamadığını, ekspertiz raporunda konteynerin sağlam olduğunun tespit edildiğini, sigortalının da konteyneri incelettiği ve temiz-yüklemeye uygun olduğunu teyit ettiğini, yükün FCL-full container load şeklinde yüklendiğini, taşıyana konteynerin mühürlü teslim edildiğini, konişmentoda da "shipper's load, stow, conut” kaydının yer aldığını, davalının sorumluluğunu gerektirir bir durum olmadığını, sorumluluğun yükletene ait olduğunu ifade ederek davanın reddini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: İlk Derece Mahkemesi 04/10/2018 tarih 2015/494 Esas - 2018/370 Karar sayılı kararında; "Mahkememizce yapılan yargılama ve toplanan tüm delillerden, taşıma konusu emtianın sigortalı ... A.Ş. firması tarafından Almanya'da yerleşik ... firmasına satışı yapılan gıda emtiası olduğu, taşımayı davacının sigortalısının üstlendiği ve malın Almanya'ya kadar taşınmasının satıcı sigortalı yükümlülüğü olduğu, davalının düzenlediği ... numaralı fatura incelendiğinde, Gebze-Trieste-Moossinning taşıma süreci için 3 adet konteyner yükü taşıması toplam bedeli 2.498 Euro fatura düzenlendiği, acentelerin yaptığı sözleşmelerde müvekkilleri adına ve hesabına fatura düzenleme, tahsil ve bunu müvekkillerine aktarmasının mümkün olduğu, düzenlenen fatura incelendiğinde, antette ... A.Ş. İfadesinin yer aldığı, davalının bu unvan kullanımı ile Türkiye'den ve Türkiye'ye taşıma işini kendi adına değil, ... firması adına ve hesabına yürüttüğü, konişmento incelendiğinde, davalının taşıyıcı sıfatı kazanmadığı, konişmentoda ... unvanına yer verildiği, davalının ise as agent sıfatı ile düzenleme yaptığı, davalının acente sıfatı ile hareket ettiği ve navlunu da kendi adına ve hesabına değil müvekkili hesabına ve adına tahsil ettiği, mali bilirkişi raporunda, davalının tahsil ettiği faturanın tamamen dava dışı taşıyan ... hesabına kaydedildiği; davalının sadece 2.326,17 USD acentelik navlun komisyonu faturası düzenlediğinin tespit edildiği, davalının navlun tahsilatında, doğrudan müvekkilini temsilen hareket ettiğini, kendisi ise acentelik komisyonu faturası düzenlediğini ortaya koyduğu anlaşılmakla davacının davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiği ..."gerekçesi ile, Davacının davasının reddine karar verilmiş ve karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekilli istinaf dilekçesi ile, yerel mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, Yerel Mahkeme tarafından, kök ve ek bilirkişi raporlarındaki tespit ve değerlendirmeler esas alınmak suretiyle davalının doğrudan pasif husumete ehil olmadığı yönünde hüküm tesis edildiğini ancak dava dosyasındaki somut verilere, TTK’nun amir hükümleri ve Yargıtay uygulamalarına aykırılık içeren yerel mahkeme kararının kaldırılması gerektiğini, Müvekkili şirkete Nakliyat Emtia Sigorta Poliçesi ile sigortalı bulunan ...A.Ş.’nin Almanya'ya satmış olduğu muhtelif (bisküvi, fındık krema, kraker ve kek) emtialarının Gebze’den Trieste/Moosınnıng Almanya’ya ... gemisi ile nakliyesi işinin davalı ... A.Ş. tarafından 31.03.2014 tarih ve ... seri numaralı navlun faturası karşılığında üstlenildiğini, Dosyaya mübrez ... no.lu navlun faturası dikkatle incelendiğinde faturanın bizzat davalı ... A.Ş. tarafından tanzim edildiğini, faturada davalının bilirkişi raporunda belirtildiği üzere acente sıfatı ile işlem yaptığına dair her hangi bir açıklık bulunmadığını (TTK’ nun 850.madde)Navlun ilişkisinin bir tarafı müvekkili sigortalısı iken diğer tarafının taşıyıcı olmamasının düşünülemeyeceğini, ( Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 07.04.1975 tarih ve 1192 E. 2545 K. ) ( Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 18.11.2015 tarih ve 2015/5367 E., 2015/12187 K. ) İzmir 5.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/37 Talimat dosyasından görevlendirilen mali müşavir bilirkişi tarafından davalı şirketin ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi suretiyle düzenlemiş olduğu 07.06.2017 tarihli bilirkişi raporunda, gerek 7.511,99.-TL bedelli navlun faturasının 31.03.2014 kayıt tarihli ... yevmiye numaralı muhasebe kayıtlarında bulunduğunu ve dava konusu taşıma işlemi dolayısıyla 29.03.2014 tarihinde 2.326,17 USD bedelli acentelik navlun komisyonu tahakkuk ettirildiğinin açıkça belirtildiğini, davalı şirketin düzenleyerek dava dışı sigortalıya verdiği 7.511,99.-TL bedelli navlun faturası ile acentelik işlemleri için ödenen 2.326,17 USD bedelli acentelik navlun komisyonuna ilişkin faturanın farklı olduğu tereddüte mahal vermeyecek şekilde ortaya konulduğunu, İleri sürerek yerel mahkeme kararının kaldırılmasını, davanın kabulüne karar verilmesini, istinaf incelemesi sonuna kadar tehir-i icra kararın düzenlenmesini yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: HMK'nın 355. maddesine göre istinaf incelemesi; istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırılık görüldüğü takdirde ise resen gözetilmek suretiyle yapılmıştır. Dava, emtia taşıma sigortasından kaynaklanan rücuen alacak istemine ilişkindir Davacı vekili, müvekkili şirkete nakliyat emtia sigorta poliçesi ve sigorta abonman poliçesi ile sigortalı dava dışı şirkete ait emtianın davalının sorumluluğunda taşınması sırasında hasar gördüğünü, hasar bedelinin poliçe kapsamında sigortalıya ödendiğini, böylece sigortalısına halef olunduğunu belirterek ödenen hasar bedelinin davalıdan rucüen tahsilini talep etmiş, mahkemece davalının söz konusu taşıma işine ilişkin anlaşmayı asıl taşıyıcı ... Adına acenta sıfatı ile yaptığı, navlun faturasının da davalı tarafça acentası olduğu şirket adına düzenlendiği, taraflar arasındaki taşıma sözleşmesinin tarafının davalı olmadığı, acentaya doğrudan dava açılamayacağı belirtilerek davalı sıfatı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiş, karara karşı davacı istinaf başvurusunda bulunmuştur. Davacı sigorta şirketi, dava dışı sigortalısı ile davalı arasında imzalanmış taşıma sözleşmesini dosyaya sunmamıştır. Dosyaya sunulan konişmentoda taşıyıcı olarak dava dışı ... görülmektedir. Yine dosyaya sunulan navlun faturalarında da her ne kadar faturayı düzenleyen davalı ise de söz konusu faturaların davalının acentası olduğu ... adına düzenlendiği anlaşılmaktadır. Buna göre davaya konu taşıma işini dava dışı .... üstlenmiş olup, davalı bu şirketin acentası sıfatı ile navlun faturası düzenlemiştir. TTK 105/2. Maddesine göre bu durumda davanın asıl taşıyıcıya izafeten onun acentası olan davalıya karşı açılması gerekir. Doğrudan acentanın davalı sıfatı bulunmamaktadır. Dava ise doğrudan davalıya karşı açılmıştır. Bu nedenle davacının istinaf sebepleri yerinde değildir. Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre; mahkeme kararı usul ve yasaya uygun olduğundan davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun 6100 Sayılı HMK' nın 353/1-b1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Harçlar Kanunu gereğince istinaf eden tarafından yatırılan 98,10 TL istinaf başvuru harcının hazineye gelir kaydına, 3-Karar tarihi itibariyle Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 54,40 TL istinaf karar harcından, istinaf eden tarafından peşin olarak yatırılan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 18,50 TL' nin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına, 4-İstinaf yargılama giderlerinin istinaf talep eden üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avansı varsa talep halinde avansı yatıran tarafa iadesine, 6-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğe gönderilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 08/10/2020 tarihinde HMK' nın 362/1-a maddesi gereğince kesin olarak oy birliği ile karar verildi.