• VEKALET GÖREVİNİN KÖTÜYE KULLANILMASI
• TAPU İPTALİ

• TÜRK MEDENİ KANUNU (TMK) (4721) Madde 2
• TÜRK MEDENİ KANUNU (TMK) (4721) Madde 3
• BORÇLAR KANUNU(MÜLGA) (818) Madde 390

Yanlar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali, tescil davası sonunda, yerel mahkemece asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davalı N.. B.. tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi .raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü.


Asıl ve birleşen dava, vekalet görevinin kötüye kullanılması hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkin olup davalı Nursel, eşinin şirket paylarının devri karşılığı dava konusu taşınmazın kendilerine devredildiğini bildirip davanın reddini savunmuştur.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, davacının 29.08.2006 tarihli vekaletname ile birleşen dosya davalısı D.. B.."ı vekil tayin ettiği, dava konusu 918 ada 15 parseldeki B blok zemin 2 nolu bağımsız bölümün üzerindeki ipotekle birlikte davacıya vekaleten D.. B.. tarafından eşi olan davalı N.. B.."a satış suretiyle temlik edildiği, davacının satıştan sonra 01.08.2008 tarihinde vekili azlettiği, Ürgüp Noterliğinin 07.08.2008 tarihli ve 4020 yevmiye numaralı pay devir sözleşmesi ile D.. B.."ın şirketteki paylarını dava dışı Y.. Ş.."a devrettiği anlaşılmaktadır.
Borçlar Kanununun temsil ve vekalet bağıtını düzenleyen hükümlerine göre, vekalet sözleşmesi büyük ölçüde tarafların karşılıklı güvenine dayanır. Vekilin borçlarının çoğu bu güven unsurundan, onun vekil edenin yararına ve iradesine uygun davranış yükümlülüğünden doğar.
Borçlar Kanununda sadakat ve özen borcu, vekilin vekil edene karşı en önde gelen borcu kabul edilmiş ve 390/2 maddesinde "vekil, müvekkiline karşı vekaleti hüsnüniyetle ifa ile mükelleftir..." hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla vekil, vekil edenin yararına ve iradesine uygun hareket etme, onu zararlandırıcı davranışlardan kaçınma yükümlülüğü altındadır. Sözleşmede vekaletin nasıl yerine getirileceği hakkında açık bir hüküm bulunmasa veya yapılan işlem dış temsil yetkisinin sınırları içerisinde kalsa dahi vekilin bu yükümlülüğü daima mevcuttur. Hatta malik tarafından vekilin bir taşınmazın satışında, dilediği bedelle dilediği kimseye satış yapabileceği şeklinde yetkili kılınması, satacağı kimseyi dahi belirtmesi,ona dürüstlük kuralını, sadakat ve özen borcunu gözardı etmek suretiyle, makul sayılacak ölçüler dışına çıkarak satış yapma hakkını vermez. Vekil edenin yararı ile bağdaşmayacak bir eylem veya işlem yapan vekil değinilen maddenin birinci fıkrası uyarınca sorumlu olur.
Öte yandan, vekil ile sözleşme yapan kişi Medeni Kanunun 3. maddesi anlamında iyi niyetli ise yani vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını bilmiyor veya kendisinden beklenen özeni göstermesine rağmen bilmesine olanak yoksa, vekil ile yaptığı sözleşme geçerlidir ve vekil edeni bağlar. Vekil vekalet görevini kötüye kullansa dahi bu husus vekil ile vekalet eden arasında bir iç sorun olarak kalır, vekil ile sözleşme yapan kişinin kazandığı haklara etkili olamaz.
Ne var ki, üçüncü kişi vekil ile çıkar ve işbirliği içerisinde ise veya kötü niyetli olup vekilin vekalet görevini kötüye kullandığını biliyor veya bilmesi gerekiyorsa vekil edenin sözleşme ile bağlı sayılmaması, Medeni Kanunun 2. maddesinde yazılı dürüstlük kuralının doğal bir sonucu olarak kabul edilmelidir. Söz konusu yasa maddesi buyurucu nitelik taşıdığından hakim tarafından kendiliğinden (resen) göz önünde tutulması zorunludur. Aksine düşünce kötü niyeti teşvik etmek en azından ona göz yummak olur.
Oysa bütün çağdaş hukuk sistemlerinde kötü niyet korunmamış daima mahkum edilmiştir. Nitekim uygulama ve bilimsel görüşler bu yönde gelişmiş ve kararlılık kazanmıştır.
Somut olaya gelince; dinlenen tanıklar, davacının satıştan haberdar olduğunu ve birleşen dosya davalısı D.. B.."ın davacıdan 20.000 Euro alacaklı olduğunu bildirmişlerdir.
Bilerlenen bu somut olgular yukarıda belirtilen ilkelerle birlikte değerlendirildiğinde temlikin iradi olduğu ve hem davacının D.. B.."a olan borcu hem de ortak oldukları şirketteki payın devri karşılığı yapıldığı sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda vekalet görevinin kötüye kullanıldığını söyleyebilme imkanı bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. Birleşen dosya davalısı N.. B.."ın temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 27.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.