11. Hukuk Dairesi 2012/9888 E. , 2014/1409 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ
VEKİLİ : AV. ...
VEKİLİ : AV. ...
Taraflar arasında görülen davada Antalya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 27/03/2012 tarih ve 2006/482-2012/178 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 21.01.2014 günü hazır bulunan davalı vekili Av....ile davacı vekili Av.... dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında nakliye sözleşmesi yapıldığını, 22.12.2005 tarihli nakliye sözleşmesine göre davalının, müvekkili şirkete ait inşaat ve şantiye malzemelerini Antalya Limanı"ndan Alger/Blida/Cezayir"e nakliyelerini üstlendiğini, Alger Limanı"nda söz konusu malların gemiden tahliyesinin yine davalı tarafından yapılacağını, Alger Limanı gümrüklemelerinin ve Alger-Blida iç nakliyelerinin de yine davalı tarafından gerçekleştirileceğini, ancak davalının yükümlülüklerini yerine getirmediğini ve müvekkili şirketin nakliye sözleşmesine konu mallarının gecikmesine sebep olmasının yanı sıra, müvekkili şirketten ek ücretler ve ödemeler talep ettiğini, müvekkili şirketin de Cezayir"de üstlendiği inşaat işinin daha fazla gecikmesine mani olmak amacıyla ve malların bir an evvel gümrükten çıkarılmasını teminen davalının ve davalının yardımcı şahıslarının talep etmiş oldukları masraf adı altındaki ek ücretleri ödemek zorunda kaldığını, müvekkilinin tüm belgeleri davalının talimatı doğrultusunda Cezayir"deki acentaya teslim edilmek üzere gemi kaptanına elden teslim ettiğini, geminin 06.01.2006 tarihinde Antalya Limanı"ndan ayrıldığını, geminin Antalya Limanı"ndan ayrılmasını müteakip 08.01.2006 tarihinde davalı şirket yetkilisinin, daha önce Cezayir acentası olarak bildirdikleri H&H Sari Maritime şirketinin değiştiğini, onun yerine Eurl Ayyıldız firmasından gümrükçü Tarık Özdemir"in gümrük işleri ile ilgileneceğini bildirdiğini, geminin 16.01.2006 tarihinde Alger Limanı"na yanaştığını, 29 ve 30 Ocak 2006 tarihli gümrük beyannamelerine rağmen mallar için verilmesi gereken teminatlarla ilgili bildirimlerin, davacının yardımcı şahsı ... tarafından 04.02.2006 tarihinde bildirildiğini, bunun üzerine talep olunan rakamlar doğrultusunda hazırlanan ve yine ... tarafından kabul gören bloke çeklerin, malların teminatı olarak ve gümrüğe verilmek üzere adı geçen şahsa 07.02.2006 tarihinde teslim edildiğini, bunun üzerine malların gümrükten çekilmesi gerekirken 13.02.2006 tarihinde yeni rakamlar bildirilmek sureti ile müvekkili şirketten yeniden teminat mektupları ve banka bloke çekleri talep edildiğini, bunun üzerine davalının 04.02.2006 tarihinde bildirmiş olduğu rakamların hatalı olduğunun anlaşıldığını, doğru rakamlarla hazırlanan teminat mektupları ve banka bloke çeklerinin, müvekkili tarafından 21.02.2006 tarihinde davalının yardımcı şahsına teslim edildiğini, yine, taraflar arasında akdolunan sözleşme, herşey dahil (vergi ve harçlar hariç) Blida şantiyesine kadar teslimi içermekteyse de müvekkili şirketten malları gümrükten çekebilmek için gümrük ordinosu, teknisyen ve
.../...
-2-
operatör, lowbed beklemesi, gümrük magazinaj, gümrük liman masrafları ve gümrük liman tam tespit masrafları olmak üzere 43.000 USD tutarında ek ödeme yapılmasının talep edildiğini, müvekkili şirketten talep edilen ve 6.500 USD tutarında olarak bildirilen gümrük liman tam tespit masrafı haricindeki tüm masrafların taraflar arasında akdolunan nakliye sözleşmesi hükümlerine göre davalının sorumluluğunda ve yükümlülüğünde olduğunu, müvekkili şirketin davalının bu talebine ilişkin itirazlarına rağmen davalının bu meblağın ödenmemesi halinde malzemelerin liman sahasından çıkamayacağını ve şantiyeye tesliminin mümkün olmayacağını belirttiğini, müvekkili şirketin taahhütname almak suretiyle söz konusu meblağı, 07.02.2006 tarihinde ödemek zorunda kaldığını, ancak ödenen bu meblağın içinde bulunan ""Gümrük liman tam tespit ücretinin"" (6.500 USD), sözleşmeye göre müvekkilinin sorumluluğu altında olduğundan davalıya yapılmış fazla ödeme miktarı 36.500 USD olduğunu, müvekkili şirketin zor durumda kaldığını gören davalı ... yardımcı şahısların 23.02.2006 tarihinde ek para gerektiği yönünde mesajlar gönderdiğini, bu mesajlarda Alger Gümrüğü"ne ödenmek üzere 2.031,739 Cezayir Dinarı talep olunduğunu ve bu meblağın da davalının sorumluluğunda olmasına rağmen müvekkili şirketçe Alger Gümrük İdaresi"ne malların bir an evvel gümrükten çekilmesinin temini gayesiyle ödendiğini, buna ek olarak 10.782.230 Cezayir Dinarı"nın da davalının acentası olarak bildirilen Translem"e çek olarak yine tüm yükümlülük davalıda olduğu halde ödendiğini, bunun üzerine malların, 2006 Nisan sonunda gümrükten en nihayetinde çekebildiğini, müvekkili şirketin fazladan ödediği bu meblağları davalının tazmin etmesi gerektiğini, davalıya 03.04.2006 tarihinde ihtar gönderildiğini, ancak davalının sorumlu olduğu miktarı geri ödemediğini ileri sürerek müvekkili şirketin fazladan ödediği ve malları zamanında teslim almaması sebebiyle uğramış olduğu ve uğrayacağı zararların karşılığı olmak üzere şimdilik 12.813.869 Cezayir Dinarı ile 36.500 USD"nin davalıdan aynen tahsiline, aynen tahsiline karar verilemiyorsa Merkez Bankası"nın fiili ödeme günündeki efektif satış kuru üzerinden Türk Lirası karşılığının tahsiline, hüküm altına alınacak tazminata temerrüt tarihinden itibaren faiz yürütülmesine, faiz hesabında devlet bankalarınca Cezayir Dinarına ve dolara uygulanan yıllık en yüksek faiz oranının esas alınmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, geçici ihracat işlemlerinin yapılabilmesi bakımından davacının Blida Valiliği ile akdettikleri inşa sözleşmesini, Cezayir"de kurmuş oldukları şirkete ait evrakları tahliyesi yapılan emtianın yapım işlerinde kullanılacağına dair taahhütnameyi ilgili kişilere teslim etmesinin gerekli olduğunu, oysa davacının bu evrakları ilgili kişilere teslim etmediğini, buna rağmen görevli olan kişilerin zamanında müdahalelerle davacının bu açıklarını kapattığını, taşıma anlaşması uyarınca müvekkil şirketin görevinin davacı adına gümrükleme işlemlerini yapmak üzere bir ilgiliyi görevlendirmek ve ücretini ödemekten ibaret olduğunu, müvekkili şirketin bu görevlerini eksiksiz olarak yerine getirdiğini, bu çerçevede davacının ilgili kişiye gümrükleme işlemlerini yapmak üzere vekalet/yetki verdiğini, yani görevlendirilen bu kişinin davacının gümrükleme işlemlerini yapmak üzere bizzat davacı tarafça atanmış vekil olduğunu, geçici ithalat için verilecek teminatların mutlak surette banka teminat mektubu şeklinde olması gerektiğini belirtmelerine rağmen davacının bloke çek gönderdiğini, davacının banka teminat mektuplarını zamanında sağlayamadığı ve evrakları eksiksiz olarak teslim edemediği için gümrük formalitelerinin tamamlanamadığını ve dilekçelerinin ilk kısmında belirtilen 43.000 USD tutarındaki masrafların husule geldiğini, bu gerekliliğin Cezayir Hükümeti"nin gümrük işlemlerine ilişkin mevzuatının bir gereği
.../...
-3-
olduğunu, taraflar arasında akdedilen 22/12/2005 tarihli taşıma sözleşmesinin 6. maddesinde "Evrakların geminin varışından 3 gün önce Fransızca tercümeleri beraber Alger gümrük otoritelerine ulaştırılmasından işveren sorumludur." şeklinde düzenlemenin yer aldığını, yine aynı maddede "Evrakların eksik veya zamanında ulaştırılmamasından veya gümrük vergilerinin zamanında ödenmemesinden dolayı oluşabilecek ardiyeler, demurajlar, detenlion"ların işverene," yani davacıya ait olacağının açıkça kararlaştırıldığını, 2.031.739 Cezayir Dinarı ve 10.782.230 Cezayir Dinarı tutarında ödemeleri kime ve ne gibi talepler üzerine yaptığını açıklamadığını, aslında işbu davanın nedeninin davacı tarafça müvekkili şirkete eksik navlun ödemesi yapılmış olduğunu, davacı tarafın, bu sorumluluğunun bilincinde olduğundan ileride bir takas-mahsup imkanı sağlamak bakımından işbu davayı ikame ettiğini, eksik navlunun tahsili amaçlı yasal takibi yakın zamanda başlatacaklarını, davacının işbu dava ile müvekkili şirketten tahsil etmeye çalıştığı masrafların tamamen kendi hataları sonucunda oluşmuş olup, müvekkili şirketin herhangi bir sorumluluğunun mevcut olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma,toplanan kanıtlar, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacının istem konusu alacaklarının tümünden davalının sorumlu olduğu, nitekim, tarafların arasında kurulan Sözleşme"nin 1. sayfasında yer alan navlun ile ilgili kayıtta, navlunun götürü usulde (Iump sum) belirlendiği, 2. sayfasında bulunan (6) sayılı kayıtta "nakliye ile ilgili tüm aktiviteler yukarıdaki navlunlar dahilinde nakliyeciye aittir" hükmüne yer verildiği, söz konusu hükümde açıkça sayılan sebeplerin dışında kalan gecikmelerden davalının sorumlu olduğu, inceleme konusu uyuşmazlıkta davalının bu hüküm çerçevesinde sorumlu tutulduğu gecikmelerin meydana geldiği, taraflar arasında kurulan 22/12/2005 tarihli Nakliye Sözleşmesi"nin (9) sayılı hükmüne göre, Tarık Özdemir"in davalının ifa yardımcısı konumunda olduğu, bu sebeple Tarık Özdemir"in... ile 12.813.869 Cezayir Dinarı ile 36.500 USD"nin dava tarihinden itibaren, Cezayir Dinarı ve USD’na devlet bankalarınca açılan bir yıl vadeli mevduat hesabına uygulanan en yüksek yıllık faizi ile birlikte fiili ödeme günündeki Merkez bankasının efektif satış kuru üzerinden belirlenecek TL karşılığının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalı vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, takdir olunan 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 17.075,55 TL temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 23.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
21.818,55 H
4.743,00 PH
17.075,55 BH
29.01.2014-M/U