Danıştay 6. Daire 2016/8262 Esas 2020/11726 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/8262
Karar No : 2020/11726

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. … (Aynı adreste)
2- … Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Kahramanmaraş İli, Onikişubat İlçesi, Serintepe Mahallesi, ... ada ... parsel sayılı taşınmazın bulunduğu alanda 04/12/2013 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; dava dosyasında yer alan bilirkişi raporu ile dava dosyasındaki tüm bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu imar planıyla yapılan düzenlemelerin, parsel bazında noktasal ölçekte rant sağlayıcı olduğu, plan bütünlüğünü zedelediği, kentin gelişme sistematiğini olumsuz yönde etkileyeceği, ayrıca plana olan toplum güvenini sarsacağı, plan bütünlüğüne parçacıl ve noktasal müdahalelerin teşvik edilmesine yol açacağı, davaya konu parselin bulunduğu bölgede yoğunluk kararlarının geliştirilmesinde alanın doğal verileri ve/veya öngörü ulaşım şeması ile ilişkilendirilmiş bir yoğunluk dağılımı kurgusunun oluşturulamadığı, bu nedenle yoğunluk kararları açısından plan bütünlüğünün sağlanamadığı, plan kararları ile plan açıklama raporunun birbiriyle çeliştiği, plan açıklama raporunda belirtilen gerekçenin planın bazı bölgelerine uygulanırken bazı bölgelerine uygulanmamasının eşitlik ve hakkaniyet ilkelerine uygun olmadığı gibi plan bütünlüğünü ve planın iç tutarlılığını da bozmakta olduğu anlaşıldığından, 1/1000 ölçekli ilave - revizyon uygulama imar planının, dava konusu parselin bulunduğu alan ve çevresine yönelik öngördüğü plan kararları açısından; şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kamu yararına, mevzuata, hakkaniyet ve eşitliğe uygun olmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Onikişubat Belediyesi Başkanlığı tarafından 30/03/2014 tarihinde tüzel kişilik kazanarak faaliyete başladıkları, dava konusu uygulama imar planının ise 04/12/2013 tarihinde yürürlüğe girdiği, bu sebeple davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi gerektiği, dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından, dava konusu parsel ile civar parsellerin imar planında özgülendiği amaçların değiştirilmediği, plan genelinde tüm parsellere ortak yoğunluk artışı yapıldığı, davacının isteminin plan bütünlüğünü bozacağı, önceki imar planında net taban alanı ve net yapılaşma alanı uygulamasının kullanıldığı, bu uygulamanın yerine yeni imar planında TAKS ve KAKS uygulamasına geçildiği, anılan geçiş nedeniyle mağduriyet yaşanmaması için dava konusu parsel ve civarında emsal artışı gerçekleştirildiği, davacının parselinde emsal artışı 0,30 iken civar parsellerde yoğunluk artışının 0,50 olmasının sebebinin dava konusu parselin konut alanında, diğer taşınmazların ise konut + ticaret alanında olmasından kaynaklandığı, net taban alanı ve net yapılaşma alanı uygulamasına göre yoğunluk dışı tutulan asma katların TAKS ve KAKS sisteminde yoğunluk hesabına dahil edilmesi sebebiyle konut+ticaret alanlarında 0,50 emsal artışı gerçekleştirildiği, dava konusu parselin bulunduğu alanda noktasal plan değişikliği yapılmadığı, her parselin imar planında özgülendiği amaca göre eşit olarak yoğunluğunun arttırıldığı, işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden; Kahramanmaraş Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planının onaylandığı, davacı tarafından, Kahramanmaraş İli, Onikişubat İlçesi, ... Mahallesi ... ada ... parsel sayılı taşınmazına yönelik anılan imar planıyla getirilen yapılaşma koşullarının hakkaniyete aykırı olduğundan bahisle 02/01/2014 tarihli dilekçe ile yapılan itirazın davalı idarenin 21/01/2014 tarihli meclis toplantısında uygun bulunmaması üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun "Tanımlar" başlıklı 5.maddesinde, "Nazım İmar Planı; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan plan, Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır." şeklinde tanımlanmıştır.
İşlem tarihinde yürürlükte olan Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin "Yapı düzenine ait tanımlar" başlıklı 16.maddesinde;
"Taban alanı kat sayısı (TAKS): Taban alanının imar parseli alanına oranıdır. Taban alanı kat sayısı, arazi eğimi nedeniyle tabii veya tesviye edilmiş zeminin üzerinde kalan tüm bodrum katlar ile zemin kat izdüşümü birlikte değerlendirilerek hesaplanır. Uygulama imar planında çekme mesafeleri verilip TAKS verilmemiş ise çekme mesafelerine, bina cephe hatlarına ve ilgili imar yönetmeliklerine göre uygulama yapılır."
"Yapı inşaat alanı: Işıklıklar ve avlular hariç olmak üzere, bodrum kat, asma kat ve çatı arasında yer alan mekânlar, çatı veya kat bahçeleri, çatıda, katta ve zemindeki teraslar, balkonlar, açık çıkmalar ile binadaki ortak alanları dahil yapının inşa edilen bütün katlarının alanıdır."
"Kat alanı kat sayısı (KAKS) (Emsal): Yapının katlar alanı toplamının imar parseli alanına oranından elde edilen sayıdır. İmar planlarında emsal hesabının, brüt veya net parsele göre belirleneceğine ilişkin hüküm bulunmaması halinde uygulamalar net imar parseli alanına göre yapılır. Emsalin brüt alandan belirlenmesi halinde kamuya ayrılan alanların bedelsiz terk edilmesi şarttır. Kamuya ayrılan kısımları bedelsiz terk edilmeyen alanlarda parselin brüt alanı üzerinden emsal hesabı yapılarak ruhsat düzenlenemez." hükmüne yer verilmiştir.
06/11/2008 tarihli onaylanan 1/1000 ölçekli revizyon imar planı notlarında
"5.1. NET TABAN ALANI: (T x ARSA ALANI)
Yapının parsele oturacak bölümünün yatay izdüşümünde zeminde kaplayacağı alandır.
(T= Aşağıda bahsedilen alanlar hariç; taban alanı toplamının arsa alanına oranıdır.)
A)merdiven alanı ve üst katlardaki kolonlu veya kolonsuz balkon ve terasların izdüşümleri taban alanına dahil değildir.
B) yol kotu altında yapılan (ticari olmayan) otopark ve sığınan alanları taban oturum alanına dahil değildir.
5.2. (N.Y.A.) NET YAPILAŞMA ALANI: (N x ARSA ALANI)
(N= aşağıda bahsedilen alanlar hariç: katlardaki alanlar toplamının arsa alanına oranıdır.)
a) asansörler, kalorifer dairesi, ışıklıklar, hava bacaları, kömürlük, sığınak su deposu, hidrofor alanları, kapıcı daireleri, 16 m2 yi geçmeyen bekçi kulübeleri vb.
B)tesisat galerileri ve katları, ticari amacı olmayan ve yapının kendi ihtiyacı için otopark alanı olarak kullanılan bölüm ve katlar
C) bodrum katlardaki bağımsız bölümler ile tüm katlardaki merdiven alanları, sahanlıklar, bina giriş holleri
d) net yapılaşma alanının %30 unu geçmemek şartıyla balkon ve teraslar inşaat alanına katılmaz.
E) işyerine bağlantılı bodrum ve asma katlar otopark ihtiyacının parsel içerisinde sağlanması şartıyla inşaat alanına katılmaz
Net yapılaşma alanına doğrudan inşaat alanı da yazılabilir." hükümleri yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, mülga 06/11//2008 onay tarihli 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planında dava konusu parselin NTA:0,30 NYA: 1,20 ayrık nizamında 4 katlı konut alanı olarak planlandığı, davacı tarafından iptali talep edilen Kahramanmaraş Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli ilave - revizyon uygulama imar planında ise kat adedinin 4 kattan 10 kata çıkarıldığı ve emsal değerinin E = 1,20'den E =1,50’ye yükseltildiği, böylece davacının parseli için öngörülen inşaat alanının ekonomik ve işlevsel değerinin arttırıldığı, dolayısıyla dava konusu 04/12/2013 onay tarihli 1/1000 ölçekli ilave - revizyon uygulama imar planıyla davacının lehine bir durumun ortaya çıktığı görülmektedir.
Davacı tarafından, 04/12/2013 onay tarihli 1/1000 ölçekli ilave - revizyon uygulama imar planıyla konut alanlarında 0,30 emsal artışı, konut + ticaret alanlarında ise 0,50 emsal artışı gerçekleştirildiği, konut alanları ile konut + ticaret alanları arasında emsal artışlarının farklı olmasının hakkaniyete aykırı olduğu iddia edilmiş ise de bu durumun net taban alanı ve net yapılaşma alanı uygulamasından taban alanı kat sayısı ve kat alanı kat sayısı uygulamasına geçilmesi sebebiyle ortaya çıktığı, davalı idare tarafından mağduriyet yaşanmaması için tahsis türüne göre farklı ancak aynı tahsis türünde eşit emsal artışları yapıldığı, bu durumda eşitlik ve hakkaniyet ilkelerine uygun davranıldığı sonucuna ulaşılmıştır.
Öte yandan, dava konusu 1/1000 ölçekli ilave - revizyon uygulama imar planı üzerinde yapılan incelemede konut lejantında bulunan parsellerin emsalinin E:1,50 olduğu, plan genelinde konut alanlarında yeknesaklığın sağlandığı, davacı tarafından kendi parselinin yüksek yoğunluklu konut alanı olarak belirlenmesi istemiyle tek parsel ölçeğinde çevresinde oluşan bütünlükten farklı bir yapının oluşmasının talep edildiği, bu talebin plan bütünlüğüne parçacıl ve noktasal bir müdahale anlamına geldiği ve aynı zamanda yoğunluk artışı getiren ve donatı alanlarını azaltıcı nitelikte olduğu dikkate alındığında, imar planlarının bütünlüğü ilkesi gereği anılan talebinin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırı olduğu açıktır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz isteminin kabulüne,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 30/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.