Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, davalı kurumca 5084 sayılı Yasa"ya aykırı davranılması nedeniyle tahakkuk ettirilen fark prim ve gecikme zammı borcundan dolayı borçlu olmadığının tespitiyle, aksine kurum işlemlerinin iptalini istemne ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı Şirket hakkında kuruma gelen ihbar kapsamında, davacı şirketin faaliyetinin 5084 Sayılı Yasa kapsamında alınan ....ilinde mi, yoksa .... ilinde mi gerçekleştiği hususunun araştırılması sonucunda, davacı şirketin çalışanlarının 01.09.2004-30.05.2008 tarihleri arasında ....’teki işyerinden bildirimleri bulunmasına rağmen, 30.05.2008 tarihi itibari ile tüm sigortalıların çıkışlarının yapılarak 03.06.2008 tarihinden itibaren 04.10.2012 tarihine kadar ....te yer alan işyerinden bidirilmeye başlanması, kurum denetmen raporunda belirtildiği şekilde ....’te bulunan işyerinin yevmiye, işletme ve diğer defter ve faturalarının incelenmesi sonucunda, kurumca gönderilen tebligatların alındığı ve itiraz olarak sunulan faturalar üzerinde yer alan adreslerin .... ili olması, bildirim yapılan sigortalılıarın ve şirket ortaklarının büyük bir kısmının yerleşim yerlerinin ....yerine .... olması, 06.03.2012-12.03.2012 ve 13.03.2012 tarihlerinde kurumca ....’teki işyerine yönelik olarak yapılan yerel yoklamalarda bu işyerinde herhangi bir faaliyetin bulunmadığının tespit edilmesi, 2011 yılında davacı şirketin davalı kurumca ....ile ilgili işlemine, .... ilinden posta yoluyla cevap verilmesi ve kurumca 13.09.2012 tarihli teşvik indirimsiz bordro istem yazısından sonra davacı şirketin 04.10.2012 tarihli kararıyla, merkez adresini ....’ten taşıyarak .... ili olarak belirlemesine müteakip 04.10.2012 tarihi itibari ile ....’ten bildirim yapılan tüm sigortalılaırın yeniden .... ilinden bildirimlerinin yapılmaya başlanılması ve bildirim yapılan sigortalıların yapılan işlerle uyumlu olamayacak kadar az sayıda defter kayıtlarının bulunması nedenlerine dayalı olarak asıl faaliyetinin ....’te gerçekleştiği kabul edilerek davacı Şirket işleminin, 5084 sayılı Yasanın amaçladığı kapasite artırımı veya ilave istihdam artırımı niteliğinde olmayıp, aynı Yasa"nın 7. maddesinin d ve e bendinde öngörülen, teşvikten yararlanmak amacıyla yapılmış istihdam kaydırılması mahiyetinde olması nedeniyle, 5350 sayılı Yasayla değişik 5084 sayılı Yasa"nın 4. maddesinden yararlanmak üzere verilen 03.06.2008-04.10.2012 tarihleri arasındaki döneme ait aylık prim ve hizmet belgeleri re’sen iptal edilip, aynı döneme ait normal prim-hizmet belgelerinin re’sen düzenlenmesi sonucu, gecikme zammıyla birlikte borç tahakkuku yapılmıştır.
Davacı şirket, aslen....’te faaliyetinin devam ettiği ve anılan dönemde faaliyette bulunduğundan bahisle, Kurum işleminin iptalini ve borçlu olmadığının tespitini istemiş; Mahkemece, davacı şirketin merkezinin ....te olduğu şirket idaresi ve işlemlerin burada gerçekleştiği, devlet teşviğinden faydalanmak için muvazaalı tescil yapıldığı yönünde delil bulunmadığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkemenin hükmü eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Bazı illerde vergi ve sigorta primi teşvikleri uygulamak, enerji desteği sağlamak ve yatırımlara bedelsiz arsa ve arazi temin etmek suretiyle yatırımları ve istihdam imkânlarını artırmak amacıyla çıkarılan 5084 sayılı Yasa"nın, “Çeşitli hükümler” başlıklı 7. maddesinin d bendinde; “Kapsama dâhil olan illerde bulunan iş yerleri dolayısıyla birden fazla aylık prim ve hizmet belgesi verilmesi durumunda işçi sayısı olarak, 6 ncı madde uygulamasında ilgili işkolu veya sektörde faaliyet gösteren işletmelere ilişkin bordrolardaki işçi sayısının toplamı dikkate alınır. Mevcut bir işletmenin kapatılarak değişik bir ad veya unvan ya da bir iş birimi olarak açılması halinde, bu faaliyetle ilgili olarak bu Kanun hükümleri uygulanmaz
Aynı maddenin “e” bendi ise “Yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi ek bir kapasite ve istihdam artışına neden olmayan, sadece teşviklerden yararlanmak amacıyla yapılan işlemler, bu Kanunla getirilen teşviklerden yararlanamaz” hükmünü içermektedir.
5510 sayılı Kanunun, Kurumun denetleme ve kontrol yetkisi başlığını taşıyan 59. maddesinde, "Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin işlemlerin denetimi, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurları eliyle yürütülür.... Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarının görevleri sırasında tespit ettikleri Kurum alacağını doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemler, yemin hariç her türlü delile dayandırılabilir. Bunlar tarafından düzenlenen tutanaklar aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir." düzenlemesine yer verilmiştir.
Diğer taraftan 5510 sayılı Yasa"nın 86’inci maddesinde, kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca, fiilen yapılan denetimler sonucunda veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitlerden ya da kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatı gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde veya kamu kurum ve kuruluşları ile bankalar tarafından düzenlenen belge veya alınan bilgilerden çalıştığı anlaşılan sigortalılara ait olup, bu Kanun uyarınca Kuruma verilmesi gereken belgelerin yapılan tebligata rağmen bir ay içinde verilmemesi veya noksan verilmesi halinde, bu belgeler Kurumca re’sen düzenlenir ve muhteviyatı sigorta primleri Kurumca tespit edilerek işverene tebliğ edilir. İşveren, bu maddeye göre tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde, ilgili Kurum ünitesine itiraz edebilir. İtiraz, takibi durdurur. İtirazın reddi halinde, işveren kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Yetkili mahkemeye başvurulması, prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz. Mahkemenin Kurum lehine karar vermesi halinde, 88"inci ve 89"uncu maddelerin prim borcuna ilişkin hükümleri uygulanır.”hükmü öngörülmüştür.
Davaya konu somut olayda da, öncelikle yukarıda bahsi geçen 5510 sayılı Yasanın 86’ncı maddesi kapsamında davanın süresinde açılıp açılmadığı hususu irdelenmeli, daha sonrasında ise kurum işlemine konu olan ve davacı şirkete ait her iki işyeri bakımından 5510 sayılı Yasa"nın 59’uncu maddesi kapsamında yazılı delilleri dikkate alarak, davalı kurum nezdindeki işyeri dosyaları getirtilmeli; her iki işyerinin kapsam ve faaliyet durumları araştırılmalı; anılan işyerlerinden uyuşmazlık dönemi içerisindeki defter ve belgeleri incelenmeli, davalı kurum tutanaklarına göre, davacı şirketin 06.03.2012 tarihinde işyerinde herhangi bir faaliyetin bulunmadığı belirlenmiş olmakla, 03.06.2008-06.03.2012 tarihleri arasında faaliyetin ne şekilde gereçekleştiği hususunda fatura ve yazılı delil araştırması yapılmalı, şirket defterleri, faturalar, ....ilinden yapılan işlemlere dair yazılı belgeler, faaliyet gösterilen yerdeki Sanayi Kooperatifindeki kayıtlar, eminiyet ve kolluk kayıtları ile tarafsız nitelikte olabilecek (örneğin işten ayrılmış veya komşu işyerinde çalışmış) bordrolu çalışanların tespiti ile yeterli sayıdaki tanığın beyanlarına başvurulduktan sonra, varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken; bu yönde bir inceleme ve araştırma yapılmaksızın, taraf beyanları kapsamında yapılan değerlendirme ile karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Mahkemece açıklanan ilkeler ışığında araştırma yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 28.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.