Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2019/3109 Esas 2020/2788 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2019/3109
Karar No : 2020/2788

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Rehberlik ve Müşteri Hizmetleri A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onuncu Dairesinin 21/03/2019 tarih ve E:2013/809, K:2019/2312 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 19/12/2012 tarih ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’ne ekli İşkolları Listesinin 7 sıra numaralı “İletişim” işkolunda sayılan "İletişim işkolunda faaliyet gösteren çağrı merkezleri” ibaresinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onuncu Dairesinin 21/03/2019 tarih ve E:2013/809, K:2019/2312 sayılı kararıyla;
Usûl Yönünden;
Davalı idare tarafından, yaptığı işler ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar işkolunda sayılan davacı şirketin bu davada dava ehliyetinin bulunmadığı; dava konusu edilen "İletişim işkolunda faaliyet gösteren çağrı merkezleri" ibaresi ile davacı şirketin menfaatinin ihlal edilmesinin söz konusu olmadığı hususlarının ileri sürüldüğü,
Dava konusu edilen düzenlemenin, çağrı merkezi alanında faaliyet gösteren davacı Şirketin, bünyesinde çalışan işçilerin sendika üyeliği nedeniyle, sendikal süreçler dikkate alındığında önem arz ettiği; bu nedenle davacı Şirketin dava konusu düzenleme yönünden menfaatinin olduğu,
Esas Yönünden;
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 4, 5 ve 17. maddelerine yer verilerek,
Dava konusu İşkolları Yönetmeliğinin, 6356 sayılı Kanun'un 4. maddesinde sayılan işkollarına hangi işlerin gireceğini tespit etmek amacıyla hazırlandığı; Kanun'un amir hükmü gereğince bir işkoluna giren işlerin işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak belirlendiği; bu belirlemeler yapılırken Avrupa Birliğinin kullanmakta olduğu NACE (Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması) Rev.2'ye uyumlu NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasının dikkate alındığı,
NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflaması adı verilen sınıflamanın kurum ve kuruluşların tuttukları idari kayıtlarda kullanılması amacıyla oluşturulduğu ve Ocak 2012 itibarıyla Türkiye İstatistik Kurumunca kullanıma sunulduğu; bu sınıflama kapsamında, katma değeri en yüksek paya sahip olanların kısım olarak, bu kısımlar içinde en yüksek katma değere sahip olanların bölüm olarak, bu bölümler içinde en yüksek katma değere sahip olanların grup olarak, bu gruplar içinde en yüksek katma değere sahip olanların sınıf olarak, bu sınıflar içinde en yüksek katma değere sahip olanların alt sınıf olarak belirlendiği,
Yönetmelik'te sınıf tanımlarının ilgili sınıflamanın alt sınıf tanımlarını da kapsayacak şekilde düzenlendiği; alt sınıf tanımının aynı işkolunda yer alıyorsa Yönetmelik'te yalnızca sınıf tanımlarına yer verildiği; alt sınıf farklı işkolunda yer alıyorsa ayrıca alt sınıf tanımlarına da yer verildiği; NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflaması kapsamında tanımlanmayan veya sınıflandırılamayan işlere ve işyerlerine kodsuz olarak yer verildiği; mevcut işkollarında yer alan ancak sınıflamada uygun tanımı bulunamayan işler ve işyerleri için mevcut sınıflamanın dışında tanımlama yapıldığı; Yönetmelik'in hazırlanışında dikkate alınan bu sınıflamanın 2012 yılından sonra da güncellemeler içerebilecek şekilde her yıl yayımlandığı,
NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasına bakıldığında, N kısım kodlu "İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri" altında; 82 bölüm kodu ile "Büro yönetimi, büro destek ve iş destek faaliyetleri"ne, 82.2 grup kodu, 82.20 sınıf kodu ve 82.20.01 alt sınıf kodu ile "Çağrı merkezlerinin faaliyetleri"ne yer verildiği; çağrı merkezlerinin faaliyetleri bakımından herhangi bir ayrımın yapılmadığı; hâli ile dava konusu düzenlemedeki gibi "İletişim işkolunda faaliyet gösteren çağrı merkezleri" ibaresine yer verilmediği,
Yönetmelik'e ekli listede ise 82.20 sınıf kodlu "Çağrı merkezlerinin faaliyetleri"nin, 10 sıra numaralı "Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar" işkolunda; dava konusu edilen ve kodsuz olan "İletişim işkolunda faaliyet gösteren çağrı merkezleri" ibaresinin ise 7 sıra numaralı "İletişim" işkolunda gösterildiği,
Her türlü işaret, sembol, ses ve görüntünün ve elektrik sinyallerine dönüştürülebilen her türlü verinin kablo, telsiz, optik, elektrik, manyetik, elektromanyetik, elektrokimyasal, elektromekanik ve diğer iletim sistemleri vasıtasıyla iletilmesi, gönderilmesi ve alınması olarak tanımlanan telekomünikasyon faaliyetleri vb. işlerin yer aldığı iletişim işkolundaki kodlu tanımların NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasında "İnşaat", "Ulaştırma ve Depolama", "Bilgi ve İletişim" kısımlarında yer aldığı,
2821 sayılı Sendikalar Kanunu ve İşkolları Tüzüğü'nün yürürlükte olduğu dönemde davacı şirket tarafından, şirketlerinde ve bağlı işyerlerinde yapılan işlerin hangi işkoluna girdiğinin tespiti amacıyla yapılan başvuru üzerine, 14/04/2009 tarih ve 27200 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 08/04/2009 tarih ve 2009/14 sayılı kararı ile yapılan işlerin, İşkolları Tüzüğü'nün 17 sıra numaralı "Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar" işkoluna girdiğine karar verildiği; bu karara karşı açılan davada, söz konusu işyerlerindeki işlerin İşkolları Tüzüğü'nün 23 sıra numaralı "Haberleşme" (daha sonra Yönetmelik'te "İletişim" olarak adlandırılmış) işkoluna girdiği yönünde yerel mahkemece verilen kararın, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 05/07/2012 tarih ve E:2012/18727, K:2012/26716 sayılı kararı ile bozularak ortadan kaldırıldığı ve davacı şirkete ait işyerinin İşkolları Tüzüğü'nün 17 sıra numaralı "Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar" işkoluna girdiğinin tespiti ile davanın reddine kesin olarak karar verildiği; Yargıtay'ın bu kararının gerekçesinde, "...işkolu tespitinde birim olarak işyeri dikkate alınarak ve müstakilen işyerinde yapılan işe göre belirlenecek olması, somut olayda haberleşme işkolu kapsamında sayılan ' …haberleşme, posta, telefon, telgraf, telsiz, radyo, televizyon işleri ve hizmetleri ve bu hizmetler için kamu idaresince kurulan her türlü yapım, bakım ve onarım…' işlerinin, işyerinde yapıldığının tespit edilememesi, … AŞ. ile … Rehberlik ve Müşteri Hizmetleri AŞ. arasında imzalanan Çağrı Merkezi İşletim Şözleşmesi’ne göre, danışmanlık, rehberlik ve çağrı merkezi işinin yapılıyor olması, çağrı merkezi hizmetinin telekomünikasyon hizmeti dışında kalan ve bu sektöre özgü olmayan bir hizmet türü olması..." ifadelerine yer verildiği,
Yönetmelik'in 2. maddesinde yer alan hüküm gereği, Yönetmelik hazırlanırken uluslararası normlar ve standartların göz önünde bulundurulduğu; başka bir anlatımla, davalı idare tarafından temel olarak belli bir sistematik içerisinde hareket edildiği; bu çerçevede esas alınan, NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasında, "Çağrı merkezlerinin faaliyetleri"ne, "Büro yönetimi, büro destek ve iş destek faaliyetleri" kapsamında yer verildiği ve çağrı merkezlerinin faaliyetleri bakımından herhangi bir ayrım yapılmadığı; NACE Rev.2-Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasına uygun olarak, Yönetmelik'e ekli listede, "Çağrı merkezlerinin faaliyetleri"ne, 10 sıra numaralı "Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar" işkolunda yer verildiği; ancak çağrı merkezlerinin tanımlaması ve sınıflarının bulunması nedeniyle kodsuz olarak düzenlenmesi gerekmediği hâlde, dava konusu edilen ve kodsuz olan "İletişim işkolunda faaliyet gösteren çağrı merkezleri" ibaresinin 7 sıra numaralı "İletişim" işkolunda gösterilerek kuralın dışına çıkıldığı,
Davalı idare tarafından, konfederasyon temsilcilerinin önerileri doğrultusunda iletişim alanında faaliyet gösteren işyerlerinde, kendi işçileri ve kurumsal kimlikleri ile çağrı merkezi olarak faaliyet gösteren birimleri olması hâlinde, aynı işyerinde birden fazla işkolunda örgütlenme ve toplu iş sözleşmesi yapılması hususunda engel oluşturmaması için söz konusu düzenlemenin yapıldığının belirtildiği; ancak aksi durumda, bir çağrı merkezinde çalışanların aynı zamanda iletişim alanında faaliyet gösteren bir işyerine de hizmet vermesi hâlinde işkolu örgütlenmesi bakımından farklılık ortaya çıkacağı; davalı idarenin, sadece iletişim işkolunda faaliyet gösterilmesi hâlinde bu işin büro faaliyeti olmayacağının gerekçesini hukuka ve ilgili meslek kurallarına göre ortaya koyamadığı,
Tüm bu nedenlerle, "Çağrı merkezleri faaliyetleri"nin 10 sıra numaralı "Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar" işkolunda düzenlenmesine rağmen istisnai bir durum getirilerek 7 sıra numaralı "İletişim" işkolunda "İletişim işkolunda faaliyet gösteren çağrı merkezleri" ibaresine yer verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçeleriyle,
Dava konusu Yönetmelik'e ekli İşkolları Listesinin 7 sıra numaralı “İletişim” işkolunda sayılan "İletişim işkolunda faaliyet gösteren çağrı merkezleri” ibaresinin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 6356 sayılı Kanun'un 4. maddesinde işaret edilen kriterlere uygun bir şekilde işkollarına giren işlerin neler olabileceği hususunun işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınmak suretiyle uluslararası norm ve standartlar gözetilerek dava konusu Yönetmelik ile belirlendiği, uluslararası norm olarak Avrupa Birliği nezdinde kabul edilen NACE Rev. 2 sınıflamasından türetilen NACE Rev.2 Altılı Ekonomik Faaliyet Sınıflamasının kullanıldığı, dava konusu Yönetmelik'in hazırlanış sürecinde çağrı merkezlerinin 10 sıra numaralı "Ticaret, büro ve güzel sanatlar" işkolunda değerlendirildiği, ancak ilgili konfederasyon temsilcilerinden gelen öneriler doğrultusunda iletişim alanında faaliyet gösteren işyerlerinde kendi işçileri ve kurumsal kimlikleri ile çağrı merkezi olarak faaliyet gösteren birimleri olması halinde birden fazla işkolunda örgütlenme ile toplu iş sözleşmesi yapılması hususunda engel oluşturmaması için dava konusu ibarenin "İletişim" işkolunda düzenlendiği, ayrıca 6356 sayılı Kanun'un 4. maddesinin 2. fıkrasında, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de asıl işin girdiği işkolundan sayılacağı yönünde düzenlenmeye yer verildiği, tüm bu hususlar gözetildiğinde dayanağı kanuna ve hukuka uygun bulunan dava konusu düzenlemeye karşı açılan davanın reddinin lüzumlu olduğu belirtilerek, Daire kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2.Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin temyize konu 21/03/2019 tarih ve E:2013/809, K:2019/2312 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 30/11/2020 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun "İşkolları" başlıklı 4. maddesinde, "(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir. (2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır. (3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir." hükümlerine yer verilmiştir.
Dava konusu düzenlemede, tüm çağrı merkezlerinden farklı olarak, iletişim işkolunda faaliyet gösteren çağrı merkezlerinin "İletişim" işkolunda yer aldığı hükme bağlanmıştır. Diğer bir anlatımla, çağrı merkezi niteliğinde bulunan işyerlerinde icra edilen işin niteliği noktasında bir ayrıma gidilmek suretiyle, iletişim işkolunda faaliyet gösteren çağrı merkezlerinin "Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar" yerine, "İletişim" işkolunda olduğu kabul edilmiştir.
Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin girdiği işkolundan sayılacağını öngören 6356 sayılı Kanun'un 4. maddesinin ikinci fıkrası gereğince, asıl olarak iletişim alanında iştigal eden çağrı merkezlerinin "İletişim" işkolunda sendikalaşabileceğini kabul eden dava konusu düzenlemenin Kanuna ve üst hukuk normlarına aykırı olduğundan bahsetmek olanaklı değildir. Nitekim, 6356 sayılı Kanun'un 4. maddesinin ikinci fıkrası, bir işyerinde yürütülen asıl faaliyete göre işkolunun belirlenmesi noktasında, benzer iş icra edilen işyerleri arasında asıl faaliyet alanına göre ayrım yapma imkanı tanımaktadır.
Bu itibarla, üst normlara ve hukuka uygun bulunan dava konusu düzenlemenin iptali yolundaki Daire kararının bozulması gerektiği oyuyla, çoğunluk görüşüne katılmıyorum.