10. Hukuk Dairesi 2021/2699 E. , 2021/4908 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, davacının hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne dair karar verilmiştir.
Hükmün, davacı, davalı ve fer’i müdahil Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, davacının 01/10/1994 ile 30/11/2011 tarihleri arasında davalı şirkette hizmet akdiyle çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, Dairemiz 22/05/2017 tarih 2016/11853 E., 2017/4296 K. sayılı bozma ilamında “davacı bizzat dinlenerek; işin niteliği, hangi işyeri ve işlerde çalıştığı, işyerlerinin hangi dönemlerde faal olduğu belirlenmeli, dinlenen tanık beyanları arasındaki çelişki giderilmeli, davacının yılın tamamında kısmi veya kesintisiz çalıştığı ve çalıştığı süre tanık beyanları ile açıkça ortaya konulmalı, davalı adına kayıtlı prina yağı işletmesi işyerinden dava tarihleri itibariyle dönem bodroları celp edilmeli, davacının bu işyerinde çalışması olup olmadığı, çalışması mevcut ise çalışma süresi belirlenmeli, davacının davalı işyerleri dışında çalışmaları var ise bu çalışmaları belirlenmeli, sonucuna göre karar verilmeli...” şeklinde yapılan açıklamalar doğrultusunda bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde; davanın kısmen kabulüne dair yazılı şekilde karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir. Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır. Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30/06/1999 gün 1999/21-549-555- 03/11/2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Somut olayda ; bozma sonrasında dinlenen tanık anlatımlarından davalı işyerinde çalışmanın kesintisiz olarak 12 ay boyunca devam etmediği ,çalışmaya ara verildiği anlaşılmaktadır.Ayrıca, bordro tanıkları ... ve ...’ın çırçır ve prina fabrikalarında usta başlarının sürekli ve kesintisiz çalıştıklarını, yemek hizmetlerinde kesintisiz çalıştığını iddia eden davacının iddiasının aksine “yemeklerini ara verilen dönemde evlerinden getirdiklerini” beyan ettikleri anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamından bozma ilamına uyularak yapılan yargılamada mahkemece yeterli inceleme ve araştırmanın yapıldığından bahsedilmesi mümkün değildir. Öncelikle işyerlerinde sezonluk çalışma yapıldığı doğru ise de,sezonun belirlenmesinde eksik araştırma ile sonuca ulaşılmıştır.
Yapılacak iş, davalı işyerlerinde çalışmaların yılın hangi aylarında devam ettiğinin tam olarak ortaya konulabilmesi amacıyla işyeri elektrik,su tüketimlerinin ilgili idare birimlerinden istenerek çalışma sezonun tereddüte mahal vermeden belirlenmesi,davalıya ait çırçır ve prina işyeri bordro çalışanlarından re’sen belirlenecek tanıklardan ihtilaflı dönemde davacının sürekli çalışıp çalışmadığının sorulmalı, sezon dışında çalışanlar için yemek hizmetinin verilip verilmediği titizlikle araştırılmalı, bunun yanı sıra çalışanların işyerine ulaşımları servis aracılığı ile gerçekleştiriliyor ise; davacının servis kullanıp kullanmadığı ve hangi sürelerde servis hizmetlerinden yararlandığı araştırılarak davacnın kesintisiz mi yoksa belirli dönemlerde mi çalıştığı ortaya konulduktan sonra varılacak sonuca göre karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı, davalı ve fer’i müdahil avukatlarının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalıya iadesine, 08/04/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.