MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmişse de miktarı itibariyle bu istemin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin ortağı olduğunu, aidat ödemelerini diğer ortaklar kadar yaptığını ve borcunun olmadığını, diğer ortaklara daire tahsis edilmesine rağmen müvekkiline daire verilmediğini ileri sürerek, müvekkiline daire tahsisine ve geç teslim nedeniyle kira kaybına hükmedilmesini daire tahsisi mümkün değilse aynı durumda bulunan ortaklara teslim edilen dairenin dava tarihindeki rayiç bedelini ve dairelerin teslim edilmesi gereken tarihten dava tarihine kadar süre için kira kaybına karşılık her 2 hal için şimdilik 10.000,00 TL nin faiziyle tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının müvekkili kooperatifin ortağı olmadığını, davacının 1987 -1991 tarihleri arasında 17.500,00 TL ödemede bulunduğunu, diğer ortakların ödeme yapmaya devam etmesine rağmen 1991 tarihinden sonra davacının yaptığı bir ödemenin bulunmadığını ve ancak kooperatife yaptığı ödemeyi geri isteyebileceğini, savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, davacının kooperatif üyesi olduğu, kendisine daire tahsis edilmediği ve dava tarihi itibarı ile tahsis edilebilecek bir konutun da bulunmadığı, bu durumda davacı tarafça fiilen ödenen bedellerin Yüksek Yargıtay kararları doğrultusunda güncellenmesi sonucunda 6.849,24 TL talep hakkının bulunduğu, kira kaybı zararının yasal dayanağının olmadığı, gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, 6.849,24 TL alacağın dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, kooperatif ortaklığına dayalı konut tahsisi, mümkün olmaması halinde tazminat ve kira kaybı istemine ilişkindir. Bu tür davalarda uygulanması gereken tazminat hesaplama ilkesi aşağıdaki şekilde formüle edilmiştir.
1- Önce, ortaklara tahsis edilen konut veya işyerinin dava tarihi itibariyle rayiç değeri saptanmalıdır.
2- Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin, ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (Toptan Eşya Fiyat Endeksi Artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak, güncel değeri bulunmalıdır.
3- Bundan sonra, yukarıda (1) numaralı bentte bulunan değerden (2) numaralı bentte bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın, bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettikleri ortaya çıkarılmalıdır.
4- Bunu takiben, davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri (2) numaralı bentteki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.
5- Bu hesaplamalardan sonra, normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (2) numaralı bentte bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı, yine yukarıda (3) numaralı bentte bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının (4) numaralı bentte eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği, orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak, (4) numaralı bentte bulunan miktar,(3) numaralı bentte bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan miktarın (2) numaralı bentte bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktara (4) numaralı bentte bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar, davacı ortağın bu davada kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar miktarını belirleyecek ve mahkemece (talepte değerlendirilerek) bu miktara hükmedilecektir.
Somut olayda, hükme dayanak yapılan bilirkişi raporu karar vermeye yeterli değildir. Mahkemece emlakçı bilirkişinin de bulunduğu yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınarak, davalı kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın ödemelerinin, genel kurulca kararlaştırılan ödeme miktarlarını dikkate alarak hesaplanması, kooperatifte 9 tip daire bulunduğundan taşınmazlardan hangisinin emsal alındığının belirlenmesi ve konutun dava tarihi itibariyle rayiç değerinin denetime elverişli şekilde belirlenip yukarıda bahsedilen formül çerçevesinde hesaplama yapılarak karar verilmelidir.
Öte yandan, davacı, kira kaybı tazminatı talep etmiş olup, mahkemece bu istem reddedilmiş ise de;
kooperatifin diğer üyelerinden davacı ile aynı konumda olup, kooperatife borcu olduğu halde dairesini teslim alıp yararlanmaya başlayan üyelerin varlığının tespiti halinde, eşitlik ilkesi uyarınca davacının da aynı süre zarfında kira bedeli talep hakkı doğacağının kabulü gerekeceğinden gerekli inceleme yapılarak hasıl olacak sonuca göre kira tazminatı konusunda da bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 16.01.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.