8. Hukuk Dairesi 2014/4341 E. , 2014/11910 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Gölbaşı (Ankara) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 06/09/2011
NUMARASI : 2010/532-2011/658
H.. K.. ile A.. K.. aralarındaki boşanmadan sonra açılan mal paylaşımı davasının reddine dair Gölbaşı (Ankara) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nden verilen 06.09.2011 gün ve 532/658 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin mal ayrılığı rejimine dönüştürülmesini, vekil edeninin evlilik sırasında ki kişisel kazanımları ve paylaşım dışında kalan tüm mal varlığının değerlerinin korunması ve tarafların dosya içerisinde mevcut dilekçelerinde belirtilen mallara ait pasif değerler düşüldükten sonra 1/2"şer oranında paylaştırılması suretiyle mal rejiminin tasfiyesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı yan, taraflar arasında 2005 yılında Noterlikte “mal ayrılığı sözleşmesi” düzenlendiğini, hukuki dayanaktan yoksun olan iş bu davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, “...taraflar arasında Ankara 35. Noterliği"nin 28.11.2005 tarih ve 27990 yevmiye numaralı mal ayrılığ sözleşmesi düzenlendiğini, bu sözleşmenin hata hile sebebiyle iptali için açılan davanın red edildiğini ve red kararının Yargıtay tarafından onanarak kesinleştiğini, bu durumda, davacının davasını ispat edemediği...” gerekçeleriyle kanıtlanamayan davanın reddine karar verilmiştir. Hüküm, süresi içerisinde davacı vekili tarafından dilekçesinde yazılı sebeplerle bozma istekli olarak temyiz edilmiştir.
Toplanan deliller, tüm dosya kapsamı ve ekteki öteki dosyaların incelenmesinden; davanın tarafları 06.07.2002 tarihinde resmi memur önünde evlenmişlerdir. 10.03.2010 tarihinde açılan boşanma davası kabulle neticelenmiş ve 24.05.2013 tarihinde kesinleşmiştir. Eşler arasında boşanma davasının açıldığı tarihte TMK"nun 225/son maddesi uyarınca mal rejimi sona ermiştir. 4787 sayılı Aile Mahkemeleri"nin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine dair Kanun"un 4. maddesi: 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun 2. kitabından 3. kısım hariç olmak üzere (TMK"nun 118 ila 395 maddeleri) kaynaklanan tüm davalara aile mahkemesi"nce bakılacağı hükme bağlanmıştır. Bu nedenle, davada ileri sürülen istek bakımından 4787 sayılı Aile Mahkemeleri"nin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine dair Kanun"un 4. maddesi uyarınca iş bu davaya bakmakla görevli mahkeme aile mahkemesidir. Bilindiği üzere, görev kamu düzenine ilişkindir. Mahkemece, yargılamanın her aşamasında res"en dikkate alınması zorunludur. Ne var ki, yerel mahkemece, davaya, özellikle tensip zaptı ve oturum tutanaklarında yazılı başlıklar nedeniyle Asliye Hukuk Mahkemesi sıfatıyla bakılıp görülmüş ise de, Gölbaşı/Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi"nin aile mahkemesi sıfatıyla 2010/178 Esasta kayıtlı davanın tarafları arasındaki boşanma davasının 08.06.2010 tarihli oturumunda tefrik kararı verilerek temyize konu iş bu dosyanın yukarıda yazılı esasa kaydedildiği ve davanın taraflarınca verilen bir kısım dilekçelerin aile mahkemesi sıfatıyla mahkemeye sunulduğu dikkate alındığında iş bu davaya mahkemenin aile mahkemesi sıfatıyla baktığı kabul edilerek bu konu bozma sebebi yapılmamıştır.
Öte yandan, taraflar arasındaki Ankara 35. Noterliği"nde düzenlenen 28.11.2005 tarih ve yevmiye numaralı mal ayrılığı sözleşmesinin hata hile sebebiyle iptal için açılan davanın kanıtlanamadığından reddine karar verildiği ve temyiz edilmekle onanarak kesinleştiği dosya ekindeki incelenen dosya kapsamından anlaşılmıştır. Ayrıca, noterlikte düzenlenen sözleşmesi nedeniyle, karşı taraf, Cumhuriyet Savcılığı"na şikayet edilmiş ise de, takipsizlik kararı verildiği ve itiraz edilmekle Sincan Ağır Ceza Mahkemesi"nce itirazın reddedildiği görülmüştür. Açıklanan olgular tarafların ve mahkemenin bilgisi dahilindedir. Uyuşmazlık, 06.07.2002 tarihinde evlenen davanın taraflarının Noterlikte düzenlenen 28.11.2005 tarih ve yevmiye numaralı mal ayrılığı sözleşmesinin dikkate alınarak öncesi ve sonrası için ihtilafın çözümlenmesi gerekmektedir.
Hemen belirtmek gerekir ki, 4722 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanun"un 10/1 maddesi: Türk Medeni Kanunu"nun yürürlüğe girdiği tarihten önce evlenmiş olan eşler arasında bu tarihe kadar tabii oldukları mal rejimi aynen devam eder. Eşler, Kanun"un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde başka bir rejimini seçmedikleri takdirde bu tarihten geçerli olmak üzere yasal mal rejimini seçmiş sayılırlar. Yasa"nın emredici bu hükmü uyarınca ve aynı Kanun"un 10/3. maddesi ise; şu kadar ki, eşler, yukarıda öngörülen bir yıllık süre içerisinde mal rejimi sözleşmesiyle yasal mal rejimini evlenme tarihinden geçerli olacağını kabul edebilirler düzenlemede yapılmıştır. Söz konusu bu düzenlemeler ortaklaşa değerlendirildiğinde: eşlerin geçmişe etkili olarak sadece yasal mal rejimi olan edinilmiş mallara katılma rejimini seçebilecekleri açıktır. Eş anlatımla, taraflar geçmişe etkili bir biçimde edinilmiş mallara katılma rejimi dışında Kanunun tanıdığı başka seçimlik bir mal rejimini (mal ortaklığı, mal ayrılığı ya da paylaşmalı mal ayrılığı rejimlerinden birini) evlenme tarihinden itibaren geçerli olmak üzere seçemezler ve belirleyemezler. Dolayısıyla, böyle bir belirleme yok hükmünde olup kamu düzenine ilişkin bu yasal sınırlama sözleşme serbestisi kurallarına dayanılarak aşılamaz.
Mal ayrılığı sözleşmesi tarihinden boşanma tarihine kadar yukarıda kapsamlıca açıklanan kesinleşmiş mahkeme kararı gereğince taraflar arasında ki mal ayrılığı rejiminin geçerli olduğu yönündeki mahkemenin kabulü isabetlidir.
Ancak, dava konusu yukarıda tarih ve yevmiye numarası yazılı mal ayrılığı sözleşmesi tanzim tarihinden geçerli olmak üzere hüküm doğuracağı fakat, yukarıdaki açıklamalar gereğince geçmişe etkili olamayacağı dikkate alınarak 06.07.2002 tarihinden sözleşmenin imzalandığı tarihe kadar davanın tarafları arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu tartışmasızdır.
Hal böyle olunca, mahkemece özellikle dava dilekçesinde dava konusu yapılan ve evlilik birliği sırasında edinildiği iddia edilen mallardan hangilerinin yanlar arasında edinilmiş mallara katılma rejiminin geçerli olduğu dönemde edinildiklerinin araştırılması, tereddüt halinde dava dilekçesinin davaya konu malların ve değerlerinin davacı tarafa açıklattırılması, tarafların bu konudaki tüm delillerinin kapsamlıca toplanması, bundan sonra eklenecek değerlerden (TMK"nun 229) ve denkleştirmeden (TMK"nun 230) elde edilen miktarlar da dahil olmak üzere edinilmiş malın (TMK"nun 219) toplam değerinden mallara ilişkin borçlar çıkarıldıktan sonra kalan artık değerin (TMK"nun 231) yarısı üzerinden (TMK"nun 236/1) tarafların kazanılmış hakları da dikkate alınarak katılma alacağının hesaplanması, TMK"nun 227. maddesi hükmü uyarınca eşlerden biri, ötekine ait malın edinilmesine, iyileştirilmesine veya korunmasına hiç ya da uygunu bir karşılık almaksızın katkıda bulunmuş ise tasfiye sırasında bu malda ortaya çıkan değer artışı için katkısı oranında değer artış payı alacağının belirlenmesi gerekirken açıklanan bu konulara uygun olmayacak biçimde ve yazılı olduğu üzere davanın reddine karar verilmesi isabetsizdir.
Davacı vekilinin temyiz itirazları açıklanan bu sebeplerle yerindedir. Kabulü ile yerel mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK"nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, yine 6100 sayılı HMK"nun Geçici 3. maddesi yollamasıyla HUMK"nun 388/4 (HMK.m 297/ç) ve HUMK"nun 440/1 maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 18,40 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 10.06.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.