17. Hukuk Dairesi 2016/19947 E. , 2017/10994 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; müvekkiline ait ... plakalı traktörün davalı tarafından kasko sigortası kapsamında ... edildiğini, 23/09/2013 tarihinde ... Beldesi ... Mevkiinde tarlada çalışırken meydana gelen yangın sonrası müvekkiline ait aracın tamamen hasar gördüğünü ve kullanılmaz hale geldiğini, kaza sonrası müvekkilinin davalı ... şirketine başvurarak zararının tazmin edilmesini talep ettiğini ancak ... şirketi tarafından müvekkiline, 42.362,00 TL eksik ödeme yapıldığını, ayrıca aracın piyasa değerinin eksik olarak belirlendiğini ve piyasa değerine oranla 144.976,00 TL eksik ödeme yapıldığını beyan etmiş ve bu nedenlerle, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutmak kaydıyla, 40.000,00 TL tazminatın reeskont avans faizi ile birlikte davalı ... şirketinden tahsil edilerek davacıya ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... şirketi vekili; davacı tarafça dava dilekçesinde ileri sürülen iddiaların, ... hukukuna hakim genel prensipler, açık kanun ve mevzuat hükümleri, poliçe genel ve özel şartları ve istikrar kazanmış ... kararları karşısında son derece mesnetsiz olduğunu, sigortalı aracın 200 bin Euro bedelle satın alındığını; ancak aracın 3 yıl kullanıldığını ve değerinin doğal olarak düştüğünü beyan etmiş ve davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre; Açılan davanın kabulü ile; 40.000,00 TL tazminat alacağının 01/03/2014 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 65.412,00 TL tazminat alacağının ıslah tarihi olan 15/05/2015 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kasko ... poliçesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde,bir usulsüzlük bulunmamasına göre; davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden davacıya ait traktörün sürücüsünün tarla sürdüğü esnada yan tarafta bulunan tahliye kanalının yandığı ve buradaki ateşin rüzgarın etkisi ile kendisinin sürdüğü tarlaya sıçrayıp daha sonra da bir anda davacıya ait traktöre sıçradığı ve tamamen yandığı anlaşılmaktadır.
Mal sigortaları türünden olan kasko ... poliçesinin teminat kapsamını belirleyen A/1 maddesine göre gerek hareket gerekse durma halinde iken sigortalının veya aracı kullananın iradesi dışında araca ani ve harici etkiler neticesinde sabit veya hareketli bir cismin çarpması veya aracın böyle bir cisme çarpması, müsademesi, devrilmesi, düşmesi, yuvarlanması gibi kazalar ile 3.kişilerin kötü niyet ve muziplikle yaptıkları hareketler aracın yanması, çalınması veya çalınmaya teşebbüs sonucu oluşan maddi zararların bu tür sigortanın teminat kapsamında olduğu anlaşılmaktadır. Mülga TTK"nin 1293.maddesinde; kara sigortaları bakımından ... ettirenin tedbir alma mükellefiyeti düzenlenmiştir. Buna göre ... ettiren zararı önlemeye ve hafifletmeye yarayacak tedbirleri almakla mükelleftir. Tedbirin alınmaması halinde anılan maddenin son fıkrasında mülga TTK"nun 1292/son fıkrasına atıf yapılmaktadır. Bu durumda ise ... ettiren gerekli tedbirleri almamış ise, eğer kasıtlı olarak bu şekilde davranmışsa ... tazminatını isteme hakkını yitirecek, kusuru ihmal derecesinde olursa,ihmalin ağırlığına göre sigortacının ödemekle yükümlü olduğu ... bedelinden indirime gidilecektir. Paralel düzenleme Kasko Genel Şartları B-2 de de yer almaktadır.
TTK"nin 1429 maddesine göre, sigortacı aksine sözleşme yoksa ... ettirenin, sigortalının, lehtarın ve bunların hukuken sorumlu bulundukları kişilerin ihmallerinden kaynaklanan zararların tazmin ile yükümlüdür. ... ettiren, sigortalı ve tazminat ödenmesini sağlamak amacı ile bunların hukuken fiillerinden sorumlu oldukları kişiler, rizikonun gerçekleşmesine kasten sebep oldukları takdirde, sigortacı tazminat borcundan kurtulur ve aldığı primleri geri vermez. Anılan yasanın 1448.maddesi ise ... ettirenin rizikonun gerçekleştiği veya gerçekleşme ihtimalinin ... olduğu durumlarda zararın önlenmesi ve azaltılması ve engel olunması için imkanlar dahilinde önlemler almakla yükümlüdür ve bu yükümlülüğe aykırılık sigortacı aleyhine bir durum yaratmış ise kusurun ağırlığına göre tazminattan bir indirim yapılır.
Somut olayda davaya konu riziko poliçe vadesi içinde meydana gelmiştir. Söz konusu traktörün sürücüsünün 23/09/2013 tarihinde kısım kısım yanan tarla içerisinde tarla sürüm işine devam ettiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacıya ait traktörün sürücüsünün ihmalinin olup olmadığı, gerekli tedbirleri alıp almadığı, zararın artmasına bir etkisinin olup olmadığı gibi hususlar tartışılmamıştır. O halde somut olayda zararın meydana gelmesinde; davacıya ait traktör sürücüsünün ihmalinin olup olmadığı, gerekli önlemleri alıp almadığı, zararın artmasına bir etkisinin olup olmadığı hususlarının tartışılıp; TTK"nın 1448. Maddesi hükmünde de değerlendirilerek gerektiği taktirde konusunda uzman (makine mühendisi) bilirkişiden davalının sorumlu tutulabileceği zarar miktarı ve tüm tedbirleri alsada rizikonun gerçekleşme ihtimalinin bulunup bulunmadığı konularında rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
3-Poliçe ve riziko tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu"nun 1427/2. Maddesi hükmüne göre; "... tazminatı veya bedeli, rizikonun gerçekleşmesini müteakip ve rizikoyla ilgili belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince ve her hâlde 1446. maddeye göre yapılacak ihbardan kırkbeş gün sonra muaccel olur."
Kaza tarihinde yürürlükte olan Kasko Genel Şartlarının B.3.3.4.1.maddesine göre; "Sigortacı hasar ihbarı üzerine talep ettiği belgelerin kendisine eksiksiz olarak verilmesi ve zararın eksper vasıtasıyla tespiti kararlaştırılmış ise eksper raporunun tesliminden itibaren en geç 10 işgünü içinde Genel ve Özel Şartlar kapsamında gerekli incelemeleri
tamamlamak ve ödemeye engel bir durumun bulunmaması halinde tazminat miktarını tespit edip sigortalıya ödemek zorundadır. Tazminat ödeme borcu her halde hasarın ihbarından itibaren 45 gün sonra muaccel olur" hükmü düzenlenmiştir.
Somut olayda; davadan önce zararın tazmini için ... şirketine başvurulmuş, dosyada bulunan ekspertiz raporuna göre 25/09/2013 tarihinde riziko ihbar edilmiştir. Ekspertiz raporu 20/11/2013 tarihinde düzenlenmiştir. Bu durumda davalı ... şirketinin faiz sorumluluğunun başlangıcının 6102 sayılı TTK"nun 1427.maddesi hükümlerine göre belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde ıslah edilen miktar yönünden ıslah tarihinden itibaren faiz işletilmesi hatalı olduğundan bozmayı gerektirmektedir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin ve (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden taraflara geri verilmesine 27/11/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.